Oorspronck en opkomst der stede Alckmaar, beginnende anno DL uyt een seer oud manuscript berustende ter Liberije deser Stadt gecopieert ende vervolgt tot MDCCLX

Kroniek van Alkmaar, tot 1760

[2 / 78]

1567

Het krijgsvolck van Bredero passeerende met vliegende vaendels voorbij Amsterdam, plunderende het cathuyserclooster ende daernae de abdije van Egmondt Binnen, verbrandende de schoonen bibliotheeck, roovende kelcken en allen kerkelijcken cieraeden. Deese abdije was van de ord're van Benedictus, daer de graeven van Hollandt meest begraeven liggen ende van hier trocken sij voorts door Noordt-Hollandt, daer sij de beelden stormden. Opkomste der Nederlandtsche Beroerten, folio 36. Oock pleegden sij met overgegeeven stoutigheydt ende beestenlijcke ongeschicktheydt door gantsch Nederlandt anno 1566 in de maandt meest van augustus d'afgrijselijcksten beeldtstormerijen ende kerckschenderijen, daer men sijn leeven van gehoort heeft. De woorden 1 Machab. 3, vers 51 brengen effen het voorseyde jaer uyt: SanCta tVa ConCVLCata sVnt et ContaMInata Dat is V HIILICheDen; zIIn VertreDen geLaeCkt, gestaeCkt; ter IIL geraeCkt. Kreeten oock ondertusschen moordt ende brandt tegen duc d'Alva ende tegen de x^den penninck, daer men nu den v^den penninck en meer betaeldt. Sij beklaegde hen en schelden den koning voor een tyran, omdat sij geleesen hadden in 't privilegieboeck van 't Hof van Hollandt ende in de ouden rentenbrieven, dat hij 1554 door den ontfanger-generael vanwegen 't landt van Hollandt, meester Arendt Cobel, een ommeslag geoctroyeerdt hadden over allen de morgentaelen, geestenlijck en wereldtlijck, vrije ende onvrije, edel ende onedel, 1 stuyver over elck morgen, beneffens de ordienaerissen imposte van wijn en bier, om hiermeden te betaelen de gemeenen landts los- en lijfrenten die als doen 's jaers beliepen de somma van 51699 libra 9 stuyvers van xl. grooten vlaems 't pondt. Bij slot van reeckeninge is er 1555 den 31 maert tekort gekomen 17220 libra 2 stuyvers 3 denarii en men wist geenen raedt om te betaelen. Alsoo men de gemeenten niet meer en mogt schatten, soo heeft men geligt losrenten, den penninck 12, om daermeden te lossen de lijfrenten, den penninck 6, en octroj daervan versogt ende verkreegen van den Konincklijcke Majesteyt in datum 9 december 1556, van 't geenen sij geligt hadden op de beslooten steden van Holland en nog ligten souden, tot hunnen ontlastinge.

IMPOSTEN
1 aem Rijnschen wijn, Dortse ritsinge	24 grooten
1 pinsoen Franschen wijn	24 grooten
1 oxhoofdt Franschen wijn	18 grooten
1 boot Spaanschen of heeten wijnen van 3 aemen	36 grooten
1 tonne biers Delftsche mate, die grooter naer advenant	3 grooten
1 broute biers 41 stocks, stuck	2 grooten
	Om deesen en diergelijcken belastingen was den koninck een tyran, maer sij souden sijn onsen genaedigen heeren Staaten, beloofden vrijedom en ontlastinge van schattingen en imposten. Ibid. fol. 44.