Oorspronck en opkomst der stede Alckmaar, beginnende anno DL uyt een seer oud manuscript berustende ter Liberije deser Stadt gecopieert ende vervolgt tot MDCCLX

Kroniek van Alkmaar, tot 1760

[28]

1740	Op driekoningenavondt, in de morgenstondt,

naedat het die nagt eeven tevooren nog hadde geregent, begon het sterck te vriesen, 't welck continueerden tot donderdag den 10 maart xxxx, hebbende de koude (verselt door een stijven oostenwindt) soo extraordinairie fel en vehement geweest als geen bejaerden menschen mogten gedencken, staende volgens de nauwkeurigste waerneeminge gedaen door den heer Nicolaas Duijn, medenlidt van het Collegiam Phisicum et Mathemaeticum tot Haerlem, de mercurialische thermometer van de heer Farnheijdt: op maendag den 11 january 's morgens ten 8 uuren onder nul 1½ graed, 's middaegs ten 12 uure[n] naegenoeg 2 graeden en 's avondts ten 10 uuren de felste koude, sijnde deesen en de voorgaende dag de koude 8 graeden stercker bevonden als in 't jaar 1709, sijnde alhier verscheyden gragten tot op de grondt toe bevrooren geweest, soodat daer geen droppel waeter uyt te bekomen was, blijvende 't gantsche voorjaer tot diep in de somer soo koudt en schrael dat daer geen gras voor de beesten op het landt te vinden was en 't hoj en stroo, op de stallen vervoert sijnde, hebben de huyslieden de riette daecken van haer huysen gebroocken om aen het stommen en onnooselen uytgehongert rundtvee tot voedtzel te verstrecken. Anderen ('t geen ick meenigmael met mijn eygen oogen gesien heb) haelden daegelijcks geheelen melckschuyties volgelaeden met de eersten uytloopen van de soogenaemden toeterblommen en alderhanden anderen groenten die daer maer te vinden was, jae selfs de tacken van de elsen en willigenboomen, soo uyt de Houten deeser stadt als and'ren hieromtrent leggende boschen, wierden afgescheurdt om het van honger uytgemergelde rundtvee voor te werpen. Sijnende egter veele door honger en gebreck aen voedtzel gecreveert, geldende in de maandt mey 't 1000 libra hoj 125 guldens. Hierop volgden een buytengemeenen dieren tijdt, geldende in october deeses jaers (volgens eygen aenteeckening) de hieronder gespecificeerden eetwaeren als volgt, naementlijck:

100 lb. witten kaes 6 à 7 lb. 't stuck	f15 - 0 - 0
100 lb. komijnde kaas	11 - 5 - 0
¼ ton boter à 80 lb.	40 - 10 - 0
1 sack tarw	12 - 0 - 0
1 sack rogge	7 - 0 - 0
1 sack paerdenboonen	7 - 0 - 0
1 sack geestgarst	4 - 0 - 0
1 sack kleygarst	4 - 0 - 0
1 sack haever
1 sack mostaert	8 - 7 - 8
1 sack coolsaedt	14 - 0 - 0
1 kop wejbooter weegt 1¼ lb. 2 loot	f 0 - 11 - 0
1 lb. kaersen	0 - 5 - 8
1 lb. stroop	0 - 3 - 0
1 lb. raepolie	0 - 14 - 0
1 lb. boter	0 - 14 - 0
1/2 schepel tarwmeel
1/2 schepel gruttenmeel	0 - 10 - 0
1/2 schepel grof mann	0 - 14 - 0
1 mettie tarwenmeel
1 mettie gruttenmeel	0 - 6 - 0
1 mettie gort	0 - 6 - 0

1 sack witten boonen	44 - 0 - 0
100 hennipkoecken	3 - 10 - 0
100 lijnkoecken	10 - 0 - 0
100 lb. uyen	7 - 10 - 0
^(*) 1 waegen geelen raepen	30 - 0 - 0
1 waegen witten dito	20 - 0 - 0
100 lb. vet saedt	55 - 0 - 0
1 last boeckweydt 38 à 40 lb.
1 last poolschen tarw 246 tot 280 goudtguldens
een vet varcken levendig 3 ½ p.lb.
1 mettie witten erwten	0 - 12 - 0
1 mettie witten boonen	1 - 16 - 0
1 mut boeckweydt	9 - 10 - 0
1 sleepie melck	0 - 1 - 0
25 henneneyeren	1 - 8 - 0
1 roggbrood	0 - 11 - 0
14 stuyv'	0 - 14 - 0
1 last tarw 300 goudtgulden
1 last rogg 190 goudtgulden
[in ander handschrift:]
1000 lb. hooy
125 guldens
in maymaand

(*) 1 waegen hout 6 ton
1 ton 10 kinneties