Logo DBNL
De regeeringe van Amsterdam, soo in 't civiel als crimineel en militaire (1653-1672) (1897)

De regeeringe van Amsterdam, soo in 't civiel als crimineel en militaire (1653-1672)

(1897)–Hans Bontemantel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

13. Of een Raetspersoon can op sijn versoek ontslagen werden.

(p. 467.) De electie der Vroetschappen in de plaetse der aflijvege ofte ontvrijde van haere poorterschap, volgens de previlegiën, wijsen aen1), dat niet gevoecht sijn ter eygener contemplatie te versoeken daervan ontslaegen te werden; ook is den raet niet geauthoriseert sulx te doen. Den 20sten Julij 1658 is bij de Staeten van Hollant ende Westfrieslant verklaert ende verstaen (wegens eenige questie tot Schoonhoven, alwaer eenen Rooman uyt den raet was geset, onder pretexst dat eenige fouten soude begaen hebben) de uytsettinge verklaert voor nul en van onwaerde; daerop den 9den Augusti is bij de Staeten geresolveert, dat de respective vroetschappen in de steeden deser provintie geensints competeert het recht ofte dispositie tot uytsettinge ofte suspentie van haere meedeleeden uyt deselve vroetschappen, ende dat mitsdien deselve vroetschappen haer daervan sullen hebben te onthouden ende abstineeren. - In den jaere 16372) heeft den Heer Nicolaes Puyk, Out-Burgemeester en Raed tot Rotterdam, genegen sijnde van het raedschap ontslaegen te sijn, door notares en getuygen sijn inclinatie en intentie aen den vollen raet doen insinueeren; ende wel tegemoet siende, dat de gemelde vroetschap niet gequalificeert was hem van den eet te ontslaen, heeft sijn domicilium genomen op den Cingel, buyten de jurisdictie van de stadt, en (hem) alsoo van het poorterschap ontvrijdt. - Den 14den Februarij 16673) hebben haere Edele Grroot Moo-

gende tot Ransdorp en Durckerdam eenige Vroetschappen wederom in haer plaetse geset en de nieuwe gemaeckte af doen staen, alsoo haer de uytsettinge niet competeerde. - (p. 468.) In November 16681) hebben de Heeren van Schiedam ter vergaederinge van de Staeten gebracht, or een Heer (decifreerende Abram van Cleef, sijnde omtrent tachentich jaeren) ten opsicht sijner hooge ouderdom mach werden ontslaegen van den eet, als Raed gedaen, alsoo sulx versoekt; waerop de Eedelen verstonden van ja, doch wiert bij de leeden overgenomen, en is daer verder niet op gevolcht2). - Den 24sten Junij 1672 heeft den Heer Arent Sonnemans sich willen ontslaen van den eet, als Raed tot Rotterdam gedaen, alsoo oordeelde, dat den noot van het lant niet was te redden als door oblatie van het stadthouderschap aen den Heer Prince van Orange, en sulx niet gevoechelijk conde geschieden als door het revoceeren en vernietigen van het Eeuwich edict, en door dispensatie van de eeden, bij die van de regeeringe daerop gedaen, daervan hij mynde dat nymandt, ende selfs niet haere Eedele Groot Moogende, hem conden dispenseeren3); waerop den raet heeft geantwoort, dat niet gevoecht sijn hem van den eet te ontslaen, en dat behoorde met sijnen raedt de vroetschap te blijven assisteeren; doch heeft bij sijn versoek gepersisteert en (geseyt) dat in omnem eventum sich hielt ontslagen, en is in stilte uyt de stadt gegaen en (heeft) geschreeven de oorsaek van sijn vertreck, 't welck de Gedeputeerden ter dachvaert in Hollant hebbende gebracht, is den 12den Julij de finale resolutie uytgestelt. Heeft sich naederhant laeten onder-rechten, dat den Souverayn van den lande gevoecht is

(p. 469.) van dien eet te delibereeren, waerop wederom in de stadt is gecomen en den raet (heeft) bekleet totdat, neffens veel braeve Heeren, door sijn Hoochyt is geëxcuseert van de regeeringe1). - Den Heer Out-Burgemeester Andries de Graef, eenige tijt gesien hebbende de tegen hem opgenomen onlusten, soo van de opgestoockte gemeente als eenige van de regeeringe, en voornaementlijk Valckenier sijn E.E. den 3den September 1672 seer schamper bejegent hebbende2), heeft terselver tijt versocht van den eet, als Raed gedaen, geëxcuseert te werden, ende buyten te staen onderwijlen dat daerop soude werden gedelibereert; doch wiert verstaen als Raed te blijven sitten, 't welck deede. De Heeren Hooft, Rynst, Pol en Outshoorn, Burgemeesteren, syden, dat meede wensten van de regeeringe ontslagen te sijn, doch dat den raet niet gevoecht is haer meedeleeden daervan te ontlasten. Tulp syde, dat door het verwoonen der poorterschap den eet werd gequeeten, of (soo iemand) door krancksinnichyt onder voogdije wert gestelt, of insolvent werd, en andere swaere oorsaeken. Bontemantel was van hetselfde advys, en (syde) dat sijn grootvaeder Gerret Janss. Delft, geworden sijnde tresorier van Hollant, in den jaere 1582 heeft verklaert voor diverse Raeden ende Gedeputeerden bij den Staeten van Hollant, dat niet van meeninge was wederom in deese stadt te comen resideeren, waerop Wyboult de Wael in de plaets is gemaekt3), als in de Handvesten te leesen; dat in periculeuse tijden yder wel wilde ontslaegen weesen, als men behoorde voet bij stuck

te setten; dat den eet, als hiervoore1), syt: niet te laeten uyt vreese van den lijve ofte angste der goederen, nochte om geenderhande saeke, die daertoe porren soude mogen. Den raet was van advys als Burgemeesteren.

(p. 470.) Het gepasseerde van de jaeren 1618, 1650, 1672, can geensins strecken tot nadeel of prejuditie noch verminderinge van deeser steede previlegiën, coustumen, vrij- en gerechtichyt, sijnde de veranderinge alleen gedaen om reedenen, volgens de verklaringe der dry stadthouders Mauritius, Willem en Willem; welcke reede men seydt in de historiën te sijn, om tot haer oochwit te comen: de eerste en tweede op onwettelijcke commissie van haere Hooch Mogende de Staeten Generael, en de darde op vrijwillige afstandt, om massacre en plunderinge te ontgaen.


Vorige Volgende