Haags duet

Maandag 6 juli

Gemengde berichten uit de wandelgangen. Een aantrekkelijk deel van de formatie nadert: het personenspel. We maken op de redactie een lijstje. De PvdA krijgt Algemene Zaken (Kok), Sociale Zaken (Adelmund?), Ontwikkelingssamenwerking (Pronk, hoewel ik denk dat hij daar niet terugkomt), Landbouw (Van Zijl), Binnenlandse Zaken (De Vries), Verkeer en Waterstaat (De Boer), de vvd Financiën (Zalm), Buitenlandse Zaken (Van Aartsen), Justitie (Korthals), Onderwijs (?), Defensie (?) en vrom (Jorritsma), en D66 Economische Zaken (?) en Volksgezondheid (Borst). Het is een grote gok, maar het praat nu eenmaal makkelijker als je mensen die er iets vanaf kunnen weten, lijstjes voorlegt.

Weisglas en Korthals bestuderen ons lijstje gretig. Erg mededeelzaam zijn ze niet. Korthals geeft toe dat de vvd Onderwijs wil hebben, maar hij zegt niet te weten wie hun kandidaat voor die post is. Ik noem drie namen: Rosenthal (wordt altijd genoemd), Jan Franssen en Loek Hermans. Volgens Korthals kunnen we Rosenthal van ons lijstje schrappen. Hermans ligt volgens hem ook niet voor de hand. Hij is maar kort burgemeester van Zwolle geweest en is nu ook nog maar een paar jaar Commissaris in Friesland. En: ‘Het probleem met Jan Franssen is dat hij bij de pers altijd beter heeft gelegen dan in de fractie.’ Frans Weisglas (hoopt op een staatssecretariaat) grinnikt: ‘Bij mij is het andersom. Dat is mijn tragiek.’ Ze denken dat Jorritsma ook in aanmerking komt voor Binnenlandse Zaken als de vvd dat departement krijgt.

Rogier van Boxtel werpt een blik op ons lijstje en zegt: ‘Daar doen we het niet voor.’ Voor het overige houdt hij zijn kaken stijf op elkaar. Het is een aanwijzing dat D66 uit is op Binnenlandse Zaken.

De PvdA dan. Margot Vliegenthart fleurt zichtbaar op als we haar onze lijst voorleggen. Het gaat natuurlijk om de inhoud, maar intussen vindt iedereen op het Binnenhof het leuk om over namen te speculeren. Ik krijg van Vliegenthart de indruk dat zij niet hoeft te speculeren, om-

[p. 175]

dat ze wel het een en ander weet. Het ligt volgens haar niet voor de hand dat Pronk opnieuw Ontwikkelingssamenwerking krijgt. ‘Dat zou deze keer weleens naar de vvd kunnen gaan en Defensie naar ons.’ Ook zij denkt dat Onderwijs naar de vvd gaat. Ze vertelt dat ze van vvd'ers heeft gehoord dat daar wordt gedacht aan een apart staatssecretariaat voor Terpstra, dat Terpstra een soort staatssecretaris van Juichzaken zou worden. Het lijkt mij onzin, maar Vliegenthart vindt de gedachte misschien wel aantrekkelijk, omdat zij in aanmerking komt voor de huidige post van Terpstra. Ik zie haar inderdaad niet in het oranje gehuld de wave aanvoeren. We vragen haar of Wallage fractievoorzitter blijft. Ze geeft een ontwijkend antwoord (voor sommige kranten zou dat reden zijn om morgen te koppen: ‘Wallage overweegt vertrek’). ‘In Groningen wordt hard aan Wallage getrokken,’ zegt ze onder meer. Ik begin voor het eerst serieus rekening te houden met het vertrek van Wallage.

De middagsessie van onderhandelaars en informateurs loopt om zes uur af, vanavond praten ze tot halftien verder, is ons meegedeeld. Tegen zessen lopen we naar de Eerste Kamer. Een halfuur later zijn de onderhandelaars nog steeds binnen. De speculaties onder journalisten nemen toe: óf ze laten eten brengen, óf ze zijn er bijna uit. Het laatste. Eef Brouwers vertelt bij de deur dat er een akkoord is en dat de persconferentie van de onderhandelaars om zeven uur begint. Voor ons komt dat met het oog op het achtuurjournaal goed uit. Precies om zeven uur meldt dagvoorzitter Bolkestein plechtig dat ze het eens zijn geworden over de financiële hoofdlijnen. Het ei van Columbus blijkt in de aardgasbaten te zitten. De Zalm-norm blijft onaangetast, extra uitgaven kunnen worden betaald uit de verwachte winst uit de verkoop van aardgas. Bolkestein leest de cijfers keurig van een blaadje voor, maar is desondanks af en toe de draad kwijt. Hij zegt dat Paars ii nog beter zal worden dan Paars i. Waarop Wallage hem bijvalt met zijn standaardopmerking dat Paars ii zal investeren in de kwaliteit van de samenleving. Bolkestein weer: ‘Maar dat binnen de kaders van een solide...’ Een lachsalvo maakt het hem onmogelijk zijn zin af te maken. Het is al met al een quote van dertig seconden, maar die vat bijna acht weken onderhandelen goed samen.