Haags duet

Vrijdag 26 juni

In een van de vele nos-Journaal-evaluaties, die door de hele redactie via de computer zijn te consulteren, lees ik opmerkelijke teksten van Nico Haasbroek. Hij vraagt zich af waarom niet, zoals vroeger, nachtenlang gewaakt wordt voor het Catshuis tijdens een formatie. Ik moet lachen om zo'n opmerking, want die maakt duidelijk dat Haasbroek inmiddels ver af staat van de Haagse praktijk. Bij het Catshuis heb je helemaal niets te zoeken in deze periode. Uit andere opmerkingen die hij maakt, valt af te lezen dat hij de dagelijkse ontmoetingen tussen onderhandelaars en pers in de Noenzaal beschouwt als journalistieke braafheid. Ik hoor dat vaker de laatste dagen, maar vind de waarneming onterecht. De oploop bij de deur van de Eerste Kamer wekte de indruk dat we voor de poorten van de hel ons ‘nieuws’ wegsleepten. Maar daar werd door onderhandelaars minder meegedeeld dan nu in de Noenzaal. Bovendien had je bij die deur vaak niet eens gelegenheid om de vragen te stellen die je wilde, en dat kan nu wel. Natuurlijk krijg je lang niet altijd antwoord, maar uit formuleringen die gekozen worden (of de reacties van de twee die níet aan het woord zijn) kun je soms wel het een en ander afleiden. En verder doen we wat we tijdens andere formaties ook deden: heel veel rondlopen en mensen die iets kunnen weten van wat zich aan de onderhandelingstafel afspeelt, aanspreken - tot vervelens toe. Ik heb de afgelopen weken veel kilometers afgelegd in het Kamergebouw.

Zo ook vandaag. Suzan Baart, PvdA-voorlichter, legt telefonisch aan iemand uit dat er op dit moment gesprekken gaande zijn tussen drie onderhandelaars en drie informateurs. Ik vraag via een briefje of ze een schoolkrant aan de lijn heeft. hp/De Tijd, schrijft ze terug.

Zoals voorspeld: de druk uit Hilversum om meer aan de formatie te

[p. 163]

doen, neemt toe. Komkommertijd. Het gevolg is dat we de halve dag ‘primeurtjes’ uit de ochtendbladen lopen te checken.

Om twee uur is de briefing over de ministerraad. Aan de bar van Nieuwspoort maakt De Telegraaf zich zorgen over Bolkestein. Volgens Sjuul Paradijs wordt hij mager. Sjuul zelf heeft een dusdanige omvang dat hij anderen al snel mager vindt. Maar er leven ook inhoudelijke frustraties bij De Telegraaf: ‘Bolkestein sleept veel te weinig binnen voor de vvd. Die honderd kilometer is natuurlijk een drama.’ Rondom de afspraken over de maximumsnelheid van honderd kilometer in de Randstad doet een aardig verhaal de ronde. De vvd beweert dat Thom de Graaf afgelopen woensdag maar de helft van de afspraken naar buiten heeft gebracht. Volgens vvd'ers is ook afgesproken dat op snelwegen buiten de Randstad overal 120 kilometer gereden zou mogen worden. Bolkestein woonde woensdag de toelichting aan de pers niet bij.

Aan het eind van deze vrijdagmiddag is hij er wel bij, in de Noenzaal. Bolkestein is dagvoorzitter en hij maakt een montere indruk. Het feit dat zijn vrouw in de zaal zit, heeft daar wellicht mee te maken. Aanstaande maandagavond zijn er geen onderhandelingen vanwege ‘internationale verplichtingen vooral van de minister-president’ aldus dagvoorzitter Bolkestein (maandagavond speelt Nederland tegen Joegoslavië). Verder hebben de onderhandelaars een ‘kippentekst’ gekregen van de informateurs - een tekst over de grootte van de kippenstapel over vier jaar. Niemand kan zijn gezicht in de plooi houden bij dit soort opmerkingen. Ik denk terug aan het gesputter van Bolkestein en Wallage toen ze afgelopen woensdag van de oppositie het verwijt kregen dat ze bezig zijn een veel te gedetailleerd regeerakkoord af te sluiten. De kippentekst lijkt me een uitgelezen voorbeeld van het gelijk van de oppositie. Bolkestein wenst ons een ‘gelukkig weekeinde’ en lijkt zelf opgelucht dat het er weer op zit voor een paar dagen.