Haags duet

Zaterdag 25 april

De campagne kan me eigenlijk gestolen worden vandaag. Maar gelukkig is het slecht weer, echt een dag om te werken. De boodschappen besteed ik uit en zelf ga ik naar Rotterdam, waar de vvd campagne voert onder het motto ‘criminaliteit en veiligheid’.

De middagbijeenkomst wordt gehouden in een somber scholencomplex. Weer zo'n aula in een zitkuil, wie dat ooit bedacht heeft moet zelf een rottijd hebben gehad op de middelbare school. Voor de derde keer deze week is er een bommelding. De vvd'ers van de organisatie blijven er laconiek onder.

In de pauze interview ik Bolkestein over zijn uitlatingen van gisteravond over het premierschap. Ik leg hem eerst twee uitspraken voor die hij kortgeleden deed in het werkgeversblad Forum. Hij zei daarin best te willen verklappen dat hij niet verwacht dat de vvd bij de komende verkiezingen de grootste wordt. Ik vraag hem of hij van gedachten is veranderd. Zijn antwoord luidt: ‘Daar denk ik nu inderdaad anders over, ik heb er goede hoop op dat de vvd wel de grootste partij wordt.’ Hij zei in Forum ook dat hij beseft dat het Kok stemmen oplevert als hij bekendmaakt dat hij de kandidaat-premier van de vvd is. Kok als premier vinden veel mensen nu eenmaal een aantrekkelijker gedachte dan Bolkestein als premier. Het antwoord dat Bolkestein geeft als ik hem deze uitspraak voorleg, is: ‘Een volwassen en grote partij als de vvd

[p. 89]

moet een kandidaat-premier in huis hebben.’

Volgende vraag: ‘Van Kok weten we wat hij doet als de PvdA niet de grootste partij wordt. Wat doet u eigenlijk als de vvd niet de grootste wordt?’

Antwoord: ‘Dat hangt ervan af. Ik kan in de Kamer gaan zitten, dat is ook wel... mag dit alsjeblieft even over?’

Natuurlijk. Zelfde vraag.

Antwoord: ‘Dat is nog niet helemaal zeker. Het is mogelijk dat ik... nee sorry, Margriet, dat is weer niet goed. Dit moet over.’

Natuurlijk. Zelfde vraag.

Antwoord: ‘Ik kan in de Kamer gaan zitten, fractievoorzitter blijven. Dat is het meest waarschijnlijk. Ik kan ook minister worden, maar die kans acht ik kleiner.’

Vraag: ‘U zegt steeds dat de vvd op 6 mei een historische zege gaat boeken. Dat betekent dus dat u meer zetels wilt halen dan Nijpels in '82, meer dan 36 zetels dus?’

Antwoord: ‘Ja, dat wil ik.’

Vraag: ‘En als dat niet gebeurt?’

Antwoord: ‘Dan ben ik teleurgesteld.’

Vraag: ‘Trekt u er ook persoonlijke consequenties uit?’

Antwoord (fel): ‘Nee, dan ga ik gewoon door.’

Het heeft geen zin er nu verder op door te gaan. Even daarna zie ik kans om hem buiten beeld te vragen wat zijn overwegingen zijn bij de keus voor ofwel het fractievoorzitterschap ofwel een post in het kabinet. Bolkestein legt uit dat het zal afhangen van het verschil met de PvdA. Als dat maar een paar zetels is, blijft hij fractievoorzitter en dus partijleider. Blijkt het verschil groot, ‘dan word ik minister van Buitenlandse Zaken en Hans Dijkstal fractievoorzitter’. Dat klinkt logisch. Bij een klein verschil tussen PvdA en vvd kan hij als fractievoorzitter en partijleider van de vvd in een nieuwe paarse coalitie een prominente rol blijven spelen. Wordt het verschil te groot, dan zal zijn invloed binnen de coalitie veel minder groot zijn. Dan wordt hij dus liever minister. Ik moet er wel om lachen dat hij zo stellig zegt dat hij dan naar Buitenlandse Zaken gaat.

In de stromende regen rijd ik naar Hilversum. Daar zie ik op het anp dat Bolkestein in het regeerakkoord wil vastleggen dat de aftrek van de

[p. 90]

hypotheekrente ongemoeid blijft. Hij zegt dat naar aanleiding van een interview met Adelmund in Hervormd Nederland. We besluiten vandaag nog niets met het onderwerp te doen. Ik monteer het interview met Bolkestein voor de journaals van zes en acht uur en ga daarna naar de redactie van Met het oog op morgen. Er zijn nieuwe peilingen: PvdA 41 en de vvd 34, net als de afgelopen vier jaar een verschil van zeven zetels. Winst voor beide, maar Bolkestein zal niet tevreden zijn als dit op 6 mei de uitslag is.