Leven in het verleden. Verzamelde aforismen

[p. 84]

LXXVI^#

Een ander blijk van het afnemen van het eergevoel in deze tijd is o.a. de be- of liever mishandeling van overwonnen tegenstanders, het volslagen gebrek aan ridderlijkheid. Hoeveel erger zijn de wandaden van het bolsjewisme vergeleken bij die van het tsarisme, van de nazi's vergeleken bij die van het keizerlijk régime. Hoe heeft Frankrijk zich niet misdragen tegenover Pétain, Nederland tegenover Mengelberg!

# D: Aphorismen, p. [81].

De Franse maarschalk Philippe Pétain was een held uit de Eerste Wereldoorlog. Na de wapenstilstand van juni 1940 leidde hij de regering van het onbezette deel van Frankrijk, de zogenaamde Republiek van Vichy. Door zijn collaboratie met de Duitsers compromitteerde hij zich zodanig dat hij na de oorlog ter dood werd veroordeeld. Het vonnis werd gewijzigd in levenslang en in 1951 om gezondheidsredenen omgezet in een internering in een ziekenhuis.
Willem Mengelberg (1871-1951) werd in 1895 benoemd tot dirigent van het Concertgebouworkest. Onder zijn leiding verwierf het orkest zich internationale faam. Vermaard waren Mengelbergs uitvoeringen van de muziek van eigentijdse componisten, met name van Mahler. In verband met zijn welwillende houding tegenover de Duitse bezetter - Mengelberg dirigeerde in de oorlog ook Duitse orkesten - werd hem in 1945 een dirigeerverbod opgelegd, eerst voor het leven, later beperkt tot zes jaar.