Schou-burg der rupsen, wormen, maden, en vliegende dierkens daar uit voortkomende

[p. 214]

II. Brief uit het Latyn verduits aan den Heer Johan Egidius Euth, Med. Doctor, &c. &c Aangaande de Conchenilie.

Mijn Heer,

HEt heeft, mijn Heer, onder andere gelieft my in sijnen brief te versoeken, om myn gevoelen van de Conchenilie te weten. Het is mijn Heer een Beesjen in ons Land vry onbekend, en selfs die luiden, welke se uit West-Indien brengen, weten niet wat het voor een Beesjen is, dewijl de Conchenilie heel hoog op uit het land van daan komt, daar onse volkeren niet wel konnen bykomen. Maar egter is het gevoelen dat 'er boomtjes sijn, op welke dese Beesjes komen te sitten, en dat de Wilden onder die boomtjes eenig spreidsel leggen, 't sy een laken oft matte, welke sy met kalk bestroeyen (daarom siet sommige Conchenilie wat kalkachtig, en witagtig, dog andere, die sonder kalk vergadert is, wederom niet) dan soo schudden sy aan de boomtjes, en de beesjes vallen daar van op de kalk, op welke sy sterven.

Of dit beesjen vergadert werd, terwijl het nog een worm ofte made is, soude men konnen gelooven: en dat de selve mede gevleugelt werden, kan ik niet loochenen, dewijle ik in mijn ondervindingen noit anders ondervon-

[p. 215]

den heb. Behalven dit, vind men onder de Conchenilie somtijds vleugeltjes, ja selfs die nog aan de Conchenilie vast sitten, bruin van koleur, met swarte stippelen, sijnde een seker teiken, datse gevleugelt werden. Dese vleugeltjes hebben de ware gelijkenisse met die beesjes welke hier te lande onse lieven heers haantjes oft, Cantharis rubea van sommige genoemt werden.

Wat belangt het gebruik in de geneeskonde, is dese, namelyk datse soude pis-dryvende syn gelyk als onse zeugen, die we millepedes noemen, want se syn vol vlug sout: sy werden tot twintig greinen met een weinig suikers voorgeschreven, en tot een poeder gebracht: sy syn weinig in gebruik, ik hebse alhier den Heer Doctor Egidius Veen wel sien voorschryven in een nier-wee van den Heer Allard Petrus à Jongstal, vorders is het my selden voorgekomen.

Ik sie deselve meest van de verwers gebruiken welke daar een verfsel uit halen, in welke sy tin smijten, die met sterk-water ontdaan is, waar mede sy scharlaken verwen.

Dit is myn Heer voor jegenwoordig het gene ik daar van weet: en by aldien my meerder ter ooren komt, sal ik het syn Edele bekent maaken Vaart wel.

U. E. seer verpligten dienaar en vriend

STEPH: BLANKAART, P. & M. D. C. M. S.