Oude getrouwen

[p. 72]

40. De Avonturen van Don Quichotte

Lange jaren geleden leefde er in La Manche, een provincie van Spanje, een man, wiens grootste liefhebberij het was, ridderverhalen te lezen. Het eene boek na het andere werd door hem verslonden, en die verhalen waarin dolende ridders vochten tegen reuzen, toovenaars en draken, boeiden hem het meest. Door het vele lezen van die verschrikkelijke verhalen, kwam bij hem langzamerhand het plan op, voor het welzijn van het land en voor zijn eigen roem, ook een dolend ridder te worden en het land te gaan doorkruisen om de zwakken te beschermen tegen het onrecht der sterkeren.

Om dit plan ten uitvoer te brengen moest hij wapens hebben en daarom begon hij direct de oude wapens van zijn voorouders schoon te maken en op te poetsen.

Een oud harnas en ijzeren kniestukken werden voor den dag gehaald en van hun dikke laag roest ontdaan; ook vond hij nog een oude lans met schild en een zeer vreemdsoortige helm als hoofddeksel.

Daarna zadelde hij zijn paard, een erg oud en mager beestje, dat hij

[p. 73]

den prachtigen naam van ‘Rossinante’ gaf. Zichzelf schonk hij den titel van ‘Don Quichotte de la Manche.’

Hij meende nu gereed te zijn om de wijde wereld in te trekken, maar er ontbraken hem nog twee dingen, een ridderknecht en een dame voor wie hij zijn heldendaden verrichten zou. Voor deze laatste koos hij een meisje uit zijn dorp, dat hij mooi en lief vond en hij gaf haar den edelen naam van ‘Dulcinea van Toboso.’

Als ridderknecht koos hij een spekslager, een man die niet zoo heel veel verstand had en net zoo dik en vet was als de worstjes die hij maakte. Door schitterende beloften haalde hij het spekslagertje over hem te volgen.

[p. 74]

Nu was hij gereed om uit te trekken, en op een mooien morgen verlieten onze twee helden, voorzien van eenig geld en linnengoed, het dorp. Don Quichotte te paard gezeten en Sancho Pansa, zoo had hij zijn knecht genoemd, op een ezel. Vlug reden zij door en terwijl ze steeds verder gingen, dacht Sancho dat hij spoedig koning van een eiland zou worden, en Don Quichotte vond het vervelend, dat hij nog niet tot ridder geslagen was, hetgeen toch zeer noodzakelijk was. De eerste de beste herberg waar zij aankwamen, was in de oogen van Don Quichotte een kasteel en hij zou den eigenaar verzoeken, hem tot ridder te slaan. Zoo gezegd zoo gedaan. De herbergier, die meende met een krankzinnige te doen te hebben, achtte het verstandig, den man zijn zin te geven. Hij liet Don Quichotte voor zich knielen en onder het lezen van een lang stuk uit een boek, sloeg hij hem tot ridder. De herbergier volgde hierbij zoo goed mogelijk de gewoonten, zooals deze in den ouden tijd gebruikelijk waren en Don Quichotte werd hierdoor nog meer in den waan gebracht, dat hij thans een volmaakt ridder was.

Hierna begaven Don Quichotte en Sancho zich weer op weg en na ongeveer een uur gereden te hebben, zag Don Quichotte in de verte een rij windmolens.

‘Vriend Sancho,’ schreeuwde de nieuwe ridder, ‘ziet gij daar dien troep reuzen? Ik zal ze bevechten en allen vernietigen.’

‘Welke reuzen?’ vroeg Sancho Pansa, ‘ik zie niets anders dan molens.’

[p. 75]

‘Het zijn reuzen, zeg ik je, je weet niets van ridderschap af, ik zal ze aanvallen, hoe ongelijk de strijd ook mag wezen.’

En terwijl hij Rossinante de sporen gaf, stormde hij op de molens af, schreeuwde: ‘Vlucht niet ellendelingen, slechts één enkele ridder waagt het u aan te vallen!’ en met de lans vooruit, stormt hij op den grootsten molen aan. Nauwelijks echter is hij vlak bij den molen of een der draaiende wieken geeft het paard zoo'n harden klap, dat èn paard èn ruiter worden opgenomen en een heel eind verder in een deerniswekkenden toestand neervallen.

Het kostte Sancho heel wat moeite om zijn makker weer op de been te helpen, die volhield dat hij door een toovenaar was beetgenomen. Deze, verklaarde hij, had uit haat tegen hem de reuzen in molens veranderd.

De arme Rossinante had zich ook niet weinig bezeerd en kon voorloopig den ridder niet meer dragen; zij wandelden dus verder en bereikten eindelijk een herberg, welke Don Quichotte weer voor een kasteel aanzag. De vrouw en de dochter van den herbergier kwamen naar buiten om de gasten te ontvangen en Don Quichotte bewees haar de eer die aan riddervrouwen toekomt. Zij brachten den nacht in erge harde en ongemakkelijke bedden door, maar onze ridder sliep, ondanks zijn vele wonden als een roos. Den volgenden morgen zei hij tegen den herbergier:

‘Edele Heer, ontvang mijn oprechten dank voor de gastvrijheid waarmee ge mij in uw kasteel ontvangen hebt. Om u mijn erkentelijkheid te bewijzen, verzoek ik u mij te waarschuwen indien iemand u of de uwen kwaad wil doen. Ik zal hem tot rede brengen, dat beloof ik u.’

‘Mijnheer,’ antwoordde de herbergier, ‘uw diensten heb ik niet noodig, ik verzoek alleen, dat uwe Hoogheid mij de verteringen betaalt, door u en uwe beesten in mijn herberg gemaakt.’

‘Wat zeg je!’ schreeuwde Don Quichotte, ‘ik ben hier in eene herberg? Weet dan dat het tegen de gewoonten van het dolende ridderschap indruischt om voor nachtverblijf te betalen. Dit wordt aangeboden in ruil voor de diensten, die wij u en de uwen bewijzen en nooit zal ik inbreuk maken op de wetten van mijn orde.’ Na dit gezegd te hebben reed hij ijlings verder.

[p. 76]

Sancho evenwel, die minder vlug was dan zijn meester, werd vastgehouden op het oogenblik dat hij zijn heer wilde volgen. Toen hij weigerde te betalen, werd hij van zijn ezel getild en door zes sterke jongens van het dorp midden op een laken gelegd. De jonge mannen tilden daarna het laken aan de vier hoeken op en gooiden Sancho in de hoogte, terwijl ze hem telkens weer in het laken opvingen. Op het hulpgeroep van den ongelukkigen Sancho keerde Don Quichotte terug, maar de herbergier had de poort van zijn binnenplaats goed gesloten en zonder dat Don Quichotte er iets aan kon doen, moest hij over den muur kijken naar hetgeen met zijn armen schildknaap gebeurde. Eindelijk werd Sancho vrijgelaten, hij mocht nu weer naar zijn meester gaan en deze deed alle moeite om zijn armen gepijnigden schildknaap te troosten, terwijl hij hem verzekerde dat deze herberg stellig en vast betooverd was.

Zoo verder gaande bemerkte Don Quichotte een vreeselijke stofwolk,

[p. 77]

en meenende, dat hij met twee legers te doen had, strekte hij zijn lans, gaf zijn paard de sporen en rende op de stofwolk aan, niettegenstaande Sancho steeds riep: ‘Heer, heer, kom terug, het is een kudde schapen.’

Don Quichotte had reeds een aantal schapen met zijn lans doorboord, toen een groote steen, door den schaapherder gegooid, hem in zijn zijde trof en hem van zijn paard deed tuimelen. Sancho vloog zijn meester te hulp, terwijl de herder zich met zijn schapen zoo gauw mogelijk uit de voeten maakte. Don Quichotte had zich erg bezeerd en Sancho deed al zijn best de pijn te verzachten.

‘Vriend Sancho,’ zei Don Quichotte, ‘zooveel ongelukken tegelijk wijzen er op dat het geluk niet ver af is.’ Sancho hoopte dit ook, maar hij was nog getuige van zeer veel buitengewone gevechten, die meest allemaal treurig voor den ridder afliepen. Weldra stond Don Quichotte in de heele landstreek bekend als de ridder van de ‘Droevige Figuur.’ Het duurde echter niet lang, of de vrienden van Don Quichotte, namelijk de barbier en de pastoor van zijn dorp, begonnen zich ongerust te maken over zijn langdurige afwezigheid en stelden een onderzoek naar hem in. Toen ze hem gevonden hadden, verkleedde de barbier zich ook als ridder en daagde met de wapens in de hand, den grooten Don Quichotte tot een tweegevecht uit. Als voorwaarde werd gesteld, dat hij, die den strijd verloor, onverbiddelijk moest doen wat de overwinnaar hem beval.

Het gevecht begon en bij den eersten stoot, viel Don Quichotte reeds uit den zadel. De overwinnaar gebood hem gedurende een geheel jaar de wapens neer te leggen en aan geen veldtochten of andere wapenfeiten deel te nemen.

Don Quichotte moest zich onderwerpen en de ridder van de ‘Droevige Figuur’ kwam met zijn armen knecht ‘Sancho Pansa’ in zijn dorp terug, meer beschaamd dan roemvol.