Tweede boeck vol schoone ende constighe refereynen
(2007)–Anna Bijns–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 177]
| |||||||||||||||||||||
¶ Ghescreven uuter Vlaemscher waranden
Gode ter eeren / ende den ketters ter schanden
Antwoorde.
¶ Een eerlijc leven / een salich sterven // met
Wille u god gheven // altoos / en erven // net
| |||||||||||||||||||||
Refereyn.Als ic mijn ooghen op alle staten // keere
Soo verwonder ic my boven maten // seere
Datmen heensdaechs veel geleerde mans // vint
Die Lutter weerstaen Luters verwaten // leere
Dus biddic u en wilt niet laten // heere
Ghy en thoont dat ghy tgeloove gans // mint
In dese boose weerelt welc es bycans // blindt
Wilt Christus hoopken int geloove styven // sterck
Al mach ic mijn beste vast doen nochtans // kint
Ic en can alleene gemaken geenen dans // twint
| |||||||||||||||||||||
[pagina 178]
| |||||||||||||||||||||
Legghen de ketters ooc aen mijn scrijven merck
Maer slaent voor boerte denckende tes wijven // werc
Dus verwect uwen geest als vroom Campioen // fijn
Aenveert de penne tsal licht beclyven // clerc
Ten mocht gheen tijt meer dan nu van doen // sijn
Ghy sijt wachter ghestelt laet clincken de basoen // dijn
Want gy de vianden tvolc gods omringen // siet
Den wille es goet maer ic en cans volbringen // niet
Al soudmen my uuten lande verdreven // jagen
Bespotten verachten jae ooc geven // slagen
Ic wout altsamen met vromen moede // lijen
Ic en soude naer goet / nichten oft neven // vragen
Maer soude gheerne mijn tijtlijc leven // wagen
Mocht ic Christus bruyt van teghenspoede // vrijen
Ic soude wel willen totten bloede // strijen
| |||||||||||||||||||||
[pagina 179]
| |||||||||||||||||||||
Gaef god dat ic de ketters verwinnen // mochte
Die de kercke bevichten als verwoede // prijen
Maer aeylaschen ic moet my als donvroede // mijen
Och oft gods gheest in my van binnen // wrochte
En hy SalomonsGa naar voetnoot16 wijsheyt aen mijn sinnen // cnochte
Ic sou mijn verstandt tot allen uren // bugen
Tot dat ic tonder dees valsche spinnen // brochte
Die haer venijn uuter scriftueren // sughen
Dinwendighe boosheyt wel haer cueren // tugen
Dies mijn herte hen als tschaep swolfs bespringen // vliet
Den wille es goet maer ic en cans volbringen // niet
Vervuldt ghy tghene dat mach gebreken // my
Toont u licht datter dmyne wert ontsteken // byGa naar margenoot+
En willet dan opten candellaer // setten
Uut rey[n]der jonsten baert constige treken // ghy
| |||||||||||||||||||||
[pagina 180]
| |||||||||||||||||||||
Straft de gene waer uut derrueren leken // vry
Waer af es kerstenrijc vol onclaer // smetten
Wantse haer tanden tegen gods altaer // wetten
Sancten verachten waerse een gelach // drincken
De sielkens int vaechvier ooc openbaer // letten
Int schijn van duechden spreyen sy haer // netten
Om sielen te vane sijnt sduvels slach // vincken
Waer by daer vele int helsche geclach // sincken
Want sy discoort in alle landen // wecken
Voor tsoete sy tsuer alden dach // schincken
Wanneer sy gods woordt naer haer verstanden // recken
Ic souse van een met mijnen tanden // trecken
Hadt icks macht eer ic haer boosheyt gehingen / liet
Den wille es goet maer ic en cans volbringen // niet
De milde heere deylt u sijn waerde // ghaven
| |||||||||||||||||||||
[pagina 181]
| |||||||||||||||||||||
En wilt den penninc niet in daerde // gravenGa naar margenoot+
Maer laet u licht om elcken te stichten // lichtenGa naar margenoot+
Uwen loon wert groot wilt als donvervaerde // slaven
En helpt my de ketters metten swaerde // straven
Daer Paulus af scrijft maect sonder swichten // dichten
En laet ons tegen de boose wichten // vichten
Die onder goey terwe nu quaet saet // saeyen
Tegen de waerheyt altijt haer schichten // richten
En die met onbeschaemden aensichten // slichten
Der kercken statuten en haeren naet // naeyen
Sou icse bekeeren die dus int quaet // haeyen
Ic ving eer met tamboeren in dunen // hasen
Sy souden my heeten mijnen draeyt // draeyen
Die tegen god als Turcken en Hunen // blasen
Op Paus / prelaten / cappen / en crunen // rasen
Maer arbeyt oft gyse mocht bedwinghen // yet
| |||||||||||||||||||||
[pagina 182]
| |||||||||||||||||||||
Den wille es goet maer ic en cans volbringen // niet
Prince.
Artificiael gheest al blijft hier conste / butenGa naar margenoot+
Noch wil ict uut lieften soo ict begonste // sluten
Naer mijn vermaen wilt u te hooren // snellen
Acht niet al mach ic hier wat opt ronste // stuten
Binnen int herte sal altijt u jonste // spruten
Ic bidt u helt my de duldooren // quellen
Ja svians boden die kercken en chooren // vellen
Naer haer destructie wilt dach en nacht // staen
Sy hangen de menschen inde ooren // bellen
Schoutse al souden sy duer tverstooren // swellenGa naar margenoot+
Tsijn wolven al hebben sy eens schaepkens vacht // aenGa naar margenoot+
Blinde leyers daer de blinde duer inde gracht // gaenGa naar margenoot+
Vangt dees voskens die gods wijngaert bederven // al
Int net uwer scriften edel wel gheacht // graen
| |||||||||||||||||||||
[pagina 183]
| |||||||||||||||||||||
Ic wil tegen hen vechten tot dat ic sterven // sal
Niet achtende al sal ic danck verwerven // smal
Ic houdt u voor vriendt die my selcken dingen // riet
Den wille es goet maer ic en cans volbringen // niet
Meer suers dan soets. ¶ Al hebic hier gescreven wat verwytelijc // yet
Tegen de Luteranen ten es gheen wonder // vry
Want sy scryven wel noch eens so spytelijc // siet
Teghen de heylighe kercke daer sy tonder // by
Brenghen tgheloove ic fundere bysonder // my
Opt woort dat de Wijseman sonder spot // seyt
| |||||||||||||||||||||
[pagina 184]
| |||||||||||||||||||||
Ghy seldt den sot antwoorde naer sijn sotheytGa naar margenoot+
¶ Luteranen wilt u te leesen keeren // snel
Op dat ghi alle den A B. muecht leeren // wel
ALmachtighe god alder opperste stierman
Die Petrus scheepken wijsselijc regeert
Wie eest die sonder u den nydighen gier // can
Weerstaen / die de see deser weerelt turbeert
Duer dyversche errueren die hy sustineert
Petrus scheepken met stormighe winden bewaeydt
En om dat te vernielen scriftuere corrumpeert
Met vleesschelijcken woorden tvolc abuseert
Soo dat de weerelt schier op sijn duymken draeyt
Dits Luter die tvenijnich saet heeft ghesaeyt
Dwelc es gegroeyt duer stinckende luchten
| |||||||||||||||||||||
[pagina 185]
| |||||||||||||||||||||
Men kent den boom gemeynlijc by de vruchten.
BEsiet de vruchten die hier af comen // sijn
Sy sijn seer quaet moordadich en bloedich
Dat hondert duyst boeren dlijf genomen // sijn
Tquam duer Luters scrijven onbehoedich
Men behoeft geen prelaten / dit maectese moedich
Om muten en de viant stoocktese vast voort
Wat sijnder int vier brandende gloedich
Menschen gestorven / en veel overvloedich
In sacken gesteken soo int water versmoort
En dat quaeste es / noch veel meer sielen vermoordt
Tghetal van dien sal eerst blijcken int oordeel
Gaet Luter dan quyte soo heeft hy groot voordeel
COmt hy inden hemel en in dees daet // blijft
| |||||||||||||||||||||
[pagina 186]
| |||||||||||||||||||||
Voorwaer soo heeft hy goede avontuere
Vanden hoofden der kercken hy alle quaet scrijft
Dies de goede ledekenes sijn in getruere
Hy veracht gods moeder de maghet puere
Hy stootet al omme dat de kercke onderhoudt
Den sielen int vaechvier speelt hy ooc een cuere
Hy maect datmen gods tempel min acht dan een schuere
En dat svolcx devotie geheel vercoudt
Maer ic duchte het bierken dat hy nu broudt
Sal hy hier naemaels selve moeten drincken
Daer Lucifer solpher en pec sal schincken
DEes ketter scrijft seer onverstandelijck
Mijn leere es vanden hemel maer heeft vergeten
Datse es uuter hellen want sy luyt vyandelijc
Paulus en heeft hem soo hooch niet vermeten
| |||||||||||||||||||||
[pagina 187]
| |||||||||||||||||||||
Die inden derden hemel verborgen secreten
Hadde ghehoort die spreect seer schamelijc
Ic meyn my gods geest ooc heeft besetenGa naar margenoot+
Tfij Luter hebt ghy u schaemschoenen versleten
U selven te prijsen tes onbetamelijc
En ander te verachten met woorden blamelijc
Es u leere uuten hemel schut dees ballen
Soo es sy met Lucifer uuten hemel gevallen
EEst niet een groote verwaende / sotheyt
Dat een hooft sijn eygen goetduncken wilt stellen
Boven alle geleerde duer dees botheyt
Soude hem wel dienen een cappe met bellen
Hieronymus Augustinus waren gesellen
Die haer leere met goeden wercken bewesen
Wie sou de miraculen al muegen tellen
| |||||||||||||||||||||
[pagina 188]
| |||||||||||||||||||||
Die gods vrienden deden in cloosters in cellen
Haer leere oock confirmerende mits desen
Sy hebben dooden verwect siecken genesen
Luter en heeft gheen macht merct oft ic lieghe
Dat hy can verwecken een doode vliege
FY schaemt u dat ghy u dus verdullen // laet
Ghy die redelijcke Christen menschen // heet
En dat ghy u de hant met luegenen vullen // laet
Van eenen daer ghy geen duecht af en weet
En daer toe de heylighe doctooren veet
Die soo groote neersticheyt hebben gedaen
Om scriftuere te verstaene gewaeckt gesweet
Maer ghy sijt soo broodroncken en so verteet
Dat ghy segt: die hebbent al qualijc verstaen
En Luter heeft den rechten gheest ontfaen
| |||||||||||||||||||||
[pagina 189]
| |||||||||||||||||||||
Ic segghe al soudt ghijt geerne versoeten
Den gheest diemen maect onder Sint Dignen voeten
GAet doch een yegelijc in u herte // wel
En merct Luters onghestadighe seden
Tschijnt hy en kendt nau dwitte voor tswerte // wel
Dat hy ghisteren seydt / dat loochent hy heden
Dus sijn ooc sijn discipulen in alle steden
Want ghelijc de weert es verleent hem god gasten
Deen wilt herdoopt sijn dander besneden
De derde maken oploop ende onghebeden
Willen sy inder lien kisten tasten
Alle gheestelijcke persoonen sy overlasten
Als duvels kinderen doende dwerck vanden duyvele
Tes quaet ey / quaet kiecken / vuyl sout / vuyl suyvele
| |||||||||||||||||||||
[pagina 190]
| |||||||||||||||||||||
HIer teghen de Luteranen seggen // siet
Luter en leert niet herdoopen maer esser tegen
Maer neen sy en cuenen my dat ontleggen // niet
Men vont gheen herdoopers hadt Luter geswegen
Hy heeft de menschen talder crancheyt genegen
Eerst tegen tgheloove der kercken geleerdt
Dus heefter de viandt plaetse in ghecreghen
En sijn in ketterijen vast meer bedegen
En ten lesten geworden geheel verkeerdt
Dus es Luter de sake dat vermeerdt
Ketterije / tweedracht / met veel tegenspoets
Uut een quade wortele spruyt selden yet goets
IC en can niet geweten wat dees ketter // dinct
Als hy aenmerct de schandalisatie
Die compt duer sijn leere die vuyl als etter // stinckt
| |||||||||||||||||||||
[pagina 191]
| |||||||||||||||||||||
Als sotte vraghen / ydel disputatie
Achterclap / spot / haet / indignatie
Blijct inde boecken van desen Evangelist
Dat hy van quaet spreken heeft groote gratie
Eest niet een leelijcke blasphematie
Dat hy den stadt houder gods heet Antechrist
Hoe hy sijn tonge verslijt tpapier verquist
De Paus sal sitten in Petrus setele
Als hy licht sal sitten in Lucifers ketele
KEnt desen voghel aen sijn plumen // ooc
Int eerste screef hy al teghen den aflaet
Want hy niet blau en mocht maken sijn dumen // ooc
Met gelt te tellen daer loocht hem jaet
Dat hy opten Paus stoel eerst creech den haet
Want die quaet wilt doen vindt geringe ocsuyn
| |||||||||||||||||||||
[pagina 192]
| |||||||||||||||||||||
Hoe hem de Paus vermaende hy bleef obstinaet
En verdoemde den heelen gheestelicken staet
Om dat hy sijn cappe mocht hangen opten tuyn
Luteranen trect u hooft in uwen capruyn
Tgaren is te grof dat u meester heeft gesponnen
Hy singt snachts mettenen met eender nonnen
LUter cam eerst ane ghelijc tscorpioen // soet
Al spelende maer den voortganc doet quaden fijn
Tschijnt dat hi van duechden scrijft menich sermoen // goet
Maer onder de duecht bedect hy sijn venijn
Hy cam eerst in cleederen als een schaep in schijn
Maer god heb lof tschaeps vel es hem ontogen
Duer tquaet dat duer hem blijct in elc termijn
Merct elc wel die niet willens blindt en wilt sijn
Dat een wolf es vol venijns ghesoghen
| |||||||||||||||||||||
[pagina 193]
| |||||||||||||||||||||
Dat hy int lijf hadde / heeft hy uut ghespoghen
In sijn valsche ketterlijcke boecken
Die selc volxken meest prijsen die hen selven soecken
MAer al seyde hy dat god een dief // waere
En sijn moeder geen maecht daer elc moet af grijsen
My dunct dat sijnen discipulen al lief // ware
Want wat boosheden hy scrijft men horet hen prijsen
Dat gods vleesch en bloedt ons ghelaten in spijsen
En es maer een teeken / niet gods lichaem crachtich
Datment niet en sal lichten met tortijsen
Oft in cyborien stellen siet al rijsen
Dees errueren uut hem / wie valter clachtich
Van sijnen discipulen sy werden deelachtich
Sijnder duecht inder helscher tabernaculen
Daermen selcken sancten loont naer haer miraculen
| |||||||||||||||||||||
[pagina 194]
| |||||||||||||||||||||
NOit ketter op eerde en bracht quader saet // voort
Dan Luter die heel kerstenrijc heeft ontsteken
Met sijnen venijne en duer sviants raet // voort
Vallen sijn discipulen in veel ghebreken
Sijnse som niet uut haren goede gestreken
En wilden achter lande loopen al naeckt
Dander hebben ghevast tot datse besweken
Verwachtende hemels broot maer theeft gebleken
Wat datse wachten sy en hebbens niet gesmaect
De sommighe hebben haer doopsel versaect
En laten hen herdoopen als menschen verwoet
De vogel moet quaedt sijn die dees kiekenen broedt
OOc slacht hy Vipera de beeste // fel
Die alse ter weerelt comt haer moeder doet splijten
Wat doet Luter duer raet vanden boosen geest // el
| |||||||||||||||||||||
[pagina 195]
| |||||||||||||||||||||
Sijn moeder de kercke ic moet hem verwijten
Slachtende den hont bereet om bijten
Soo wel sijn moeder als eenen vremden hont
Ooc ghelijct hy der beesten dmach lutter profijten
Die Joannes sach al macht selcken spijtenGa naar margenoot+
Want hy tot blasphemien heeft gewent den mondt
Ghesonden vanden draeck uuter hellen gront
Ic vinde als ic sijn scriften duerdelve
Sijn tonghe doet meer quaets dan de duvel selve
PEtrus scheepken es in veel perijculen // nu
Want het wert bevochten aen alle sijen
Ons Christen gheloove en meest dartijculen // nu
Daer willen de ketters tegen strijen
Tegen gods moeder die elc moet gebenedijen
Segghen sy dwelc my es om scrijven swaerGa naar margenoot+
| |||||||||||||||||||||
[pagina 196]
| |||||||||||||||||||||
Dat Christus gheen vleesch ten es niet om lijen
Van haer en heeft ontfaen / ooc segghen dees prijen
Dat de kercke ghedoolt heeft vijfthien hondert jaer
Ooc segghen sy die vanden duvel hebben een haer
Dat Christus niet en es onder spriesters handen
En hier op laten hen dees boeven verbranden
QUaet saedt / groeyt altijt veel geringher // vry
Dan tgoet saet doet ic bens te binnen
Al wijstmen desen ketters metten vinger // by
Dat sy dolen sy en willens niet kinnen
Men canse wel met scriftueren verwinnen
Maer sy en willen hen niet verwonnen gheven
De viant heeft soo verbijstert haer sinnen
Sy gaen blydelijc int vier dees valsche spinnen
Meynen martelaers te sijne verheven
| |||||||||||||||||||||
[pagina 197]
| |||||||||||||||||||||
En snap te varene int eewich leven
Sy sijnder soo nae al maken sy selc gheveerte
Alsmer een coe sou worpen metten steerte
REcht hebben hen dees ketters als oprechte // menschen
En gaen ter doot gelijc oft sy ginghen spelen
Dit siende segghen sommighe slechte // menschen
Wie weet oft sy recht hebben dits tsegghen van velen
Maer ic seg de viant heeftse metter kelen
Sy sijn wel seer blint die dit niet en mercken
Souden sy recht hebben die god sijn eere stelen
Tsacrament versmaden ic en machs niet helen
Gods moeder blameren cloosters en kercken
Berooven / kentse doch aen haer wercken
Dunct u dat sy recht hebben elc dit wel spelle
Soo segt datter gheen god en es / oft geen helle
| |||||||||||||||||||||
[pagina 198]
| |||||||||||||||||||||
SChaemt u die dit segt dat ghy so wanckelbaerlijcGa naar margenoot+
Staet int geloove dat soo vast es gefundeertGa naar margenoot+
Opten steen Christum ende soo claerlijc
Vanden Apostolen gepreect / en gheconfirmeert
Metten bloede der martelaers / ooc getracteert
Vanden heyligen leeraers der kercken lichten
Die dat gods geest hen hadt gesuggereert
Ons voort hebben geleert / dese reprobeert
Ghy / en luystert naer eenen hoop booser wichten
Die moorden / rooven / brant willen stichten
Als valsche propheten hoe sijs hen toornen
Men can gheen wijndruven gelesen van doornenGa naar margenoot+
U Es kenlijc datmen der heydenen een deel // vint
Die hen laten dooden voor haer afgoden
Eest wonder dat dees ketters sy sijn doch heel // blint
| |||||||||||||||||||||
[pagina 199]
| |||||||||||||||||||||
Voor haer geloove sterven als Antechrists boden
Want sy sijn verkeerder dan Torcken oft Joden
Der Arrianen boosheyt gaen sy te boven
Al werden sy gebraden gevilt gesoden
Men conster doncruyt niet uut geroden
Soo sijnse opte ketterije verschoven
Maer wantse den menschen al vryheyt geloven
Soo geven hen de sommige veel gelijcx
Die geerne hadden goeden coop hemelrijcx
VAn begin der kercken tsint gods geboorte // oyt
Heeftmen dwalende menschen gevonden
Maer onder al dese geen arger soorte // noyt
Dan die de duvel nu heeft uut gesonden
Al werden sy aen eenen staec gebonden
Sy blyven versteendt puer onbewegelijc
| |||||||||||||||||||||
[pagina 200]
| |||||||||||||||||||||
Want sy en kennen niet haer eygen wonden
Soo sijnse heel in dwalingen verslonden
En dan verantwoortse de selc soo leghelijc
Sy soudens hen schamen waren sy degelijc
Selc volc te verantwoorden / maer ic weet wat hen let
Datse metter selver siecten sijn besmet
Warent gheen ketters vol valscher suspitien
God hadde al teeckenen laten gheschien
Wanneer sy gebrandt werden by justitien
De vlamme des viers soude van hen vlien
Dits dicwils vanden martelaers gesien
Dat god de hitte des viers de vercoelen
Danielis in tderde leestmen van dien
Waer gebuert dit desen ketters segt dwase lien
Die u laet duncken dat sy wel ghevoelen
| |||||||||||||||||||||
[pagina 201]
| |||||||||||||||||||||
Waer sachmense oyt haer voeten spoelen
Sy en bleven verdroncken inde plasschen
Setmense aen den staec sy verbranden tot asschen
XEnacrotas Philosooph en oratuer // vroet
En soudt niet uutspreken al was hy excellent
De boosheyt die tvolc duer Luters erruer // doet
Xenophanes poeta al waer hy present
Met Xenophon Philosooph van Athenen gent
En souden niet volscrijven / uutspreken met tongen
De leeclijcheyt die werdt gescreven geprent
Uut Luters monde te quaet spreken ghewent
Soo den ouden vogel heeft gesonghen
Singhen ooc gemeynlijc de jongen
Sy dansen soo hen werdt gepepen
Twert selden wel genaeyt dat qualijc es geschepen
| |||||||||||||||||||||
[pagina 202]
| |||||||||||||||||||||
YEgelijc wilt schiere sijn de beste
Van desen ketters ic moet vermanen
Sy willen malcanderen dryven uuten neste
De herdoopers en de Luterianen
Swinglius steect oock oppe sijn granen
En wilt ooc wat nieus brengen ten papiere
Carolstadius sgelijcx / recht ooc sijn vanen
Wee den lande daer craeyen selcken hanen
Tes meest al roof voorsien den helschen viere
Daer huys huere en berninge en es niet diere
En alle ellende es goeden coop
Daer de duvel de beste es quaet es den hoop
ZEer mogende Princen straeft dees Cristen // bruers
Want al eest dat sy hen selven dus misnamen
Ten sijn inder waerheyt niet dan Kisten // bruers
| |||||||||||||||||||||
[pagina 203]
| |||||||||||||||||||||
Moorders en roovers van goede en van famen
Die eenen quaden vuylen hoop versamen
En tes al laken van eenen loye
Luteranen en herdoopers hoe sijt ramen
Sy blyven hier en daer aende bramen
En vervullen vaste de helsche coye
Luter bringt Lucifero een groote proye
Duer sijn valsche leere vol venijns geronnen
Het endt selden wel dat qualijc es begonnen
Alle Christen menschen ic bidde in dleste // u
Neemt danckelijc ter eeren gods dit begonnen // es
Neerstelijc elc desen A B. wel veste // nu
Acht niet hoe grof dat dwerc gesponnen // es
Beminders der consten neempt voor tgoede // doch
| |||||||||||||||||||||
[pagina 204]
| |||||||||||||||||||||
Jonste dede my wercken voor quade leeringhe
Jesus Christus wilt wesen ons hoede // och
Nu verleent u schapen om sduechts vermeeringe
Stercheyt en den Luteranen bekeeringe
Meer suers dan soets.
Finis. |
|