Biographisch woordenboek van protestantsche godgeleerden in Nederland. Deel 3

[Petrus van der Hagen]

HAGEN (Petrus van der), geboren te Amsterdam den 26^en Febr. 1641, studeerde te Leiden, waar J. Coccejus zijn leermeester was. In de classis Leiden werd hij in 1660 tot proponent bevorderd, en nog in hetzelfde jaar ging hij met de buitengewone ambassadeurs der Nederlanden naar Engeland, vanwaar hij in Oct. 1661 naar Frankrijk trok, om er als predikant dienst te doen bij de particuliere gezanten van ons land Joan van Gend, Heer van Oosterweede, Koenraad van Beuningen en Justus de Huybert, met wie hij in Mei 1662 naar het vaderland terugkeerde. Hij vestigde zich daarop metterwoon te Leiden, en liet zich daar inschrijven als student (den 25^en Sept. 1662). Den 25^en Febr. 1663 deed hij intrede te Leidschendam (m. 1 Cor. XI:2). Reeds den 3^en Dec. d.a.v. preekte hij er afscheid (m. Fil. I:27), vertrekkend naar Leiden, waar hij den 6^en Jan. 1664 intrede deed (m. Ps. VIII:3). Zijn derde en laatste gemeente was Amsterdam, waar hij den 11^en Mei 1670 intrede deed (m. Rom. I:15, 16; afsch. tekst te Leiden: Hebr. XIII:20, 21). Reeds op dertigjarigen leeftijd overleed hij den 3^en Juli 1671; begraven in de N. Zijdskapel. Hij presideerde de Z.-Hollandsche synode, van 8 tot 18 Juli 1669 te Schoonhoven gehouden.

Als prediker is hij hoog geroemd ook door beroemde buitenlandsche godgeleerden, en volgens deskundig oordeel uit later tijd¹⁾ was hij een der uitstekendste predikanten uit de laatste helft der 17^de eeuw. Zijn verklaring van den Brief aan de Efesiërs in vervolgpreeken, moest hij onvoltooid staken, omdat hij werd weggenomen. Van de vele preeken door hem uitgegeven zijn enkele in het Duitsch vertaald. Dat ze herdrukt zijn tot diep in de 18^de eeuw, bewijst wel dat ze gaarne gelezen werden.

Den 24^en April 1663 huwde hij met Adriana van Wassenaar (dochter van Joh. v. Wassenaar, overl. 26 Juli 1652 als pred. te Nieuwendam en Buiksloot). Zij overleed den 12^en Mei 1667, nalatende een zoon Johannes (zie hierna) en een dochter. Den 4^en Febr. 1670 hertrouwde hij met Maria du Noys. Van hem bestaan portretten, o.a. borstb. rechts, zw. kunst naar W. Vaillant, door A. Bloteling (?); vgl. Muller, Catal. v. Portr. N^o 2132-2135*; Cat. Burgersdijk en Niermans (portr.), N^o 357.

Na zijn overlijden zijn van hem uitgegeven:

De Brief des H. Apostels Paulus aan de Philippensen verkl. in verscheyde predikatiën. Amst. 1693. 4^o. Herdr. ald. 1734. 4^o. Hoogd. vert. door Joh. Car. Bröszke. Frankf. 1710. 4^o. - De Heydelbergsche Catechismus verklaert in twee en vyftigh Predikatiën. Met vier Inleidings Predicatiën. Amst. 1676. 1684. 8^o. 1736. 4^o. Hoogd. vert: Die Grunde der Seeligkeit in LII Predigten über der Heidelb. Cat., angewiesen durch weiland Petr. van der Hagen, Samt. IV. Einleitungspredigten, aus der Niederl. in die Hochd. Sprache übersetzt von Johann Vogelsang. Bremen. 1693. 4^o. - Waere Boetvaerdigheyt voorgesteld in verscheyde predikatiën. Amst. 1676. 4^o. Herdr. 1687,

1) J. Hartog, t.a.p. (Litt.)

[p. 452]

1694, 1737, alle in 4^o. Hoogd. vertal. door J.H. Winkelhäuser. Frankf. 1701. 4^o. - Verborgenheyt der Godzaligheyt. Amst. 1677. 4^o. 6^de dr. ald. 1736. 4^o. - Verzameling van 74 Predikatiën. Amst. 1681. 5 dln. 4^o. Vele herdr. o.a. Amst. 1685, '93, 4^o. (Hierin: zijn Intrede- en Afscheidspredikatiën en het begin zijner verklaring over Ef. I.) - Predikaties over uitgelezen plaatsen van het Woord Gods. Amst. 1733. - Twee en veertig Lydenspredikatiën. - Honderd en twee predikatiën over het lijden en Feeststoffen.

Litteratuur: V.d. Aa, Biogr. Wdb. VI, blz. 25. - Adelung-Jöcher, Gel. Lex. II Bd., kol. 1727. - Alb. Stud. L.B., kol. 501. - Croese, Pred. Amst., blz. 98-101. - v. Langeraad, De Ned. Ambassade-kapel te Parijs. I. Inh. opg. p. x, blz. 237, 238, 255. - Schotel, Gesch. Heid. Cat., blz. 244, 249. - Hartog, Gesch. Predikk., blz. 95, 96. - Knuttel, Acta. IV (1657-1672) (reg.). - G. Kalff, Gesch. der Ned. Letterk. V, blz. 40.