De warachtighe historie van doctor Johannes Faustus
(2004)–Carel Baten–
Auteursrechtelijk beschermdVan des hemels loop, van syne vercieringheGa naar margenoot5 ende oorspronck.DOctor Faustus en dorste zijnen geest (gelijc wy hiervoren gheseyt hebben) van geene godlicke oft hemelsche dingen meer vragen. Daeromme dat hy hem seer quelde. Ende hy dacht daerop nacht ende dach, opdat hy van de godlicke natuere ende van de scheppinge beter gelegentheyt hadde, zijnen gheest daerna te vragen. Tot dien eynde en vraechde hy niet meer gelijc tevoren, te weten van de blijschap der sielen, van de engelen ende van de pijne der hellen, want hy wiste wel dat hy van den geest gheen audiëncieGa naar margenoot6 meer ghecrijgen en soude, tot welcken eynde dat hy moeste versierenGa naar margenoot7 hetgene dat hy dachte, opdat hy also tot zijner meyninge geraken mochte. Daeromme dat hy voor hem nam den geest te vragen, ende dat pro formaGa naar margenoot8, alsoft de astronomia ende de astrologia alle natuerkennersGa naar margenoot9 van nooden ware. Daerom dat hy den gheest hierop bevraechde, gelijck als hierna volcht, namelick van den loop des hemels, zijn cieraet ende van des hemels oorsake. ‘Mijn heer’, seyde den geest, ‘den Godt, die u geschapen heeft, die heeft oock de werelt ende al wat onder den hemel is gheschapen, want Godt maecte voor al den hemel uut het midden des waters ende deyldeGa naar margenoot10 de wateren van de wateren. Hy noemde het firmamentGa naar margenoot11 den hemel. Daer- | |
[Folio 18r]
| |
om is den hemel beweghelick, die van den water gheschapen is ende tesamengevoecht, ende also is hy bevesticht als een cristal. Daerinne zijn de sterren ghesticht. Ende door alsulcken rondicheyt des hemels wort de werelt in vier hoecken gedeylt als namelick: in den opgancGa naar margenoot1, in den nederganckGa naar margenoot2, int suyden ende int noorden. Ende den hemel loopt so snel om dat de werelt soude moeten berstenGa naar margenoot3, soo verre de planeten sulcx niet en verhinderden. Den hemel is oock met vierGa naar margenoot4 gheschapen; so dat niet en waere datGa naar margenoot5 de wolcken met de coude des waters omringelt en waren, so souden de onderste elementenGa naar margenoot6 door de hitte ende door het voorszeyde vier moeten verbranden. In den middel des firmaments, daerGa naar margenoot7 de sterren des hemels zijn, daer hebben de seven planeten hare plaetse, ghelijc als daer is Saturnus, Jupiter, Mars, Sol, Venus, Mercurius, Luna. Ende alle hemelen worden beweechtGa naar margenoot8, uutgestekenGa naar margenoot9 den vierigen. Die staet stille. Ende alsoo wort de werelt in vier deelen gedeylt, gelijc in locht, in vier, in aerde ende in water, ende aldus is dese creatuereGa naar margenoot10 gheformeert. Ende elcken hemel neemt zijne materieGa naar margenoot11 ende zijne eygenschap daeruut, want den oppersten hemel is vierich, den middelsten ende ondersten zijn locht, waeraf dat den eenen schijnlic isGa naar margenoot12. In de oppersten is de warmte ende het licht vanweghen der sonne, maer den ondersten crijcht zijn claerheyt vanwegen het wederschijnen der sonnen teghens het aertrijck aen. Ende alwaer den schijn der sonnen niet toe reycken en can, daer is den hemel cout ende duyster. In dese duystere locht woonen wy geesten ende duyvelen, want wy zijn in dese donckere locht verstooten. In dese locht, daer wy woonen, zijn de donderslagen, hagel, sneeu ende dergelijcke, waeruut wy de tijden des jaers, ende wat voor weder maken sal, weten connen. Ende den hemel heeft also 12 omringelingenGa naar margenoot13, die daer d’aertrijck ende dwater omringelen, dewelcke altsamen hemelen moghen ghenoemt worden.’ Den geest vertelde ooc hoe dat d’eene planete na d’andre regierdeGa naar margenoot14 ende hoeveel graden dat d’een boven dander stont. |
|