De warachtighe historie van doctor Johannes Faustus(2004)–Carel Baten– Auteursrechtelijk beschermd Inhoudsopgave Een waerschouwinge des oversetters totten leser Historie van Doctoor JOHANNES FAUSTUS, Den wijtberoemden toovenaer: van syne gheboorte ende van zijne studiën. Doctor Faustus is nu een medicijn ende hy besweert den duyvel. Hier volcht de disputatie, die Doctor Faustus met den duyvel ghehadt heeft. De tweede disputatie van Faustus met den geest die Mephostophiles ghenaemt wort. De derde tsamensprekinghe van Doctor Faustus met den boosen geest aengaende zijne belofte. Doctor Faustus bloetlaet hemselven in een croesken, hetwelcke hy op warme colen settede ende schreef daermede als hierna volcht. Van de dienstbaerheyt des gheestes tegens Doctor Faustus. Doctor Faustus wilde hem tot den houwelicken staet begeven. Een vraghe van Doctor Faustus aen zijnen geest Mephostophiles. Een disputatie van der helle ende van hare speloncke. Een ander vrage van Doctor Faustus van het regiment der duyvelen ende van haren overheere. Vraghe in wat ghedaente den verstooten engel geweest is. Doctor Faustus disputeerde voorder met synen gheest Mephostophiles van het gheweldt des duyvels. Eene disputatie van der helle, Gehenna genoemt. Hoe datse gheschapen ende ghestelt is. Oock van de pyne, die daerin is. Een ander vraghe die Doctor Faustus met den gheest hadde. Hier volcht nu het tweede deel deser historie van Doctor Faustus, den uutnemenden grooten toovenaer. Een vraghe oft disputatie van de conste van astronomie ende astrologie. Van den winter ende van den somer. Van des hemels loop, van syne vercieringhe ende oorspronck. Een vraghe van Doctor Faustus: hoe dat Godt de werelt gheschapen hadde ende van de eerste geboorte des menschen. Daerop dat hem den geest (ghelijck synen aert is) een valsche antwoorde gaf. Doctor Fausto worden alle helsche geesten in hare gedaente voorgestelt, daeronder dat seven van de princepaelste waren met hare naemen ghenaemt. Hoe dat Doctor Faustus in de helle ghevaren is. Hoe dat Doctor Faustus int gesternte des hemels opwaerts ghevaren is. De derde vaert van Doctor Faustus in sommighe coninckrijcken ende vorstendommen, oock in de voornaemste landen ende steden. Van het paradys. Van de sterren. Een vraghe van de gheleghentheyt der gheesten. Een ander vraghe van de sterren die op der aerden vallen. Van den donder. Hier volcht het derde ende leste deel van Doctor Faustus’ avontueren. Wat hy met zijner nigromancie in groote potentatenhoven ghedaen heeft. Ten lesten oock van zijn jammerlick ende verschrickelick eynde ende afscheydt. Doctor Faustus toovert eenen ridder eenen hertshoren op syn hooft. Hoe dat de voorseyde ridder hem aen Doctor Faustus meynde te wreken. Doctor Faustus sloect eenen boer synen gheheelen waghen met hoy met de peerden in syn lijf. Van dry treffelicke graven die Doctor Faustus op haer begeeren tot Munichen in Beyerlant -op de bruyloft van den sone des hertogen, om die te besiene- door de locht voerde. Hoe dat Doctor Faustus gelt van eenen jode ontleende ende hem synen voet te pande gaf, denwelcken hy selver in des joden presentie afsaechde. Doctor Faustus bedriecht eenen rostuyscher. Doctor Faustus eet een voeder hoy in syn lyf. Van eenen twist, die tusschen twaelf studenten was. Een aventuere van droncken boeren. Doctor Faustus vercoopt vyf verckens, het stuck voor ses guldens. Wat Doctor Faustus voor een aventure aen des vorsten van Aenholts hof bedreven heeft. Van een ander aventure, dewelcke Doctor Faustus desen hertoge te gevalle gedaen heeft, doen hy een heerlic casteel op een hoochde getoovert hadde. Hoe dat Doctor Faustus met zijn geselschap in des bisschops van Saltsburchs kelder gheraeckte. Van den tweedden vastenavent, welcke daer was des dynsdaechs. Op den Asschenwoonsdach, den rechten vastenavent. Van den vierden vastenavent des donderdaechs. Op den sondach daernaer: van de betooverde Helena. Van eene gesticulatie, waermede dat eenen boer vier raders van den waghen in de locht wechspronghen. Doctor Faustus schenct de studenten tot Leipsich een vat wijns. Hoe Doctor Faustus tot Erfort den Homerum gelesen heeft ende de Griecsche helden synen toehoorders ghewesen ende voorgestelt heeft. Doctor Faustus wilt de verlorene comediën Terentii ende Plauti wederom aen den dach bringhen. Een ander historie: hoe dat Doctor Faustus onversiens in eene gasterye coemt. Hoe dat Doctor Faustus selve een gasterye hadde. Een monnick wilde Doctor Faustus bekeeren. Van vier tooveraers die malcanderen het hooft afhieuwen ende wederom opsetten, waerby dat Doctor Faustus oock tsyne dede. Van eenen ouden man die Doctor Faustus van syn godloos leven heeft willen bekeeren ende wat ondanck hy daervoor hadde. De tweede verschryvinge van Doctor Faustus die hy synen gheest overghegheyen heeft. Van twee persoonen die Doctor Faustus tesamen coppelt; in syn 17e jaer synder verloopene belofte. Van veelderley ghewas dat Faustus in den winter, ontrent kersdach, in synen hof hadde; in het 19e jaer synder belofte. Van een versamelt crychsheyr teghens den vryheere, denwelcken Doctor Faustus aen des keysers hof eenen hertshoren op syn hooft getoovert badde; int 19e jaer van synder ghelofte. Van de boelschappen des Doctors Fausti; in het 19e ende 20e jaer synder belofte. Van eenen schat die Doctor Faustus ghevonden hadde; in het 22e jaer synder ghelofte. Van Helena uut Griecken die Fausto tot een byslaepster ghedaen was; in het leste jaer syner verschrijvinghe. Nu volcht hier wat Doctor Faustus in zijn leste jaer zijnder verschrijvinghe met zijnen geest ende met meer andere ghehandelt heeft, welcke was in het 24e jaer zijner verschrijvinghe. Van Doctoris Fausti testament, in hetwelcke hy zijnen dienaer Waghener tot synen erfgename maeckt. Doctor Faustus besprack hem met synen dienaer vanweghen syn testament. Hoe dat hem Doctor Faustus in den tijdt, doen hy niet meer als eene maent meer te leven en hadde, ghequelt heeft ende over syn duyvels wesen ghejammert ende ghesucht heeft. Het weegheclach ende het jammeren van Doctor Faustus, omdat hy noch in den fleur zijns levens ende in alsulcken jonckheyt sterven moeste. Een ander claghe van Doctor Faustus. Hoe dat den boosen geest den bedroefden Fausto met wonderlicke spottige spreecwoorden aentast. De weeclachte van Doctor Faustus van de helle ende van hare onuutsprekelicke pyne ende quale. Nu volcht hier het grouwelicke ende schrickelicke eynde ende afscheedt van Doctor Faustus, daeraen dat hem een yegelick christelick mensche spieghelen ende hem daervoor wachten sal. Een bede van Doctor Faustus aen de studenten. Register der capittelen dese boecx ende wat daerinne begrepen is. Den drucker totten leser. Aantekeningen