Poemata

[p. 233]

Aenigmatvm libellvs.

Liber.

MAgna mihi rerum vis est, vis maxima vocum,

Et tamen hic vili venditur aere labor

Ignarus doceo, credor sine voce magister,

Cum prosum, taceo: non sapiens, sapio.

Saepius exuror, dominis peccantibus, insons

Victima, nec culpae conscius ipse meae.

Vestior exuvijs, vinclis constringor ahenis,

Et tandem tineis vermibus esca teror.

Eadem vox.

INtegra si fuerim, potero placuisse Latinis,

^aPrincipium tollas, displiceam Batavis.

a Iber.

Farcimen.

TOta mihi teretem mentitur forma cylindrum,

Et faeta in medio sus mihi ventre latet.

Quam me Belga colit, tam me fastidit Apella,

Heu quam dissimili spernor amorque fide.

Non mihi supplicium, non mors decernitur una.

Mergor aquis, flammis torreor, ore voror.

[p. 234]

Osculum.

PRima mihi lepidis blanditur portio dictis,

Posterior foedo vilis odore mihi est.

Prima trahit vitae causas, exsibilat illas

Vltima. (crede) fuit, qui caret alterutro.

Colus.

CIngit lana caput, contortaque viscera corpus,

Parte mei moveor, parte quiesco mei.

Quos sine me nudos paupertas detegit artus,

Hos opibus per me dextera fulta tegit.

Lingua, manus, digiti, facto glomerantur in uno:

Decedens capiti gloria finit opus.

Ocrea.

HOc decus, hos habitus prisci petijstis Achivi,

^aMaeonidaeque meo nomine charta tumet.

Bos, vitulusque fui, quae carpsi gramina, calco:

Et premo, quae timui, colla minacis equi.

Me fastus documenta sui cupit esse Batavus,

Et Martis propriam me studiosus amat.

a apud Homerum frequenter, ἐϋκνήμιδες Αχαιοὶ benè ocreati Achivi.

Pluteus.

QVae fueram duris infesta bipennibus ilex,

Nunc domini custos abdita servo mei.

In me demorso vates sacer ore recumbit,

Ingenijque sagax expedit ausa sui.

[p. 235]

 

Aonidum me lassat opus. laus unica nobis

 

Doctorum celebres sustinuisse manus.

Navis.

INnatat Oceano; coelo spectatur in ipso,

Ventre premit laxo caerula, dente vadum.

Rostratas meruit bellis infracta coronas;

Et spolium è diti Colchide grande tulit.

^bTolle caput, volitat; ^csublato ventre tyrannis

Annuit, audaces ^dtota pererrat aquas.

b avis.

c vis.

d navis.

Clamores.

FVr ^eapices sceleratus amat, ^fdocet Ethica finem.

Tota Paphos ^gmedium, tota Erycina colit.

e clam,

f mores,

g amor.

Bubo.^a

INguina sollicitat; miserosque exasperat artus,

Cecropiâque frequens visus in urbe fuit.

AEgida depingit: doctis insignia praebet:

Stultitiae pariter symbolon, & Sophiae.

Impatiens Phoebi, mundo ludibria debet:

^bNominibusque simul terret, & ^cominibus.

a bubo tumoris est species apud Medico[s].

b βοῦ

c Statius: feralia bubo Damna canens.

[p. 236]

Curro.

DIvidor, & membro sapientia crescit ab ^duno:

^eIrato reliquum frendeat ore canis.

d cur quaerendi est adverbium.

e ρ, canina littera est.

Portus.

ADspicio Solem ^fmutilus, ^gnavalia totus,

Sola potest laesum flectere ^hcauda Iovem.

f ortus,

g portus,

h thus.

Ovis.

ME Graij petiere duces: mactavit Apella:

Et toties Superis victima grata fui.

Muta Redemptorem refero: sine crimine, eundem.

Prata meis resonant, templaque nominibus.

Mille meas Siculo Corydon in monte sorores

Ducit, & ingenium simplicitate probat.

Exuvijs nitet aula meis: quid stercora damnas?

Stercora delitijs sunt mea mixta tuis.

Annulus.

OPtima forma mea est, Megarae laudata magistro.

Principium passim, finis ubique mihi.

Fulgeo, claudo, premo, medeor, promitto, corono,

Gestor, caedor, amor, do capioque fidem.

[p. 237]

Currus.

TRaximus Hyppolytum, distraximus Hectora magnum:

Et belli quondam pars scelerata fui.

Falcatum me Persa cupit: sine falce Batavus,

Sustinui stantes altius ^aAEmilios.

^bPersephonen rapui: scindant vada caerula puppes,

In Batavis etiam pontus ^carena mihi est,

a stantes in curribus AEmilianos.

b Inferni raptoris equos, efflataque curru Sidera Tenario. Claua.

c notatur currus velifer Principis Mauritij.

Penna.

Aerijs quondam volitans in nubibus haesit,

Et refluis eadem viva natavit aquis.

Magnificas procerum decorat, sed mortua, mensas,

Et tremulam summo vertice Teuto quatit.

Praeteritos reddit, praesentes prorogat annos,

Invidiam seri temporis una domat.

Absenti loquitur; laedit rostrata, iuvatq́ue:

Dumque alijs vitam foenerat, ipsa caret.

Sus.

MActatur Cereri, ^aRomanaq́ue foedera firmat,

Arcadibus multum culta, ^bperosa Pharum.

Sordet ^cgemma, rosae: ^dcapiti si littera desit,

Graiugenis fiet, quod fuit Ausonijs.

a Virg. caesa iungebant foedera porca.

b Sus AEgyptijs abominationi erat.

c proverbium est sacrum: margaritas non esse proijciendas porces.

d ὗς Graecis idem, quod latinis sus.

[p. 238]

Pileus.

ME gaudet pugnax capiti circundare^e Sparta,

Graecia me testem nobilitatis habet.

^fLibertas per me Latiae portenditur urbi,

^gIstaque Romanus praemia servus amet.

Me Brutus, me Galba suo spectavit in aere:

Ipse meum vindex pugio fulcit onus.

e Lacones pileati pugnabant.

f patet ex Bruti numismatis.

g servi manumissi Imperatoris triumphantis currum pileati sequebantur.

Columba.

SImplicitas laudata mea est: ^hsum sacra Dionae,

ⁱFacta Tarentini mobilis arte senis.

^kSurgit ab aethereo nomen mihi grande lavacro,

Abderet ingentem cum mea forma Deum.

^lNon violo lasciva thorum: ^msum pignus amantum.

ⁿAlba, Palaestino relligiosa Syro.

h Silius lib. [4]. dilectas Veneri, notasque ab amore Diones.

i Archytas Tarentinus columbam fecit ligneam ponderibus atque aura intus inclusa ita libratam, ut medio aëre suspensa volitaret.

k ad historiam baptismi Salvatoris nostri respicitur.

l columba conjugij fidem non violat.

m symbolum est charitatis.

n sacra fuit Assyriis. Tibullus:

Quid referam, ut volitet crebras intacta per urbes,
Alba Palaestino sancta columba Syro.

[p. 239]

Venter.

^aOPprobrium Cretae: tonitrus domus: abdita vitae

Regia: ^bMenneni fabula; meta gulae.

a Κρῆτες αἰεὶ ψεῦσται. &c.

b Mennenius orator Romanus fabula de Ventre populum Romanum, cum in Aventinum secessisset, in urbem revocabat.

Manus.

NOxia sum, si bella geram: ^csi proluor, insons:

^dViribus, ^eauxilio, ^frelligione probor.

Oscula do supplex: mihi me permiscet Achates,

^ffRhetoribus laxor, claudor Aristoteli.

c gestus abluendarum manuum innocentiae signum erat. Deuter. cap. 21.

d manus pro robore & potentia sumitur.

e hinc proverbium, manus manum fricat. & apud Graecos τὴν χεῖρα ἐπιβάλλειν, manum admovere.

f Multa Iovem manibus supplex orasse supinis. Virgil.

ff Zeno Rhetoricam palmae, logicam pugno comparabat.

Barba.

^gQVid Thetys ipsa Iovi? ^hCynico nonaria vellit?

Quaeque virum pariter res facit, atque ⁱcaprum?

g apud Homerum Iliad. a. Thetys Iovi barbam vellicat.

h Persius: Si Cynico barbam petulans nonaria vellat.

i Lucretius Barbigeras capellas vocat.

[p. 240]

Pes.

A^k me magnanimus toties laudatur Achilles,

Ludibriumque Dijs debuit iste ^lfaber.

^mLucagus antrorsum: ⁿiactat fortuna retrorsum:

Supra me positum qui videt, ^oOcnus erit.

k ποδὰς ὠκὺς Αχὶλλευς.

l Vulcanus loripes.

m In statuis pes laevus antè porrectus aggressionis indicium est, quod observavit Virgilius, ubi Lucagus AEneam ferire parat, Protecto nam pede laevo, Aptat so pugnae.

n Ita signari videas nummos Fortunae reduci cusos.

o Pes supra pedem positus hominis ignavi erat hiero glyphicum. Apud Aristophanem in Pluto Mercurius ait: Nunc autem esuriens pede suprà pedem posito altum requiesca.

Pigitus.

^pMOrdeor attentis: ^qfaveo sublatus in altum:

Est qui me labijs admovet Harpocrates.

^rOstendi pudor est; ^ssum pronubus, ^torbis amator,

^uImpuro natum te notat esse thoro.

p Persius: Nec pluteum caedit, nec deniorsos sapit ungues.

q Horatius Fautor utroque tuum laudabit pollice ludum. hinc apud Graecos victor victo imperabat, ἆιρε δάκτυλον.

r medius digitus extensus impudicitiae erat signum. de quo Satyricus: Cum fortuna ipse minaci Mandaret laqueum, mediumque ostenderet unguem. notum etiam illud: Et impudicum ostendis digitum.

s digitus nempe minimo proximus, quem annularem vocamus, vel pronubum.

t ob circularem figuram.

u digitum auricularem intellige, quem qui breviorem habet, quam legitima mensura deposcat, indicium est, eum ex illegitimo concubitu esse natum.

[p. 241]

Aqua.

ME sitiens vates; me torrida prata biberunt.

^aPindaricae ferio barbita prima lyrae.

Credor Aristoteli pars corporis; ^bomne Thaleti.

^cSto, moveor: Tiphyn stans fero, mota ratem.

a ἄριστον μὲν ὕδωρ.

b Thales Milesius omnia ex aqua constare dicebat.

c glacie constricta.

Toga.

PEr me Graiugenûm populis discernitur ^dAuson,

^eBilbilicus raram me volet esse sibi.

^fArma odi, terrensque sagum: ^gpeto candida fasces,

^hPulla rogum, ⁱlaetum pura tyrocinium.

d Romani togati, Graeci palliati incedebant.

e Martialis: Lis nunquam, toga ara.

f Cedant arma togae.

g Toga candida inducebantur, qui magistratum ambiebant. unde Candidati dicti Plin. lib. 7. de Nasicae: In toga candida bis repulsa notatus à populo.

h Lugentium vestis nigra est, unde eam Varro antracinam vocat, i. e. carbonariam. ἄνθραξ Graecis carbo.

i puram togam induebant tyrones forenses, ipso tyrocinij die. Lucan. lib. 7. pura venerabilis aequè, Quam currus ornante toga. pura vocabatur, quod pullo purpurae praetextu distincta esset.

[p. 242]

Zona.

^kVIrginitas dilecta mihi est; vinclumque iugale.

^lTempla mihi mediâ Cecropis urbe patent.

^mAEtheris immensos etiam distermino tractus,

At, me qui sociam perdidit, ⁿIrus erit.

k Homerus λῦσε δὲ παρθενίην ζώνην. Catullus, Qui Zonam solǔit diu ligatam.

l Athenis fanum fuit Solvizoniae Dianae sacrum, vid. Apollonium Argon.

m Quinque tenent coelum Zonae.

n Ibis eò quovis qui Zonam perdidit. Horat.

Adamas.

DVrities mea grata mihi est: damnatur amicae.

Si libeat, ^overbum, mox quoque ^pnomen ero.

o amas

p adamas.

Tela.

HOstibus infligunt: infligunt vulnera ^aamanti:

Illa suis laedunt ictibus, ista iuvant.

^bPortant laeta diem: ^cportant fatalia pestem:

^dCum fugiunt, magis his Parthica signa nocent.

a Ovid. molle meum levibus cor est violabile tolis.

b Lucretius Non radij Solis, neque lucida tela diet.

c Apollinis tela in Graecos immissa Iliad. a.

d Et versis animosum equis Parthum dicite. Horat. lib. 1. Carm.

Leo.

^eAVsonias traxi, populo spectante, quadrigas,

^fPelidaeque meus vultus, & ira fuit.

e Antonius leonibus triumphavit.

f Homerus de Achille: λέων δ᾽ ὡς ἄγριος οἶδεν.

[p. 243]

 

^gPartem hominum apposuit stomacho pater ipse Prometheus,

 

^hIndomitusque licet, parco tamen domitis.

g Insani leonis Vim stomacho apposuisse nostro Horat.

h Corpora magnanimo satis est prostrasse leoni. Ovid.

Caepe & allium.

ⁱME similem Lunae demens AEgyptus adorat.

^kNobile sed Flacci me magis odit epos.

Ridet amans, quoties vultus usurpat amicae,

^lAt lachrymis, quisquis me videt, ora rigat.

i Vti lunam etiam caepe coluerunt AEgyptij, quae dissecta multiplicem lunae ipsius effigiem refert, & quas Graeci vocant φάσεις.

k edat cientis allium nocentius. O dura tonsorum. ilia Horat.

l Columella caepe lachrymosam vocat, eò quòd contrectata oculos acriter mordeat, & lachrymas cieat.

Brassica.

^mBIs coque, mors fuerim:ⁿ laeto plus noxia Baccho:

^oEt tamen ipsa uvis sum medicina malis.

m proverbio dicitur: Brassica bis cocta mors.

n brassica vitibus inimica.

o succus brassicae capiti superfusus uvae in humano gutture, si nimia destillatione laxata fuerit, medetur, ut tradit Varro.

[p. 244]

Marmor.

IAm ^aSuperos adspectat ovans: iam ^btartara lugens

Respicit, obiectis triste cadaveribus.

Saepius ^cillachrymat, ^dlachrymis sed flexile nullis.

Dant Ligures, nescit Belgica, Roma colit.

a colossos marmoreos intellige.

b marmora sepulchralia.

c Etiam nunc marmora plorant. Ovid.

d Ad surdum lachrymas nequicquam emittere marmor.

Tabacum.

NOn bibor, & bibor, & populo sum potus, & haud sum.

Mandor ab Occiduis, nec tamen esca fui.

Cum bibor, ipsa sátis crescit. sum victima vulgi.

Torqueor, incidor, torreor, uror idem.

Consedere viri, &, conspecto munere Divûm,

Quaelibet exitio est dextra reperta meo.

Pars in frusta secant, pars igni humentia siccant

Corpora, pars flammas admovet, atque faces.

Otia qui fugiunt, in nobis otia perdunt.

Et magnâ peragunt sedulitate nihil.

Quo capior, perdor: quo claudor, pellor ab ore,

Nostraq́ue mox difflat fercula, quisquis amat.

Quae mihi, quae nitidos aperis, matrona, penates,

Praemia tam clari sputa laboris habe.

Canis.

PRaepositus Laribus, Romae Capitolia Gallis

Prodidit, & facti crimina morte luit.

[p. 245]

 

Hunc Cynici coluere patres. miraris? ^dacutis

 

Cum verum toties colligat ille modis?

 

Littera vesanum testabitur una ^efurorem:

 

Signaque qui ^ffidei, nulla pudoris, habet.

d vide Lipsium in epistola de Canibus.

e r.

f canis fidei, & impudentiae symbolum.

Asinus.

PArte mei quidam Phrygios supereminet omnes,

Solaque litigium corporis umbra parit.

Vapulo, contemnor. nec, cui contemnimur, à me

Dissidet, ingenio proximus ille meo est.

Auriculas nostras quis non habet? accipe sacrum

^gPhoebe tibi, vel me sume ^hPriape tibi.

Si stolidum plebs esse putat; cu^r turgida quaeso

Doctorum nostris scrinia sunt ⁱtitulis?

Si vocat ignavum: cur lassant tergora merces?

^kNec statuam spernit Martia Roma meam?

g τέρπουσι λιπαραὶ φοῖβον ὀνοσφαγίαι, exhilarant Phoebum pingues epulae ex Asino.

h etiam Priapo sacer asinus.

i de Asino scripsit Apuleius, alijque.

k vide Pier. in Hieroglyphicis.

Nasus.

CAEsar gibbosum, ^aCynicus me ostentat aduncum,

Et vates de me nomina grandis habet.

Hac qui parte valent, credam magis esse ^bsagaces,

Emunctum quisquis me volet, ille sapit.

a proverbio dicitur, naso aliquem suspendere, pro irridere. Persius:

Callidus excusso populum suspendere naso.

b hominem acri judicio praeditum dicimus emunctae esse naris, & apud Oneirocritas, qui se magno naso per somnium viderit, magna in rebus agendis prudentia & sagacitate fore promittitur.

[p. 246]

Lingua.

QVam ^cnoceo, quam prosum eadem; sum pessima rerum,

Optimaque: ^dAusonio pulsa, recepta solo.

Mercurio sum sacra deo, Samiusque magister

Alligat imperio tempora nostra suo.

^cFulvia, quid fodis exanimem? manet illa superstes,

Suspendis rostris dedecus ipsa tuum.

c Anacharsis rogatus, quid esset in homine pessimum, quidque optimum, lingua, respondit.

d Rhetores Romae aliquando prohibiti sunt aperire ludum.

c Fulvia Antonij uxor exsectam Ciceronis linguam acu perfodisse perhibetur, & rostris affixisse.

Oculus.

NOmina lascivo placuerunt nostra Catullo,

Nomine laudatur virgo, puerq́ue meo.

Si vivam, pateo; moriar, si claudar. ^f

Me glaucum, ^gnigrum Graia puella velit.

f γλαοκῶπις ἀϑήνη.

g apud Graecos in pretio erant nigris oculis praeditae.

Quercus.

^hAVgusti stetit ante fores intersita lauris,

ⁱSignaque servati splendida civis habet.

h Ovid.

Postibus Augustis eadem fidissima custos
Antè fores stabis, mediamque tuebere quercum.

i Corona civica ob cives fervatos è quercu erat.

[p. 247]

 

^kTriptolemus laetis illam mutavit aristis;

 

Quique hominum fuerat, iam cibus ille suum est.

k

Triptolemus pingui glandem mutavit arista.

Virgil.

Lepus.

QVot timidum vexant ^lHecubae, lassantque fugacem.

Exspacior proprijs dum ποδὰς ὠκὺς agris.

^mMe comedat Marcus, formosum Gellia dicet:

ⁿQuin pulpamento discet amare meo.

l canes. Hecubam enim in canem mutatam fingunt poëtae.

m Martialis:

Si quando leporem mittis mihi, Gellia, mandas,
Formosus septem, Marce, diebus eris. &c.

n pulpamento vis effoeminandi inesse creditur. Terentius, Tute lepus es, & pulpamentum quaeris?

Cervus.

ALipedi teneros patrius pavor occupat artus,

Actaeon tali fronte videndus erat.

^oCur me cornutum, cur rides Gallia talem?

Cornutos fecit quot tibi Caia domi.

o Apud Gallos cornuti dicuntur, quibus uxores sunt impudicae & adulterio infames.

[p. 248]

Vulpes.

ME fecit natura vafram, sed fabula ^aDavum:

Cauda Philstaeos depopulatur agros.

^bNostra leoninae si iungas tergora pelli,

Quae nequijt virtus, perficit illa dolus.

a Vulpecula in fabulis AEsopicis utramque paginam facit.

b Notum est Lysandri dictum: Leoninae pelli vulpinam assuendam.

Mus.

^cMEssalina meo possit de nomine dici.

Tolle caput, Graecis scrofa lutosa vocer.

c mulierem portentosae libidinis, qualem Messalinam fuisse memorant, Myoniam, sive mutinam dictam ait AElianus.

Serpens.

GEns ^dIudaea obitus, debet mihi ^eRoma salutem.

^fIpse mei currens symbolon annus habet.

Laacoon nostris intorsit brachia spiris,

^gPostremâ similis parte Chimaera mihi est.

d Iudaei à serpentibus in deserto interfecti.

e adventu serpentis Epidaurij cessavit pestis Romae.

f serpens in orbem flexus, & ore caudam apprehendens, symbolum est anni in suum principium redeuntis. Vnde & Graecis ἐνίαυτος dicitur.

g Erat enim Chimera πρόσθε λεὼν, ὀπιϑέντε δράκων, μεσσόντε χίμαιρα.

[p. 249]

Corvus.

^kIMpatiens sobolis, ^lventuros nunciat imbres;

^mScenaq́ue sub tali tristia voce vovet.

ⁿHaec quoque Romanus non spernat nomina ductor.

Barbara vox quamvis, ingeniosa ^ogula est.

k Corvi pullos suos, si quando volandi potestatem affecuti fuerunt, nido expellere dicuntur.

l Corvus imbrium augurium habet.

m proverbium apud Graecos Comicos usitatissimum, ἐς κόρακας.

n Messala Corvinus.

o refert Plutarchus, corvos, si quando in urnas immissis capitibus aquam sorbillare nequeunt, lapillos conquirere, ijsque in urnam injectis, assurgente aquâ, sitim explere.

Capra.

CVm mihi sint similes Satyri, Panesq́ue, quid unus

^aAEpolus absimilem se dolet esse mihi?

Cur sculpor priscis ^bAugusto Caesare nummis?

Cur mactor ^cBaccho, diligor una ^dIovi?

a Iocus est Theocriti:

AEpolus inscendi videat si quando capellam,
Liquitur obtutu, quod non caper ipse creatus.

b Augustus sub Capricorno natus nummos argenteos excudi jussit cum Capricorni imagine.

c Capra Baccho immolabatur, quia vitibus noxia.

d Iovem à Capra nutritum Poëtae fabulantur.

[p. 250]

Mola.

BRachia spirantes lassant immania Cauri,

Primaque sum mensae, prima ministra gulae.

Ala alam festina premit, paribusque rotatae

Viribus, antevenit nulla, priorque gradu est.

Quid procul intentos arces industria fures?

Haec domus, haec domino regia fure patet.

Olor.

ADspice ^efatidicum, quin me mirare ^fpoëtam:

Ad vada Maeandri cum cano dulce melos.

Induit ipse meos Orpheus & Flaccus honores,

^gGaudet & augurio navita saepè meo.

Quin ego purpureis frenatus colla capistris,

^hLascivam Venerem per loca iussa traho.

ⁱCandida decrepitae similis mihi forma senectae est:

Sed dubito, num sit Lesbia candidior.

e ob praesagia mortis.

f notum, poëtas cygni symbolo & appellatione significari. hinc Horatius ad Mecaenatem: Iamiam residunt cruribus asperae Pelles, & album mutor in alitem Superne, nascunturque leves Per digitos, humerosque plumae.

g In ornithogonia, citante Servio, legitur: Cygnus in augurijs nautis gratissimus ales, Hunc optant semper, quia nunquam mergitur undis. Auguria lege, apud Virgil. lib. 1. AEneid.
Coelium Calcag. lib. de naut.

h fingunt poëtae Veneris currum à cygnis trahi.

i Ovid.

Iam mea cygneas imitantur tempora plumas,
Inficit & nigras alba senecta comas.

[p. 251]

Pavo.

DEformis pedibus, plumis formosior, Irin

AEmulor, & ^kSamiae sum sacer usq́ue Deae.

Inseritur per me superis ^lFaustina: meisque

Picta fuit quondam ^mnox speciosa notis.

Cum gradior, quid me dicis matrona superbam?

Non gressus formae convenit iste tuae.

Cum gradior, quid iniqua pedes virguncula damnas?

Si mihi pes, sordent vultus & ora tibi.

k Pavo Iunoni sacer.

l In Faustinae nummo, Pavo cernitur, cum inseritione, Consecratio.

m Pavo erectâ in orbem caudâ noctis siderum luminibus decorae hieroglyphicum fuit- vide Pier.

Gallus.

AVroram clarâ consuetus voce vocare,

Post sua gavisus praelia victor ovat.

Non capiti cristae, pedibus calcaria desunt,

Sola gulae rabies ⁿnon sinit esse virum.

Non valeant ipsi contrà me stare ^oleones,

Ilicet infamis sed meminere fugae.

n solent enim castrati, ut pinguescant, in gulae gratiam.

o ad cantum galli fugit leo.

Anser.

TV servata mihi debes Capitolia Roma,

Immodicâ quamvis garrulitate noter.

Me ^pMaro, me docti insectatur Musa ^qPropertî,

p strepit anser inter olores.

q vide Propert.

[p. 252]

 

^rTullius è fundo me cupit ire meo.

r Anser poeta impudens fuit, cui Falernum fundum Antonius dono dedit. Hinc Ciceronis ille sarcasmus: Anseres de Falerno depellendi sunt,

Loca Bataviae, unde cespes eruitur.

DIc, quibus in terris pereunt tot rura colonis,

Ipsaque concepto fomite flagrat humus?

Et mox effossi vectantur navibus agri,

Naiadesque natant nunc, ubi Vesta stetit?

Cuculus.

OMnia cum ^atimeam, ^bsocijs cum ridear, ecce,

Credor ^cadulterio spurcior esse meo.

Tempora verna fero, repetitaque carmina canto,

Quid rides? similis tu quoque fortè mihi es.

a cuculus avium timidissimus.

b ludibrium debet avibus & hominibus.

c adulterae uxoris maritum cuculum vocamus.

Apis.

^dFAcundis alimenta dedit; ^ededit illa Comatae,

Regna, labor, studium, sedulitasque placent:

Displicet ^funa Venus, nec foetum nixibus edit,

Nec tamen haec caudâ pungere dedidicit.

d Nota sunt, quae de Platone in cunis vagiente &c Pindaro memoriae prodita sunt.

e Theocritus Comatam beatissimum ait, quod ab apibus enutritus esset.

f Maro de apibus: nec corpora segnes In Venerem solvunt, aut foetum nixibus edunt.

[p. 253]

Cicada.

SI cythiso pascuntur apes, ego victito rore.

Et mea, si dubitas, carmina Thyrsis amat.

Thyrsi Musa placet, soli nocitura magistrae.

Vatibus haec merces debita, dira fames.

Anas.

^gTOta nato; ^hsine fronte, natas; ⁱinversa mederi

Te volo: ^kpluralis, sed sine fronte, strepit.

^lLamda facit Lanas, ^mlatrantum murmura ranas,

Adde ⁿsuem Argolicam, pars mea nasus erit.

g anas

h nas

i Sana

k nates

l adde l. erit lanas.

m praefige litteram caninam.

n ad syllabam nas adde ὗς, erit nasus.

Culter.

PArs bove, sed stricto constat pars altera ferro.

Totus taurinis abditur exuvijs.

Non uno nocet ille modo: pungitq́ue, secatq́ue,

Istaque ruricolûm postulat arma furor.

Formica.

ADspice fecundis inimicum messibus hostem,

Et piger exemplum sedulitatis habe.

^aAgricolis pluviam, ^bsaevo mala fata Neroni

Nunciat, at ^cditi prosperiora Midae.

^dSi pennata volet, Veneri iam prompta medetur.

Credimus hoc nasci semine Myrmidonas?

a Vide Suetonium in Nerone.

b Midae dormienti formicae in os tritici grana congessere, ex quo ditissimum fore praedictum est.

c Satyriasin excitare creduntur formicae alatae. Galenus in libro secretor.

d Nota est fabula de formicis in homines mutatis. hinc ὰπὸ των μυρμὴκων Μυρμίδονες ἐκλήϑησαν.

[p. 254]

Culex.

QValia terribili resonant fera classica cantu,

Terrificos edit ^abuccina nostra sonos.

Sum pecudum custos, somni gravis hostis, & otî,

Et propero noctu quo properabit amans.

Labra, manus, oculos, & eburnea colla pererro,

Quin magis abstrusa parte latere velim.

Meque aliquis poterit longè sentire volantem.

Hei mihi: dum lumen depereo, pereo.

a Martialis lib. 8. Epigram. de phialâ: Illa potest culicem longè sentire volantem. &c.

Pediculus.

^bGRaeculus interitu: pedibus sed glorior Auson.

^dQuaeq́ue animi domus est, est domus illa mihi.

Vt vigilent homines, vigilo: sum filius otî.

Corporaq́ue infesto regia dente neco.

Dum capior, perdor; dum non capior, tibi servor:

Ferculaque antiquis praebeo phteirophagis.

Pignora cur nasci vobis invisa doletis?

Nascitur è quorum corpore tale pecus.

b Graecis φϑεὶρ, à φϑείρω corrumpo.

d Aristippus, causante quodam, quod filium, quasi non ex se natum projiceret: An verò, inquit, ignoramus, & pituitam & pediculos gigni, quae tamen, ut inutilia, quam longissimè projicimus. Laertius in vita Aristippi.

[p. 255]

Papilio.

NOn hanc bruma rigens, sed torrida conspicit aestas,

Candidulamq́ue licet stercore surgat, avem.

^aMellificis infesta apibus fit praeda iuventae

Ludicra, dum toto clauditur à petaso.

^bCur celerem Cancri chelis, Auguste, moraris?

Praecipiti gaudent sceptra, ducesq́ue morâ.

a Columella papilionem apibus exitio esse scribit lib. 9. cap. 14.

b Augustus Caesar pro symbolo habuit papilionem, cancri marini chelis prehensum, ut ostenderet Principibus convenire lentam festinationem.

Concha.

NOn animal, non planta vocor, vicinior illi,

Tardigradam medijs testa moratur aquis.

Me legis Oceani spolium ^cdux magne Quiritum.

Nereidesque ista personuere tuba.

Officium mirare duplex: do fercula mensis,

Exuviasque petit spurca latrina meas.

c Caligula.

Grus.

^dME Palamedis avem: me natam Strymone specta.

Cui gula mandenti gaudia longa facit.

Occurrit parvis nobis bellator in armis.

d Vid. Lucanum lib. 5.

[p. 256]

 

Doctaque litterulas ordine penna facit.

 

Me veniente solo sulcos inducit arator,

 

Me fugiente ferox frigora portat hyems.

 

Ibycus ut perijt, veni iustissimus ultor.

 

Discitur exemplo cura, fidesq́ue meo.

Bombyk.

PEnè nihil fueram: iam longum tendor in orbem:

Nunc eo: mox pennâ liberiore volo.

Iam lateo tectis: mox rursus liberor ijsdem:

Nunc dapibus potior: nunc dapibus careo.

Iam piger incedo lentè: iam fila laboro:

Iam Veneris posco gaudia: iam fugio.

Vixi, &, quem dederat cursum natura, peregi.

Fataque dum subeo plurima, sponte necor.

Quodq́ue prius fueram, rursus dissolvor in ovum,

Principio fini conveniente suo.