|
| |
| |
| |
Epithalamivm, In nuptias Nobilissimi, Amplissimi,
Doctissimiq́ue Viri; D. Constantini Hvgenii Eqvitis,
Illustrissimo Principi Auriaco à Secretis: Et Castissimae, lectissimaeq́ue Virginis Svsannae van Baerle.
VIII.
CLara Parethonij sileat miracula Nili
Memphis, & irriguo fecundas gurgite terras.
Egelidos alibi latices, concretaq́ue duro
Saxa gelu, & solo mutatas frigore quercus
Desine mirari Latium, coctasque sub ipsis
Vorticibus Iudaea dapes. liquefacta Lyaeum
Castiget glacies rabidi sub sidere Cancri,
Et rigidas hyemes aestas, ac munera brumae
Imbibat humenti Procyon contrarius Vrnae.
Nil Constantino nobis iam coniuge mirum.
O coeli terraeque vices: dum flumina passim
Stricta rigent, Batavoque calor proscribitur orbe,
Ille calet, primosque dies effeminat anni.
Vos, quibus arcani rerum patuere recessus,
| |
| |
Dicite, cur fervens Astraeae virginis astrum
Displicuit thalamis, Venerisque caloribus apti
Tyndaridae? cur non mores edoctus amantum
Eligitur petulans Aries, matrumque subactor
Magnanimus? cur astra placent glacialia Sponsis,
Et iuvenis gestator aquae, Piscesq́ue supremi?
An dilecta Iovi soboles melioribus uri
Corda monet flammis? aliosque exuscitat ignes
Iliacus puer? an medio plus frigore fervet,
Secretum quodcunq́ue latet? centrumque repulsus
Ardor habet, partesque calor secessit in imas?
An tibi, quae spatijs noctes ingentibus horae
Extendunt, iam Sponse placent? lucemq́ue tenebris
Postponit pudibunda Venus? ne gaudia turbet
Phosphorus, & celeres properans Aurora quadrigas.
An veluti media rabiem Leander in Helle
Fregit amans, cupidique faces restinxit amoris;
Tu quoque frigoribus flammas moderaris, & ignes,
Quamque adamas, sapienter amas? primosq́ue furores
Prudenti ratione domas? nec laeta iuventae
Robora lascivo cupis indulgere labori?
Scilicet illa suae tenerorum lusor amorum
Dictavit praecepta Scholae. discrimina Cypris
Inconsulta creat, Paphiaeque licentia matris
Officium sub lege facit: sua tempora constant
Coniugibus, sapiensque morâ sufflaminat aestus,
Crebraque mox rediens amat intervalla Cupido.
Viderat hic Batavo tantos feliciter ausus
Successisse Duci, dominisque potentibus aulam
Crescere, spesque novo populi rectore renasci,
Cum pharetratus ait: iam te quoque tollere tedas
| |
| |
Hugeni mea vota volunt: qui iussa capessis
Principis, huic etiam studijs famulantibus adsit
Obsequiosus amor: tales dum gignere coeptat
Nassovio natura Deos, tu pignora tantis
Officiosa Dijs genera, decorisq́ue paterni
Haeredes, famulosque Ducum protrude nepotes.
Non didicisse meas artes, cunctosque Diones
Decantasse dolos satis est. Parnassia per te
Templa sonant, scriptusq́ue tuo sub pollice saepè
Indoluit contemptus Hymen. nun exue vatis
Ingenium, partesque no vas ordire mariti:
Laetaque te videat venientem à limine longè
Virgo procum, tardasque moras obiectet amanti,
Et facilem cupiat sibi subrisisse poëtam.
Est genitrix Erycina mihi: iuvenisque puerque
Nuncupor. at quamvis teneris imberbis in annis,
Frango corda virûm. sunt hac excussa Tonanti
Fulmina saeva manu; rabidi sub imagine Tauri
Virginem Agenoream rapui, sub imagine Cygni
Leda Iovi sociata fuit, Satyrusque misellam
Antiopen, pluvius Danaen, aquilâque fefelli
Asterien Vis nostra tua de gente trophaea?
Vis domitos vates, & victas coniuge lauros?
Ecce Deus vatum iuga per Peneia duram
Insequitur Daphnen, flagratque poëtica Sappho,
AEstuat Alcaeus: Clario dilecta poëtae
Fervida Lyda furit; docti lyra languet Horati,
Lydia cum Flaccum recreat: cantata Catullo
Lesbia cantari meruit, famamque redemit
Basiolis lasciva suis: adamata Corinna est,
Et spolium tantae rapuisti Naso puellae,
| |
| |
Illicitis audax thalamis: placuisse Tibullo
Sulpitiae potuere genae, risusq́ue Neaerae,
Et Nemesis sine labe pudor. Vis altera secli,
Et populi documenta tui, dilectaque Phoebo
Nomina? sidereos Hyados qui scripsit ocellos,
Vritur in Morinis: Naugerius arsit Hyellam,
Castilio Hippolycen: redamantem Cotta Lycorim.
Stroza furit; cessit Batavo suo Rossa poëtae:
Grtoius erectos animos submisit amori:
Quique mihi toties genialia carmina dictat,
Barlaei foribus bis ter suspensa corona est.
Sunt tibi communes istis cum vatibus undae,
Castalidûm, sunt & communia numina Musae,
Communes hederae: sint & communia vobis
Iura thori, facibusq́ue suis praeluceat Hymen,
Nes folijs marcescat amor. plus nupta puolla,
Quam cantata iuvat: stimulosque ferocius urget
In thalamos admissa Venus. quae pagina prurit
Lusibus, in vana fingit sibi gaudia scenâ,
Et frustra tua vota fovet; velut ille fugaces
Tantalus optat aquas, & saevae fercula mensae
Appetit, & vacuo sectatur gutture pomum.
Dixerat haec facundus Amor, monitisq́ue Deorum
Constantes cessere animi, tedasque perosum
Pectus inoffensos altè iam concipit ignes,
Admittitque Deum venis. Hugeniu ardet,
Clamabam, fietque pater. sedet ille, novasque
Incubat in curas, & priscas negligit artes,
Et gaudet minus esse gravis. venerabilis aulae
Exuitur facies, gravitas subsidit amori,
Hunc proprij mores, mores sua verba sequuntur.
| |
| |
Nil nisi molle sonat, placidum, sociale, remissum,
Nulla sede manet. pendent oblita magistri
Barbita muta thoro, nec tactae pollice chordae
Dediscunt resonare melos, delapsaque tecto
Securos fidibus subtexit aranea casses.
Scandit equum; laxo sonipes vestigia freno
Lenta legit, dominique piger parere recusat
Mitibus imperijs. illum sperata voluptas,
Attentumque tenent speciosae virginis ora,
Et vultus, quos fingit amans. Si tempora Musis
Commodat, in molles elegos deflectit amantum,
Totque poëtarum libris decerpit amator
Nasonis titulum, quaeritque in amoribus artem.
Cum legit astuti fraudes & carmen Acontî
Cydippen hac arte petat: iam carcere clausam
Poscat Hypermnestram: iam terret Iasonis uxor,
Exemplumque timet: iam Laodameia labantem
Erigit, exemplumq́ue probat. iam rursus amare
Desinat, exemplo Canaces; nisi lecta modestae
Littora Penelopes tam castae coniugis illi
Spem faceret. fidei miratur nobile pignus
Hermionen; iterumque furens quid femina possit,
In Didone stupet, fatisq́ue ruentis Elisae
Ingemit. at charam non sic ego Phyllida spernam
Demophoon, iratus ait. tu Sesta puella,
Quaeque ab Abydenâ tibi littora mittitur urbe,
Tota places. quaecunque domi sunt obvia sordent,
Meque etiam peregrina iuvant. absentis amicae
Acrius est studium, & rarò conspecta furores
Exacuit. Vos Haganae secedite matres,
Vicinaeque nurus: mihi quaeritur altera Sestos,
| |
| |
Altera Abydos erit. terrâ seiungar? an undâ?
Vnda nocet, nocuit Leandro fluctus & aequor.
Sufficiant mihi tuta meae discrimina terrae.
Vrbs iacet in Batabis, totum celebrata per orbem,
Dives opum, legumque potens: si Pergama iactant
Autores antiqua Deos, haec moenia Divûm
Dic quoque structa manu. Venetos miramur in undis,
Oceanoque domos, atque emergentia stare
Saxa mari: sed & illa cavas fulcire paludes
Tecta vides, mollique exurgere culmina limo,
Et vastam niti sylvis ingentibus urbem.
Hic sua Neptunus tumidarum rector aquarum
Regna tenet, totiq́ue minax dat iura profundo.
Hic aperit portus, Gangisque, & divitis Indi,
Hostilisq́ue Tagi spolijs exultat opimis.
Hic Arabes, durique Getae, Cimbrique feroces,
Et Persae molles, & fertilis accola Nili,
Totque Afrûm populi, & braccati corpore toto
Lappiones, hospesque Padi, potorque Suevi,
In commune forum coëunt. hic venditur orbis,
Hic emitur, mercesque suas extrudit & adfert
Mercator vagus, & longinquae munera terrae
Vectat opes pelago. praeses Cyllenius urbi
Imperat, & multo locuples splendescit in auro.
Huc ubi corripuit gressum, & surgentia passim
Tot coelo delubra videt: nova moenia condi,
Fervere strata viris; distentas mercibus alnos,
Turritosque apices, & vinctam compede Thetyn,
Amsteliosque lacus. non haec mihi, dixit, amantur,
Spesque meas implent. luxum damnate coloni,
Hos ego nunc unâ proscribam virgine fastus.
| |
| |
Dum loquitur, Barlaea venit, (seu casus eunti
Obtulit hanc, seu fata pios moderantur amores,
Et thalamis Deus author adest) non turgida gressu,
Demissis pudibunda oculis. adsperserat illi
Blandum aliquid Citherea favens, moresq́ue pudicos
Finxerat Euphrosyne. placidi reverentia vultus
Fecerat invidiam formae. capit ille secundi
Augurium geniale thori, & laeta ora pererrans
Virtutum simulachra videt, Charitumq́ue labores,
Ingenijque notam, secumque haec talia fatur:
Te sequar Amsteliae gentis decus, inque tuis nunc
Fixa pedum ponam pressis vestigla plantis,
Atque umbrae spatia ista tuae, relegamq́ue, premamq́ue,
Ne cupidis oculis, ne quà elabaris amanti.
Tu patrios cynosura lares, tu limina monstra,
Mox adeunda mihi, primos cum Vesperus ignes
Extulerit, Phaebeque meos testabitur ignes.
Successus doctrina iuvat, mellitaque tanti
Suada viri, variumque sibi facundia schema
Fabricat, & gaudet sic persuasisse puellae.
Dixisti: sum virgo tuus. nihil illa regessit.
Dixisti: sum virgo tuus. subrisit amanter.
Ter dicis: sum virgo tuus. penè annuit illa
Moxq́ue iterum dicis: solve hunc mihi virgo dolorem,
Et vitae me redde meae. suspensa labascit
Virginitas, & victa ruit constantia verbo:
Sum tua: me sponsam, te sponsum eliminet Hymen.
Felices animae; quali socianda marito
Ingrederis Barlaea domum, pilentaque scandis
Aonidum vectura decus. tu coniuge in isto
Pierin, & cunctas aufers pro dote Camoenas,
| |
| |
Ipsaque Thymbraeum donant sponsalia Phoebum.
Quae propior Ducibus facies? quis gratior aulae?
Quanta salutantum foribus praeludit iu ipsis
Turba petax; cui Nassovij responsa benignus,
Et rescripta ferat. Iam te venerabitur Haga,
Nomina laudabunt vates: iam clara poëtae
Vxor eris, decorisque sui dat iura Britannus.
Nec tu Sponsa minor proprijs insignibus annos
Illustras, sexumque tuum. sit Portia fortis,
Sit Cassandra sagax, venturi praescia Manto,
Doctaque Papinij coniux, celebresque Corinnae,
Te nostro pietas spectabilis eximet aevo.
Laetior intereà vicina per oppida taedas
Fama vehit, glacieque rigens pater Amstela Teiae
Nunciat, ille mari, latèque patentibus undis.
Non Tamesin Galatea, nec hoc nescire Garumnam
Cymothoë voluit. Tyrrhena per aequora Triton
Insonuit thalamos conchâ quascunque per oras
Pierides vexere virum, communibus omnes
Applaudunt animis, votisque faventibus adsunt.
Quod si Vere novo, & Zephyris perflantibus orbem,
Foedera iunxissent Superi; viridantibus Haga
Annueret folijs, cantataque porticus umbrà
Par calidum gelidâ tegeret, tiliasque superba,
Glandiferoque cavas agitaret vertice quercus.
Nunc, quod sola potest, pulchrâ vestita pruinâ
Candet, & oppositos recreat candore penates.
Et licet inviso rigeat sub frigore coelum,
Vult aliquà prodesse tamem. nova sidera nuptis
Parturit, hybernasque faces extrudit Olympus,
Innumerisque micat flammis aestate negatis.
| |
| |
At te felicis praesagia prospera lecti
Constantine iuvent, &, cum te Sponsa maritum
Mox faciet, poscetque isto de patre nepotes,
Amplexus inter faciles, risusq́ue iocosque,
Intempestivum poteris risisse poëtam.
|
|
Auteursrechtvrij