Pyrotechnia, of meer dan hondertderleye konstvermakelijcke vuurwerken

[p. 48]

Hoe men een heel aardige Aardpijl maecken zal.

NEemt een kardoes van papier, welke gemaekt is als de kardoesen van de Lochtpylen; want de kardoesen zijn allegader op een maniere gemaeckt, groot en klein; maer daer is dit onderscheid tusschen het maecken van de Lochtpijlen en andere Pylen: Men gebruikt in het maken van Lochtpylen een holle Stamper, maer in het maken van alle de andere gebruickt men een Massive Stamper, en daer steekt geen pen in de voet, als er is in de voet van de Lochtpylen . Om de Aerdpylen te maeken, neemt, als ik geseid heb, een kardoes, en steekt die in de Vorm, en slaet’er met een Massive Stamper twee a drie slagen om; om het Papier digt te doen sluiten in de Vorm; neemt’er dan de Stamper uit, en begint ze te vullen met de Compositie voor de Aerdpylen: neemt dan de Maet daer mede ghy ze vult, en vult ze met de Compositie, en doet het in de kardoes; slaet dan met de Massive Stamper drie a vier slagen daer op; doet dan weder een Maet vol daer in, en slaet weder drie a vier slagen met de Massive Stamper, en soo doende tot twaelf maelen toe; want de Maet, als geseid is, moet maer juist de twaelfde part van de Compositie houden, dat, als boven geseid is, in de pyl gaen moet, en moet maer ontrent vier duimen zijn; want ghy moet de pyl maer ontrent vier duimen hoog vullen met de Compositie: Zoo gedaen hebbende, neemt dan de voet van de Vorm af, en stoot’er de pyl soetjes uit; steek’er dan de houte

[p. 49]

Rol in; en woelt de Pees eens om de Pijl, tusschen de houte Rol en de Compositie, en trekt ze stijf toe; gelijk als gy dee, doe gy ze eerst toe trok, om ’t Laedgat te maeken; hebbende dan de Pijl tusschen de houte Rol, en de Compositie soo toe getrokken, bint ze dan daer in dat kerfje heel vast, met goed sterk Bindgaren, en steekt ze dan weder in de Vorm, en doet’er ontrent een, of anderhalf Vingerhoed vol goed ongestooten Buskruit in, en slaet’er met de Stamper drie a vier slagen wat stijfjes op; want als de Pijl in de Compositie verteert is, dan sal dat Buskruit een slag geven, als ghy ’t met drie a vier slagen soo digt in malkanderen aengeset hebt, dan voud het binnenste van de Kardoes drie a vier mael om, op het kruit, en slaet’er dan weder twee a drie slagen met de Massive Stamper op; stoot’er dan de Pijl uit, en bind het overblijfsel van het papier met goed sterk Bindgaren digt toe, by het Buskruit, en knoopt het vast; neemt dan een opgeblasen Blaes van een Varken of een Os, en steekt de Pijl halfwegen in de Blaes, en bind ze dan digt toe; ’t sal goed en gedaen zijn: De gedaente van dese Pijl is beduit in de vierde Figuur, geteickent met de letter G. Als gy ze nu gebruiken wilt, houd dan de Pijl in de hand vast, daer ze gebonden is in de Blaes, en doet dan een weinigh Vlammende Compositie in de mond van de Pijl, steekt ze dan aen met een Lont, en ze sal een wijle tijds branden als een Kaers tot dat ze dan binnen aen brand is; als ze dan binnen aen brand is, werpt ze dan op de Aerde, en ghy sult de operatie daer van sien, met groot vermaeck en plaisier.