Pyrotechnia, of meer dan hondertderleye konstvermakelijcke vuurwerken(1678)–John Babington– Auteursrechtvrij Inhoudsopgave Aen de Liefhebbers Der Konstvermaeckelijke Vuurwerken. Vertaelinge der onduytsche woorden, die den Autheur in dit Boeck is gebruyckende. Onderwijsinge om de Platen te stellen. Inleidinge Tot de konst der Vuurwerken, Tot vermaek. Verscheide Compositien tot Vuurwercken, die haer werking in de Locht doen. Compositie tot Sterren en Vlammende Vuuren. Compositie tot Vuurwerken die haer werking op de Aerde doen. Compositie tot Vuurwerken die haer werking op ’t Water doen. Onderrechting Hoe men Vuurpijlen vullen of aensetten sal. Hoe men de kleine Vuurwerken boven op de Hoofdkas stellen sal, sonder slagh, of met een slagh. Hoe men de Vuurpijlen voort opmaken, en op de Rijsjes binden sal. Hoe men een dubbelde Lochtpijl maecken sal zoo datze, als de eerste verteert is, de tweede aen brand steecken zal. Hoe men een Locht-pijl maken sal, dewelke in het opvliegen op twee verscheide reisen een Serpent uit schieten sal, het welke sal schijnen als twee nederschietende Sterren. Hoe men een heel aardige Aardpijl maecken zal. Een onderwijsinge in het maecken van veelderley kleine Vuurwerken, die men in de Kas van de Lochtpijlen doen moet. Hoe men de Serpenten maken sal. Hoe men de Slagen van Lochtpylen maecken sal. Hoe men Lijnpijlen of Lijnloopers maecken sal. Hoe men een enkelde Lijnpijl maken zal, die gins en weder loopt, gelijk de voorgaende. Hoe men Klakkebussen aen malkander voegen sal, dat ze hondert of meer slagen geven zullen. Hoe men een Kartouw maken sal. Hoe men een Lantaern met Vuurwerken maecken zal. Hoe men een Klockengespeel door Vuurwerken maecken sal. Hoe men een Vuurrad maken zal. Hoe men de Pylen op het Rad binden sal. Hoe men een Aerdrad maken sal, dat op de Aerde loopt. Hoe men een ander Aerdrad maecken zal. Om een staend Rad te maecken, dat verscheide slagen geven sal. Om een staend Rad te maken, dat verscheide Lochtpijlen uit schieten sal. Om een staend Rad te maecken dat verscheide Serpenten en Slagen uitschiet. Om een Rad te maken, welkers eene helft met de Son, en welkers ander helft tegen de Son zal omdraeijen. Om een Rad te maken, dat als ’t de beweging gedaen heeft, een Wapen of Schild zal gelijken. Hoe men een Schild of ander Afbeelding in Vuurwerken vertoonen sal. Hoe men kleine Beelden, by Vuurwercken ghedaen zijnde, zal doen danssen. Hoe men een Kasteel van Vuurraden maken sal, en de manier hoe men’er de Vuurwerken in steken sal. Hoe men een Kasteel maken sal, dat eenige motie toonen sal. Hoe men honderd beelden of meer sal doen marcheren, en het voorste gelid sal op een sekere plaets Vuur geven, en soo voort marcherende, sal het tweede, derde, en vierde gelid, tot het leste toe, insgelijks doen. Hoe men de Beelden op de ghezeide Stellagie stellen zal, om haer werkingh te doen, als voren. Hoe men een Klavecimbel of Orgel, door Vuurwerken, sal doen spelen, en eenige Beelden doen danssen. Hoe men een Draek of diergelijk Beest op een Lijn, door Vuurwerken, sal doen loopen. Hoe men een ander grooten Draek maken sal, die op een Touw door een Kruk bewogen word, en verscheide Vuurwerken uit schiet. Hoe men den geseiden Draek op een Lijn sal doen loopen. Hoe men, door Vuurwerken, het Gevecht tusschen Sint Ioris en den Draeck vertoonen zal. Om een Vuurkolf te maken, die verscheide Vuurballen uitschieten sal. Om een ander slag van een Vuurkolf te maecken, die verscheide slagen geven sal. Hoe men een ander aerdig Vuurwerk maken sal, om mede op een Stok te steken, als de Kolf. Hoe men een Vuur-kaers maken sal. Hoe men een Sphera of Wereldkloot in de Logt door Vuurwerken vertoonen zal. Hoe men een Sphera of Wereldkloot met verscheide Cirkels, sommige loopende, en sommige staende, door Vuurwerken vertoonen sal. Hoe men een halve Maen van Lochtpylen in de Locht vertoonen sal. Hoe men een heele Kas met Lochtpijlen teffens sal doen uit vliegen. Hoe men, na dat een Lochtpijl verteert is, eenige Capitale letteren in de Locht vertoonen sal. Hoe men, door Vuurwerken, de Son met sijn uitschietende Stralen vertoonen sal. Om een aerdige Aerdpijl te maken, die gins en weder spelen sal. Om een Aerdkloot te maken, die geduurig in motie sal zijn, tot dat ze verteert is. Om een ander Klootje te maken, dat langer duuren zal. Hoe men door Vuurwerken een Draek, uit een Spelonk loopende, vertoonen zal. Hoe men maken sal dat twee Draken, tegen malkanderen uit twee Spelonken loopende, veel Vuur op elkander sullen uitspouwen. Om een Schermschild te maken, dat ontrent honderd Serpenten uitwerpen zal. Hoe men een Vuurdegen of Houwer maken sal, om mede te Schermen. Hoe men een Slagzwaerd maecken zal, om met beide de handen te gebruiken. Hoe men een Waterpijl maken sal. Hoe men een Waterpijl maken sal, die, als ze verteert is, vijf a ses andere sal uitwerpen. Om een vlietende Waterpijl te maken, die op het Water recht uit vlieten zal. Om een Waterpijl te stellen, die, als ze verteert is, verscheide andere uitwerpen sal. Een ander Waterbal, die twee verscheide pylen uitschieten, en ten laetsten een groote slag geven zal. Om een ander Waterbal te maken, die op vijf verscheide reisen andere Pijlen uitschieten zal. Om een ander slag van een Bal te maken, met verscheide Yzere slagen, alias Kamertjes; en hoe yder Kamertje een kleine Waterkloot uitschieten zal. Om een Waterbal te maken, die met groote kragt op het Water branden zal. Om een ander Waterbal te maecken, die verscheide slagen geven zal. Om een Waterbal te maken, die verscheide pijlen uitwerpen zal. Van de Proportie van den Mortier. Om een Bal voor een Mortier te maken, die veele Sterren in de Locht zal werpen. Om een ander slag van Vuurballen voor een Mortier te maecken, die verscheide Vuurpijlen in de Locht schieten zal. Om een Schip met Vuurwerken te maken, dat, aen brand gestooken zijnde, motien toonen zal. Hoe men een Meermin door Vuurwercken op ’t Water sal doen spelen. Om een Draek te vertoonen, die uit een Kasteel loopen, en door het Water zwemmen zal; tegens welken Draek Neptunis van een ander kant sal komen strijden. Hoe men een Dolphijn, of Bruynvis, door Vuurwerk, op het Water sal doen speelen. Hoe men een Generael werk maken zal, om op ’t Water te vertoonen. Hoe men een Generael stuk Vuurwerks maken sal, om op ’t Land te vertoonen. Hoe men een Kandelaer, of Kroon toestellen sal, met twintigh a dertigh Kaersen, elk Kaers als het verteert is, een slagh geven sal. Errata.