Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe vrou Jacoba⁵⁶⁸ te Gent gevangen worde gehouden, ende hoe si uuter vangenissen quam.
Dat XXX capitel.

Binnen desen tiden dat men voer Scoenhoven lach, worde een bulle gepubliceert in den gestichten van Uutrecht, Ludic ende Camericken, ende voert in Hollant, Zeelant ende Vrieslant ende in Henegouwen, als dat paeus Martijn die VI dat huwelic hadde gesceyden, datter gesciet was tusschen hertoge Jan van Brabant ende vrou Jacobe. Dwelc nochtans die paues niet gedaen hadde, waerom dat hi den hertoge sende een bulle bi heer Evert van Endoven, doende zijn onscult, dat hi van die bulle niet en wiste. Mer hi soude hem in corter tijt doen hebben expedicie van der saken. Soe bereyde hem hertoghe Jan in den meye mit groter macht te trecken voer die stede van Bergen in Henegouwen, daer vrou Jacobe in was. Ende hi stelde notabele mannen, dyet lant van Brabant in sijnder absencien soude regeren ende bewaren. Ende hy is gereyst tot Nivele, dair hi verbeyde sijn volc van wapenen, ende hi sende zijn cappeteinen om dye stede van Bergen te beriden. Ende hi volchde myt dat grote heer binnen twe daghen. Ende dair wort al te vreselic op die stede gescoten mit bussen ende ander instrumenten. Mer die van binnen weerden hem vromelyc, ende daer vielen menige scermutsinge voer die stede, want si dicwils uutquamen ende deden grote scade int heer. Binnen desen tiden van den belegghe heeft hertoge Philips van Bourgongen so vele gearbeit, dat hertoge Jan van Brabant gecomen is in die stede van Duwaij, latende zijn heer voer Bergen leggen, wel bewaert. Ende vrouwe Jacobe sant dair mede enighe van haer vrienden; ende dair wert bi ripen rade ghesloten, als dat vrouwe Jacobe soe lange hair houden ende wonen soude int tshertoghen lant van Bourgongen in een van den steden, ter tijt toe dat dat vonnis ende sentencie van den huwelyc tusschen hair ende hertoghe Jan getermineert ende geeindet soude wesen, of totter tijt toe datter enich van hem beyden oflivich geworden soude sijn. Noch was dair gheseyt dat her-

568 Cacoba AB.

[p. 270r]

⁵⁶⁹ toge Jan van Brabant gerestitueert ende weder gheset soude sijn in dye possessie des graefscaps van Henegouwen also dat een lantsheer toebehoerde; ende als⁵⁷⁰ de possessie daerof genomen ware, soe soude hertoghe Jan stellen enen notabelen governeur, dye den hertoge gename soude sijn, durende totten eynde van den processe, als voer geseit is; ende dat men in den lande doen soude een generael abolicie ende remissie van allen misdaden, crimineel ende civile, ende van allen confiscacien; mer om te doen civile correctie op die misdadighe in Henegouwen soude hertoge Jan IIII wise notabele mannen stellen, daerof die hertoge van Bourgongen die II nomen soude. Ende men soude vrouwe Jacobe assigneren een betamelicke zomme van penninghen uuten landen van Henegouwen, Hollant, Zeelant ende Vrieslant, om hare staet mede te houden. Ende hertoghe Philips soude sijn voecht ende momber der landen van Hollant, Zeelant ende Vrieslant, als een recht successoer ende erfgenaem van vrouwe Jacobe. Ende vrouwe Jacobe en was op dye tijt niet toegepast van haer vaderlic erve. Alsdan dit tractaet tot Duway gesloten ende gepubliceert was, reysde hertoge Jan tot Valencijn, daer hi mit groter eren ende reverencie ontfangen worde. Des derden dages dairna quam hi weder voir Bergen in dat heer. Dair bleef hi totdat vrouwe Jacobe uut Bergen quam in die handen van den gedeputeerden des hertogen van Bourgongen⁵⁷¹. Ende als si quam int heer van Brabant, begeerde si te spreken mit grave Engebrecht van Nassouwen ende heere Henric van der Lecke; denwelcken si badt mit wenende oghen, dat si an den hertoghe van Brabant so vele doen wouden, dat si bliven mochte in enighe stede ofte slot van Brabant, daert hem believen soude, sonder te comen in dye handen des hertoghen van Bourghongen. Mer ten mocht haer nyet gescien. Ende also wort si corts daernae te Ghent ghebrocht, om daer te bliven ende haren staet te houden na inhout des tractaets. Ende hertoghe Jan dede alle die goeden ende duwarien van wrouwe Margriete, vrouwe Jacobs moeder, tot sine tafelen arresteren, want si teghen den hertoge noch rebel bleef. Als nu vrou Jacobe aldus te Ghent ghehouden worde in sekere hoeden, mit luttel familie ende gesinde, so waren dair enighe edelen in den landen van Hollant, die vrouwe Jacobe adversanten ende wederpartien waren; dese ryeden den hertoghe, ende brochten hem dairtoe dat hi vrouwe Jacobe ghenomen soude hebben, ende doen se setten tot Risel int casteel, om aldair alle haer leven langhe te bliven. Als vrouwe Jacobe dit int heimelick hadde vernomen, heeft enen snellen bode ghesonnen in Hollant tot haer secrete vrienden, ende dede hemluden dit weten. Dyewelke raet gehouden hebben, hoe sijt best beginnen ende anleggen souden, dat sy haren vrouwe ende graefinne uuten handen van hertoge Philips souden verlossen. So waren dair twe vrome sciltboertige mannen, als Aernt Spirinc, ende dye Van Aelburch, die hemselven stelden in grote perikel om haere vrouwen wille. Dese twe quamen te Ghendt, ende stelden haer paerden op een sekere plaetse al bereyt. Ende ghinghen tot vrouwe Jacobe, myt hem nemende mannenclederen, dye sij al heymelicken ende behendelijcken haer aen deden doen, opdat si alsoe onbekent met hem wechriden soude. Als si dese clederen aen hadden ghedaen, ghing sy alleen met desen twe onbekent van denghenen dye se te bewaren hadden; ende si gingen ter plaetsen, daer dye paerden al bereyt stonden, ende reden alleen die nacht, totdat si opten derden dach quamen tot Worichom; van die stede van Worichom quamen sij al heimelijck tot Vianen. Denwelcken heere Jan van Vianen, ridder, mit groter blijsscappen heeft ontfanghen, ende hy dede se vercleden mit sijnre huysvrouwen clederen. Ende terstont is si mitten selven heer Jan gevaren te scepe na Scoenhoven; ende dair comende was dair grote blijsscap in der stede van hair coemste. Des anderen dages reysde si na der Goude, dair si oec ontfangen worde als een graefinne van Hollant. Vandaen toech si tot Oudewater, dair si mits hulpe heer Jans burggrave van Montfoert ende heer Jans van Vianen voerseit

569 CC LXV AB.

570 a¦s AB.

571 Bourgengen AB.

[p. 270v]

ingeleyt ende ontfanghen worde als een vrouwe ende graefinne van Hollant. Doen quam die stat van Uutrecht mit dat Nedersticht, ende maecten aliance ende bistant mitter hertoechinne, ende maecten een verbant mit malkanderen; ende van dien tijt voert stont weder een groot oerloge op in den lande van Hollant.