Bibliografie van de literaire tijdschriften in Vlaanderen en Nederland. De tijdschriften verschenen in 1989

[p. 339]

Optima

Cahier voor literatuur en boekwezen
Opgericht in 1983

Redactie:

Nrs. 21-23:	Atte Jongstra, Lucas Ligtenberg, Frank Ligtvoet, Joost Nijsen, Henk Pröpper
Nr. 24:	Dezelfden, behalve Lucas Ligtenberg en Joost Nijsen, met Bas Heijne

Redactiesecretaris:

Nrs. 21-23:	Reinout van der Heijden
Nr. 24:	Suzanne Holtzer

Redactieadres:

Uitgeverij Contact, Herengracht 464, 1017 CA Amsterdam

Administratie & distributie:

Libresso bv, postbus 23, 7400 GA Deventer

Jg. VI,	nr. 4 = nr. 21:	winter 1988-1989, p. 285-378
Jg. VII,	nr. 1 = nr. 22:	voorjaar 1989, 92 p.
	nr. 2 = nr. 23:	zomer 1989, p. 93-194
	nr. 3 = nr. 24:	herfst 1989, p. 195-294

Artikel van de redactie

Redactioneel, VII, 24, p. 197 Over de wijziging in de redactie

Poëzie

BEURSKENS, Huub Ein todten bild h. holbeins vf holtz mit ölfarben^1, VII, 22, p. 57-65 - Met ill. 1. ‘Kom, kijk gerust, deze dode Christus werd opgevist.’ p. 57 2. ‘Zwart water ontsnapte hem als een zucht,’ p. 58 3. ‘De dood is zo misschien. Verschrikkelijk onvatbaar onhoudbare’ p. 59 4. ‘Kijk, er rent een reuzenspin onder uit de arm! Op drie na’ p. 60 5. ‘Exact midden op het lijk, in de lendendoek, dringt zich’ p. 61 6. ‘Het lijf heeft, tussen twee valse ribben in, zich’ p. 62 7. ‘Na het noodweer gaan de kades glimmend sissen, claxonnerend.’ p. 63 8. ‘Stel de Bazelaar ontwaakt gorgelend met doorboorde’ p. 64 9. ‘Na zijn zelfgedode Christ keek Holbein vanuit’ p. 65

BRACHES, Ernst Twee gedichten, VI, 21, p. 294-295 Moederkoorn: ‘Soms nog in oude bossen het lachen,’ p. 294 Wapenstilstand: ‘Dit feest maakt me bevreesd voor enkel heren,’ p. 295

1 Met Aantekening (p. 65) bij de ill (p. 57)

[p. 340]

BREEKVELD, Arno Twee gedichten bij Bart van Hoves ‘De tuin van Gedempte Burgwal 34 in Den Haag’ (1828), VII, 22, p. 55-56 - Met ill. Tuin: ‘Geloofd den Heer!’ p. 55 Gedempte Burgwal: ‘We lieten bomen achter ons,’ p. 56 Drie beeldgedichten^2, 23, p. 136-141 - Met ill. Hooglied: ‘Publiek dorst hier met rode blos’ p. 136-137 ‘Beweging vliegt in haakjes weg.’ p. 139 Proces-verbaal: ‘1820, twintig mei,’ p. 140-141

FERRON, Louis Ossuarium, VI, 21, p. 301-306 1. ‘Een licht: ademloos gebeente.’ p. 301 2. ‘Door de bomen staart’ p. 302 3. ‘Heerser: wat rest.’ p. 303 4. ‘De kazematten: snijd aan, dit woord.’ p. 304 5. ‘Soms nog het ruisen van een sitsen schort.’ p. 305 6. ‘Wat nog splijten kon in jaren van weemoed’ p. 306

HOORE, Cees van Twee gedichten, VI, 21, p. 307-308 Grind: ‘Laat er geen grind zijn daar.’ p. 307 Herfstdag: ‘Behoedzaam rust het licht’ p. 308

INDERWISCH, Meindert Vijf gedichten, VI, 21, p. 296-300 ‘alles blijft opgemerkt de gevlekte stemmen’ p. 296 ‘deze man loopt moeilijk en is bang voor’ p. 297 ‘nu toeristen de straten niet langer’ p. 298 ‘het is net of deze boot een snor heeft’ p. 299 ‘als ik er niet meer was en mijn leven’ p. 300 Twee gedichten, 24, p. 247-248 ‘kijk zegt de strijd ik ben van metaal en’ p. 247 ‘de tovenaar strekt zijn oude hand uit’ p. 248

PRÖPPPER, Henk Voor het boek, VII, 24, p. 246 ‘Wanneer je oud zal zijn,’

TIEGES, Wouter Donath Twee gedichten, VII, 23, p. 142-143 Geen tijd: ‘Eensklaps strooit de volle maan vale aalmoezen op het asfalt’ p. 142 Wee het gebeente: ‘De worm knaagt zich een weg omhoog’ p. 143

WIEG, Rogi Vijf gedichten, VII, 22, p. 28-32 Eens was je wezenlijk: ‘Eens was je wezenlijk, winter was het,’ p. 28 ‘Ik zal eens de goede dingen doen.’ p. 29 ‘Wie veel verliest, wordt wat hij is;’ p. 30 Een verleden: ‘Werkelijk voorbij kan niets ooit zijn;’ p. 31 Dit wordt eens het uiteindelijke: ‘dit wordt eens het uiteindelijke: mist’ p. 32

2 Bij Georg Emanuel Opitz' The thightrope (1820); bij twee prenten

[p. 341]

Proza

HEIJNE, Bas Dr Love, VII, 24, p. 198-205

JONGSTRA, Atte Hoofdstuk vijf opnieuw gelezen^3, VI, 21, p. 285-293 Naar het noorden, VII, 22, p. 33-53 De wolken, VII, 23, p. 144-167

MOOR, Margriet de Ik droom dus, VII, 22, p. 66-79

3 B. en P. en hun lectuur, op zoek naar ‘verheffende passages’ tot ze Bouvard en Pécuchet van Flaubert in handen krijgen; met noten, p. 291-293

IV. Kritische bijdragen

BEURSKENS, Huub Dichter in de diaspora, VII, 24, p. 206-228 Hoofdzakelijk over de schilder R.B. Kitaj en diens Eerste manifest van het diasporisme (1988) en over Jean Genet; Paul Cézanne en Giorgio Morandi als kunstenaars van de twijfel; Paul Klee

BURGER, Peter & JONG, Jaap de De wetten van Reve, VI, 21, p. 327-343 Over Gerard Reve als toneelcriticus in Tirade (1958-1961); overeenkomsten tussen zijn dramatheorie en zijn prozatheorie in De Vier Zuilen Van Het Proza en over Reves romans in het licht van zijn Zelf schrijver worden

CLAES, Paul Alex intertextueel, VII, 22, p. 80-88 - Met ill. Over Jacques Martins stripverhaal Alex l'intrépide, als ‘Alex de onversaagde’ verschenen in Kuifje (1948)

FAASSEN, S.A.J. van ‘Een wel doordacht uitgaafje’. P.N. van Eyck, Jan van Krimpen en de uitgave van William Blakes The marriage of heaven and hell [1793] door A.A.M. Stols in 1928, VI, 21, p. 309-326 - Met facs. Over de onenigheid tussen Van Eyck en Van Krimpen en de twee verschillende voorstellingen ervan door Stols (in 1929 en 1954); een poging tot reconstructie aan de hand van de ‘volumineuze correspondentie’ waarin echter de brieven van Stols aan Van Eyck en aan Van Krimpen ontbreken

JONGSTRA, Atte Een ruiterstandbeeld voor Ad Fransen. Het Chazarenstukje van Milorad Pavic, VII, 24, p. 265-270 Over Ad Fransens ‘geïiriteerd stuk’ over Pavics Het Chazaars Woordenboek in De Haagse Post (30 sept. 1989)

[p. 342]

KUIPERS, Jan J.B. ‘In het riet ligt een uitdrukking van majesteit en ironie’. F.W. van Eeden sr en de eeuwige Maat der dingen, VII, 24, p. 271-280 Diens ideeënwereld zoals die tot uiting komt in de losse aantekeningen tussen de natuurwetenschappelijke beschrijvingen in diens Onkruid: botanische wandelingen [1886; reprint: 1974, 1986]

MIEDEMA, Niek Charles Reade en het achtste gebod, VII, 23, p. 169-187 Over diens toneelwerk en plagiaat en diens bestrijding van andermans plagiaat

MOORMAN, Mark Werp af, die slaapmuts!, VII, 24, p. 253-264 De vondst van goud aan de Amerikaanse Westkust in 1848 veroorzaakte een toenemende uitwijking en plaatste het dynamische Amerika tegenover het statische Holland, ook in de literatuur: W.J. van Zeggelen, Lofzang op Californië; C.E. van Koetsveld, Klaas de landverhuizer (1848); A. Winkler Prins, Des landverhuizers afscheidsgroet aan Europa (1852); Simon Vissering, Een uitstapje naar IJ-Muiden (De Gids, XII, 1848, 2, p. 667-683); E.J. Potgieter, Een avonturier der 19de eeuw (De Gids, XIII, 1849, 2, p. 194-212 - anoniem verschenen); P.N. Muller, Moderne alchymie. Eene handelsstudie (geïnspireerd op The life of P.T. Barnum, written by himself) (De Gids, N.S. IX, 1856, 1, p. 70-88)

NIJSEN, Joost Twee zulke goede namen. Willem Versluys & Annette Versluys-Poelman, uitgevers te Amsterdam, VII, 23, p. 93-135 - Met afbn., facs., prtn. ‘Onderzoek naar het functioneren van Willem Versluys in de eerste helft van de jaren negentig in relatie tot de Tachtigers’ (p. 100-122); evolutie van het literair fonds in het licht van De Nieuwe Gids en De Beweging en de rol van Annette Versluys-Poelmam, met wier dood (10 febr. 1914) ook het literair fonds sterft (p. 122-130)

PRÖPPER, Henk [Cesare] Pavese en de kunst van de onverschilligheid, VII, 22, p. 5-27

WERKMAN, Hans Touwtrekken om De Mérodes Ganymedes^4, VI, 21, p. 344-378 - Met facs., ill. & prttek.: Jan Dijkstra Ganymedes, geschreven tussen 1914 en 1923, verscheen in 1924 als bibliofiele uitgave met houtsneden van Jan Dijkstra; over de moeilijkheden - uitgeven of niet uitgeven - in gevolge De Mérodes arrestatie en gevangenschap, de tussenkomsten van Ernst Groenevelt; met brieven ter staving hoofdzakelijk van Dijkstra aan A.L. Vogelaar, eigenaar van de Amsterdamse uitgeverij De Gulden Ster, en een tweetal van Anton Kraak die de drukproeven verbeterde

4 In de rubriek: Auteur en uitgever

[p. 343]

Bijzonder gedeelte

De romantische obsessie⁵
(VII, 24, p. 229-252)

BRAKMAN, Willem Van de in hogere kringen verliefde, p. 229-331

JELLEMA, C.O. Zo dom om te geloven, p. 249-252

JONGSTRA, Atte Eerste idee: een boek lezen, p. 232-245

5 slaa-lezingen - okt. 1989