Bibliografie van de literaire tijdschriften in Vlaanderen en Nederland. De tijdschriften verschenen in 1985

[p. 254]

De Gids

Opgericht in 1837

Redactie: G. van Benthem van den Bergh (secretaris), H.B.G. Casimir, H.J.A. Hofland, Wiel Kusters, Harry Mulisch, A. de Swaan, Tilly Hermans (chef de bureau)

Redactie van de rubriek Buitenlandse literatuur: Christel van Boheemen, Piet Calis, Klaus Siegel, Maarten Steenmeijer, Willem G. Weststeijn, Jo Radersma (bureauredactie)

Redactieadres: De Gids, p.a. uitgever Meulenhoff Nederland bv. Herengracht 507, postbus 100, 1000 AC Amsterdam

Jg. CXLVIII,	10 nummers, 822 pp.
	nr. 1, maart 1985	=	Eigentijdse Scandinavische literatuur
	nr. 2, april 1985	=	Moderne Indiase literatuur
	nr. 3-4, mei 1985	=	Het buitenland in het binnenland
	nr. 5, juli 1985	=	Over William Faulkner
	nr. 6, sept. 1985	=	Hedendaagse Spaanse literatuur
	nr. 7, okt. 1985	=	Enkele aspecten van het futurisme
	nr. 8, nov. 1985
	nr. 9-10, dec. 1985

I. Poëzie

BALKT, H.H. ter Vier gedichten, 6, pp. 436-442 Verkeerde raadhuizen: ‘Hartelijk lachend zit je’ p. 436 De ontzetting: ‘De ontzetting is de gast die ooit komt’ p. 437 In de Ebendorferstrasse: ‘Ver weg schuilen doodsbleke dorpen’ pp. 438-440 Het hooi wordt op de hooimarkt verzameld: ‘Een elektron, dolend kaf’ pp. 441-442

BARTOSIK, Michel Sunt lacrimae, 6, pp. 475-479 ‘Het van zelf tot sap smeltend vlees’ p. 475 ‘Scherpe glazen hoeken in de gangen,’ p. 476 ‘Je leek met ieder’ p. 477 ‘Je stootte een kwartier voor tijd’ p. 478 Troostje: ‘Eén staat in de houding, onbekeken,’ p. 479

BERGHUIS, Hans Twee gedichten, 6, pp. 458-459 Ecliptica: ‘Een enkele maal vergeet hij nog de maan’ p. 458 Woordschat: ‘Ik droomde dat ik niet meer iets wou,’ p. 459

BEURSKENS, Huub Oplosbare vis, 6, p. 465 ‘Ach, dat ik visje was. Een sloot lijkt wel heel groot’

[p. 255]

BOS, Jacobus Verdwijningen, 2, pp. 101-104 ‘Arend ook wel adelaar genoemd’ p. 101 ‘Een steen die rolt zo een’ p. 102 ‘Eén borst is nog geen landschap’ p. 103 ‘Zo willen verdwijnen met de zon’ p. 104

BRASSINGA, Anneke Hautes Fagnes^1, 1, p. 40 ‘In Aubèl kom je altijd wel.’

BUDÉ, Frans Een leem, 6, pp. 453-457 1. ‘Weg. Afgelegd’ p. 453 2. ‘We schoven door het nachtportaal,’ pp. 453-454 1. ‘Mondgat. Rond’ p. 455 2. ‘Bleek zijn mond bevroren,’ p. 455 1. ‘Moet hij hier’ p. 456 2. ‘Tussen banen in de grond’ p. 456 1. ‘Hij had nog knopen willen leggen,’ p. 457 2. ‘Ruim van leem en ijzer’ p. 457

CAMPERT, Remco Amsterdamse dagen, 6, pp. 423-427 Amsterdams journaal, pp. 423-424 1. ‘Eens sneeuwde het in de Beethovenstraat’ p. 423 2. ‘In de stad grazen de trams’ p. 423 3. ‘Je leegmaken en dan valt zacht’ p. 423 4. ‘Op een besneeuwde middag’ p. 424 5. ‘Bij Keyzer gegeten met mijn moeder’ p. 424 6. ‘Op het bonkende water’ p. 424 Jacob Catskade. 1959: ‘Krijsend wirwar van meeuwen’ p. 425 De tovenaar van het Leidseplein. 1960: ‘Nog op het toneel’ p. 426 Huisman in Valeriusstraat. 1978: ‘Liefst zie ik haar op de fiets’ p. 427

EKKERS, Remco Twee gedichten, 5, pp. 373-375 Sneeuw 1.: ‘Wat doet die stille auto daar’ p. 373 Sneeuw 2.: ‘De sneeuw als verfstreek’ p. 374 Panorama Mesdag: ‘Wie haar terug geeft met liefde’ p. 375

ELBURG, Jan G. Ma foi la guerre^2, 6, pp. 431-435 ‘Geheel jouw lijn; je stelt je voor:’ p. 431 ‘een stad van regelrechte strepen’ p. 431 ‘zie de man, geen half mens nee’ p. 431 ‘is bloedgeil ontuig over ons,’ p. 432 ‘de zelfs buiten dit werk voorgoed’ p. 432 ‘en zo gedacht. in zulke’ p. 432 Maker: ‘je stond er “als een kind”’ pp. 433-434 Je wijst met een pluim: ‘Vermomd in de jagersman’ p. 435

1 Opdracht: Voor P.Y.

2 Opdracht: Voor Constant

[p. 256]

HERBERGHS, Leo Zadel en haam, 6, pp. 460-464 ‘het denken valt vaak in slaap’ p. 460 ‘aarde is een verzinsel’ p. 461 ‘een oud paard is op gestegen’ p. 462 ‘heel stil verwilderde hij, wiste’ p. 463 ‘vlucht hij of keert hij terug?’ p. 464

KUYK, Robert Egeter van [Gedichten], 5, pp. 354-356 Fernâo Mendes Pinto^1: ‘Toen je wegging hing er een nevel over de Taag’ p. 354 Oponthoud in de bergen^2: ‘Dag van blauwgroene eucalyptus:’ p. 355 Torre de Belém^3: ‘De punt staat vast in de bekende aarde’ p. 356

KUYPER, Sjoerd Een reisgenoot, 1, pp. 22-27 1. ‘Ik ben Frocin de dwerg, de bultenaar;’ pp. 22-23 2. ‘Poëzie! De gore lakens’ pp. 23-24 3. ‘De nacht met vrienden’ pp. 24-25 4. ‘Liefde! Die middelgrote rat’ pp. 25-26 5. ‘Ook ik, Frocin de dwerg, de bultenaar,’ pp. 26-27

MICHEL, K. Drie gedichten, 6, pp. 480-482 Pequeño poema infinito: ‘Ver in het zuiden onder de sterren’ p. 480 ‘ons huis was bij de zee’ p. 481 ‘Adelante: ‘een gevaarlijke onderneming’ p. 482

REINTS, Martin Brief uit Kiel^4, 6, pp. 443-446 ‘stervelingen achter dingen op wielen’ p. 443 ‘de mens:’ p. 444 ‘als op toneelschermen om mij heen’ p. 445 ‘hefschroefvliegtuig boven haven’ p. 446

RESINK, G.J. [Gedichten], 9-10, pp. 723-724 De Salanganen: ‘Zij zwerven ergens tussen zee en land’ p. 723 Tors van Çiwa: ‘Met hemellichamen geassocieerd’ p. 724

ROEGHOLT, Richter [Gedichten], 1, pp. 53-54 Lip: ‘Zij is al lang weg’ p. 53 Kousen: ‘Soms denk je waar zij kan zijn’ p. 54

VLEK, Hans Mood indigo, 9-10, p. 713 ‘Toch blijft die romantische hang’

WAARSENBURG, Hans van de Mijn vader danst een tango, 2, p. 127 ‘Je danst om de dorst te behoeden’

1 Gedateerd: Lissabon, november 1983

2 Gedateerd: Gondar, Ethiopië, 1981

3 Gedateerd: Lissabon, mei 1982

4 Opdracht: (Voor Car)

[p. 257]

Het boothuis te Laugharne, 5, p. 343 ‘We drinken thee en schrijven ansichtkaarten’ Waar het blauw eindigt^1, 7, pp. 543-551 Beweging: ‘Rust’ p. 543 Uitspansel: ‘Zo ver het’ p. 544 Horizon: ‘De horizon’ p. 545 Doek: ‘Zet je’ p. 546 Transparant: ‘Met vloeipapier’ p. 547 Visser: ‘Draden’ p. 548 Windjammer: ‘Door wind bewogen, altijd’ p. 549 Windjammer-2: ‘De zeilen’ p. 550 De schilder bezoekt het strand: ‘Dit zijn de bewegingen:’ p. 551

1 Opdracht: Aan Lei Molin

II. Proza

BOOSTEN, Gèr Cavernicolen. Het begraven schetsboek^2, 5, pp. 344-353 - Met ill., pp. 345-351

HERTMANS, Stefan Edward, 2, pp. 116-126

POS, Hugo Het doosje van Toeti, 5, pp. 365-372

2 Gedateerd: 29.12.1983

IV. Kritische bijdragen³

BAAREN, Th.P. van De beschaving bijgeschaafd*, 2, pp. 135-140 Over het laatste hoofdstuk van J.P. Guépin, De beschaving i.v.m. de Griekse offercultuur

BARTH, E.M. Strategieën van machtsonthouding, 2, pp. 89-100 ‘Ik zal een aantal strategieën beschrijven die nog steeds geregeld, en met deprimerend groot succes, worden gebruikt om vrouwen te beletten macht uit te oefenen - in het algemeen, en vooral om hen te beletten macht uit te oefenen in het belang van vrouwen, gezien als individuen of als groep’ (p. 90) Het dialogische perspectief van Evert Willem Beth (1908-1964), 8, pp. 644-658 Voordracht gehouden op het Berth-Symposium van de Evert Willem Beth Stichting en de Vereniging voor logica, nov. 1984

BENTHEM van den BERGH, G. van Kernwapens: is minder beter?*, 8, pp. 681-683

3 Titels met* behoren tot de rubriek: Kroniek & Kritiek; met ** tot de rubriek: Buitenlandse literatuur; sommige artikels in deze laatste rubriek vormen een bijzonder gedeelte, nl. in nr. 1, 2, 5, 6, 7

[p. 258]

BENTON, Gregor Communisme en democratie in China, 5, pp. 327-342

BEURSKENS, Huub Een vieve oude man - erotische poëzie van Pierre Kemp, 6, pp. 447-452 Over diens bundel Garden, 36, 23, 36 inches (1959)

BROEK, Aart G. Kaito - Kaiso - Caliso - Calypso*, 3-4, pp. 291-296 Over het carnaval in Trinidad en de calypso

BROUWER, Dédé Hoe vrouwelijk is een hoofd? 2, pp. 105-115 Over het vormen van vrouwelijke afleidingen van beroepsnamen; met overzicht van de toestand in verleden en heden

BUEREN, H.G. van De universiteit als dierbare en dienstbare instelling. Functie en betekenis van de universiteit in de informatiemaatschappij, 9-10, pp. 697-712 Een viertal aspecten voor de toekomst van deze instelling zijn van grote betekenis: ‘onafhankelijkheid, separatie, onderzoek naast onderwijs, maatschappelijke betrokkenheid’ (p. 697)

CASIMIR, H.B.G. Ter herdenking van Niels Bohr (7 oktober 1885 - 18 november 1962), 8, pp. 633-643

DRAAISMA, Douwe Het raderwerk van de ziel, 1, pp. 41-52 - Rectificatie, 2, p. 183 Over de klokmetafoor in de psychologie

DRESDEN, S. De ‘nieuwe’ Sartre, 5, pp. 357-364 N.a.v. diens Oeuvres romanesques (1981) met annotaties en ‘inédits’

DRIESSEN, Bart Een voorloper van de burgerlijke ongehoorzaamheid?*, 2, pp. 140-145 Henri David Thoreau in zijn On civil disobedience (1849) en Walden (1854)

FRENKEL, F.E. Strafrecht en geweldpleging*, 1, pp. 57-60 Over uiteenlopende gedachten inzake misdrijf en strafrechtspleging en strafmaat, van o.a.A.L. Melai en L.H.C. Hulsman, strafrechtdeskundigen

GOUDSBLOM, J. Vuur en beschaving. De domesticatie van vuur als beschavingsproces 2. De functies van vuurbeheersing in pre-agrarische samenlevingen, 1, pp. 3-21 3. Vuurbeheersing en agrarisering, 9-10, pp. 714-722

GRAAFF, B.G.J. de Bloms kleine oorlog. Om betekenis en belang van de bezettingstijd, 7, pp. 552-562 Kritiek op J.C.H. Bloms in december 1983 gehouden ‘programmatische’ inaugurele rede, In de ban van goed en fout. Wetenschappelijke geschiedschrijving over de bezettingstijd in Nederland

[p. 259]

Met reactie van J.C.H. Blom: De Graaffs grote vergissing. Een antwoord, pp. 563-569 Met reactie van B.G.J. de Graaff: Bloms ‘klemmende’ antwoord, 8, pp. 684-685

HAGEN, A.M. De paradox van Babel. Over de hardnekkigheid van dialectverschillen, 1, pp. 28-39 Herwerkte versie van de inaugurele rede De waardering van taalverschillen, uitgesproken bij de aanvaarding van het hoogleraarschap in de dialectkunde van de Katholieke Universiteit Nijmegen ‘De renaissance... het rationalisme en de verlichting vertegenwoordigen bewegingen in de cultuurgeschiedenis met een uitgesproken oriëntatie op de taaleenheid’ (p. 31) ... maar er zijn ‘krachten (die) ervoor zorgen dat de dialecten niet al lang verdwenen zijn’ (p. 34)

HOFLAND, H.J.A. [A.L. Constandse, de niet corrupte], 2, p. 86 - Met prttek. door Jan Wiegers, p. 87

HOLTERMAN, Thom Naar een pragmatisch anarchisme, 9-10, pp. 725-734 ‘Zonder de basisbeginselen van het anarchisme los te laten, ontleend aan klassieke Europese anarchisten, vormt zich het zogenaamde “pragmatisch anarchisme”, waaraan in Nederland Anton Constandse zijn steentje heeft bijgedragen...’ (p. 725)

HUISMAN, Joke Over verschil in gelijkheid en gelijkheid in verschil, 9-10, pp. 777-783 Artikel gebaseerd op een voordracht voor het Feministisch Filosofisch Forum van de Centrale Interfaculteit van de Rijksuniversiteit Groningen (febr. 1985) en een lezing voor het Studium Generale van de Erasmus Universiteit Rotterdam in de reeks Tante Sjaan-programma's (jan. 1983) Over taal en sekse

JONG, Rudolf de Anton Constandse en het Nederlands anarchisme, 9-10, pp. 735-758 ‘Zelf noemde hij eens zijn anarchisme “de logische consequentie van een godsdienstloze levens- en wereldbeschouwing”’ (p. 735)

JULIARD, Siem Historisch bewustzijn in 1945*, 5, pp. 388-389

KEMPERS, Bram Hang naar ijdelheid, dwang tot bescheidenheid. Een beschouwing over uiterlijk vertoon en kunst, 7, pp. 527-534 ‘Met deze begrippen zal ik drie keer twee representatieve paren - Mathilde Willink en koningin Beatrix, Federico da Montefeltro en Sigismondo Malatesta, en F. Becht en E. de Wilde - aan een nadere beschouwing onderwerpen waar het hun uiterlijk vertoon betreft, de reacties van anderen daarop en de sociale functies ervan voor henzelf en anderen’ (p. 527)

KUSTERS, Wiel Met betrekking tot [Kees] Fens [De tweede stem. Over poezie]*, 1, pp. 55-57 Bid niet voor het geraamte*, 2, pp. 128-129 Over Maurice Gilliams' gedicht Sterven te Antwerpen

[p. 260]

Twee wandelingen*, 3-4, pp. 289-291 In het gedicht van Remco Campert ‘Wandeling naar Parfondeval’ (Theater, 1979) en dat van Hans Faverey ‘Het stukje bos dat ik ken’ (Lichtval, 1981) Van hand tot palm [B. Zwaal, Fiere miniature]*, 5, pp. 387-388 Doorschoten gedichten, 6, pp. 428-430 Over gedichten ‘doorschoten met wit’ of met ‘open plekken’, met voorbeelden van Charles Dovalle, J.H. Leopold, Hans Faverey ‘Alle wegen lopen dood’, 6, pp. 466-474; 7, pp. 535-542 Over het woord ‘weg’ in dichterlijk gebruik in Herman Gorter, De stille weg (Verzen, 1890), bij Gerrit Kouwenaar en Remco Campert ‘Ik ben die hond’. Over Ed Hoornik (1910-1970)*, 6, pp. 489-490 Pegasus*, 8, pp. 679-680 Het thema ‘paard’ in de poëzie van Leo Herberghs, A. Roland Holst, Hans Tentije De dichter tekent*, 9-10, pp. 791-792 Over Koos Schuurs gedicht ‘Een kind tekent’ (Gedichten 1940-1960)

LAMMERS, S.A. Post uit Washington. Het gezantschap der Nederlanden over het Amerikaans interbellum, 8, pp. 667-678 Over de gunstige evolutie in ‘het functioneren van de Nederlandse diplomaten te Washington’

LANGE, Herman de ‘Europa’ en de verleiding van het militarisme*, 2, pp. 130-135 ‘Het is zaak de uitingsvormen van militarisme in het kerntijdvak tijdig te onderkennen en te weerleggen’ (p. 135) Maarschalk [Nikolaj] Ogarkov en het prenucleaire denken*, 7, pp. 570-575

LICHER, Edmund ‘Unheimlich schön’. Gedichten van Ulla Hahn**, 9-10, pp. 811-818

PLANTING, Rik & TRUYENS, Aleid De Amerikaan in het Nederlandse proza*, 3-4, pp. 283-289; 6, pp. 483-488 1. Europa op zijn laatste benen, pp. 283-289 Voor WO II bij Louis Couperus, Eline Vere & Langs lijnen van geleidelijkheid; Willem Elsschot, Villa des Roses; M. Revis, Gelakte hersens 2. Uit de nalatenschap van Otto Verbeek, pp. 483-488 Na WO II bij J. Bernlef, Stukjes en beetjes; Remco Campert, Ademhalen; Hugo Claus, De Metsiers; W.F. Hermans, Een veelbelovende jongeman; Harry Mulisch, Het stenen bruidsbed; Adriaan van der Veen, Vriendelijke vreemdeling

POS, Hugo Surinaams en Nederlands. De tweedeling van de Surinaamse literatuur**, 3-4, pp. 297-304 ‘Nederlands en Sranan tongo (neger-Engels) zijn de twee talen waarin schrijvers zich gaan uitdrukken... spectaculairder is het gebruik van het Surinaams Nederlands, vooral uitgedragen door Edgar Cairo’ (p. 298); over o.a. Edgar Cairo, Leo Ferrier, Robin Gangadin, Albert Helman, Astrid Roemer, Bea Vianen

[p. 261]

PUTTE, Igma van Recente Antilliaanse poëzie in Nederland**, 3-4, pp. 304-316 Nederlandse publikaties leggen de nadruk op in het Nederlands geschreven Antilliaanse literatuur (o.a. over Oda Blinder, Chal Corsen, Tip Marugg), maar er is ook poëzie in het Papiamentoe (o.a. van Louis Daal, Pierre Lauffer, Frederico Oduher, René de Rooy), in het Engels (o.a. van Alette Beaujon, Nydia Ecury) en in het Spaans, al schrijft menig dichter in meer dan één taal

ROOVER, Frans de Doe ik het niet dan gaat die jongen dood. Gesprek met Martin Veltman*, 6, pp. 490-496 Gesprek van 27 jan. 1985 in de ‘Literaire lunch’ van de Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam, theater De Balie

SIJPERSMA, Pieter De poëzie van Andrew Motion [Dangerous play]**, 9-10, pp. 807-811

SMALBRAAK, Marijke Cynthia Ozick: het hachelijke van de verbeelding**, 9-10, pp. 797-806 O.a. over het verhaal Rosa (The New Yorker, 1983), Literature as idol: Harold Bloom (1979) en de roman The cannibal galaxy (1983)

SPIERENBURG, Pieter Heksen, christendom en angst. Naar een theorie over de Europese heksenvervolgingen [van ca. 1480 tot ca. 1680], 9-10, pp. 759-776

VOOGD, P.J. de Wyndham Lewis' Snooty Baronet [1932; 1984], een sleutelroman voor de jaren dertig**, 9-10, pp. 793-797

WEISGERBER, Jean Het verdriet van België [van Hugo Claus] of het gemaskerde bal, 5, pp. 376-386

WEITENBERG, Frans Prehistorische goden en andere concepten, 8, pp. 659-666 Over ‘de verwerking van prehistorische (in de zin van voor-klassieke) thema's en motieven in de moderne beeldende kunst’

WESTSTEIJN, Willem G. M.M. Bachtin: naar een nieuw humanisme**, 8, pp. 686-692 Over diens aanval op F. de Saussure in het onder pseudoniem Volosjinov in 1929 verschenen ‘Het Marxisme en de filosofie van de taal’ en over diens studies over F. Dostoievski en Fr. Rabelais

ZIJDERVELD, A.C. Vernieuwing als mythe, 9-10, pp. 784-790 Bewerkte versie van een voordracht, op 10 nov. 1984, in het Academiegebouw te Utrecht op een symposium over ‘De macht van het nieuwe’ ‘De vooruitgangsmythe van de Verlichting heeft ons niet meer verlaten, maar ook het leerstuk van de vernieuwing zelf is tot traditie geworden’ (p. 788)

[p. 262]

Bijzondere gedeelten

Eigentijdse Scandinavische literatuur**
(nr. 1, pp. 61-80)

TÖRNQVIST, Egil Trends in eigentijdse Scandinavische literatuur, pp. 61-68 Met een lijst van werken in Nederlandse vertaling (p. 67) De kleine wereld en de grote. Ingmar Bergmans [film] Fanny en Alexander, pp. 75-80

WOUDSTRA, Karst De toneelschrijver Lars Norén. Van De vorstenlikker [Fursteslickaren, 1973] tot De nacht, de moeder van de dag [Natten er dagens mor, 1982], pp. 68-74

Moderne Indiase literatuur**
(nr. 2, pp. 146-182)

BOVENHUIS, Reinder Poëzie in het Hindi. De kloof tussen ‘arme’ en ‘rijke’ taal, pp. 172-176 Hoofdzakelijk over Dhoemil; met gedichten in de vert. van R. Bovenhuis

GUPTA, S. Modern proza in het Bengali, pp. 176-182

MUYZENBERG, Hanneke van den Malgudi - Purana. Over het werk van R.K. Narayan, pp. 164-172

TIEKEN, Herman De Indo-engelse roman als literair verschijnsel, pp. 155-164 Aspecten en kenmerken van de Indo-Engelse roman, waarvan Mulk Raj Anands Untouchable (1935) de eerste van betekenis is en waarop G.V. Desani's All about H. Hatterr (1948) een uitzondering vormt

VEER, Peter van der De politieke vertellingen van Salman Rushdie: mythe en geschiedenis, pp. 146-154 Over diens romans Midnight's children (1981) en Shame (1983)

Het buitenland in het binnenland
(nr. 3-4, pp. 191-282)
Gastredacteur: Frank Bovenkerk

BEKIUS, René & ULTEE, Wout De Armeense kolonie in Amsterdam 1600-1800, pp. 216-224

[p. 263]

BOVENKERK, Frank Over een oud en een nieuw immigranten-proletariaat, pp. 271-278 Over overeenkomsten in het immigratiepatroon tussen de vooroorlogse inwijking uit de Zeeuwse en Zuidhollandse eilanden en de gastarbeid van tegenwoordig te Rotterdam, onder verwijzing naar P.J. Bouman & W.H. Bouman, De groei van de grote werkstad (1952)

CLEEFF-HIEGENTLICH, Fréderique van De transformatie van het Nederlandse Jodendom in de eerste helft van de negentiende eeuw, pp. 232-242 Analyse van de bijdragen van de staat en van ‘een kleine groep maskiliem (zij, die zichzelf en anderen verlichten)’ tot het emancipatie- en integratieproces

COTTAAR, Annemarie & WILLEMS, Wim De geassimileerde Indische Nederlanders: mythe of werkelijkheid?, pp. 257-270 ‘Schoorvoetend dringt het besef door dat Nederland niet de oase van tolerantie is waarvoor zij altijd is gehouden’ (p. 269)

CRUSON, Cees De hugenoten als refugiés [In Nederland 1680-1691], pp. 225-231

LIAGRE BÖHL, Herman de De Nederlandse pers over de omgang van vrouwen met Canadezen in de zomer van 1945, pp. 243-256

LUCASSEN, Jan Vreemdelingen in Nederland, 1550-1950, pp. 208-215 Van voetnoten voorziene tekst van een lezing t.g.v. het 200-jarig bestaan van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, Den Haag 17 nov. 1984, gepubliceerd in Tweehonderd jaar Maatschappij van 't Algemeen (pp. 34-38)

MAAREN, Nelleke van William H. McNeill, Migratie in historisch perspectief. Vert.: N. van Maaren, pp. 191-207 Artikel geschreven voor de Conferentie over Bevolkingsinteracties tussen Arme en Rijke Landen, georganiseerd door het Harvard Center for Population Studies (okt. 1983) en verschenen in Population and Development Review (X, 1984, 1, pp. 1-18) Migranten, nomaden, slaven en ethnische vermenging sinds 8000 v.C., hoofdzakelijk in China, Eurazië en Europa

SWAAN, Abram de Een geheel verzorgd verblijf, pp. 279-282 ‘Er is een continuïteit in de ontvangst van immigranten... maar er is ook een kwalitatieve omslag’ (p. 280);;... ‘Wie in Nederland leeft verkoopt als prijs voor levenslange zekerheid zijn ziel aan de verzorgingsstaat’ (p. 282)

Over William Faulkner**
(nr. 5, pp. 390-416)

BEAVER, Harold Faulkner in Engeland, pp. 410-412 ‘Niet één schrijver van uitzonderlijk niveau heeft het voor Faulkner opgenomen’ (p. 412)

[p. 264]

BOHEEMEN, Christel van Inleiding. De taal van Faulkner, pp. 390-392 ‘Faulkner is in Nederland nooit ingeburgerd’... ‘De eerste barrière is de taal, het Engels dat hij schrijft levert vertalers veel moeilijkheden op’

DOODY, Terrence ‘Absalom, Absalom!’ en de literaire traditie, pp. 397-400 Die roman ‘behoort tot de Europese traditie omdat het... een verhaal over de familie is’ (p. 398)

DUYTSCHAEVER, Joris Faulkner en Claus, pp. 407-410 Claus' verwerking van Faulkner, As I lay dying (in De Metsiers, 1950) en Absalom, Absalom! (in De verwondering, 1962)

HART, Maarten 't Faulkner in Nederland, pp. 400-407 Waarom wordt Faulkner in Nederland niet gewaardeerd?

MINTER, David William Faulkner. De psychologische achtergrond van werk en leven, pp. 392-397

STEENMEIJER, Maarten Faulkner in Latijns-Amerika, pp. 412-416 Over de invloed van Faulkner op het werk van schrijvers als o.a. Juan Carlos Onetti en Gabriel García Márquez

Hedendaagse Spaanse literatuur**
(nr. 6, pp. 497-519)

CEELEN, Ton De hekel aan zijn land is ieder aangeboren. Juan Goytisolo en Spanje, pp. 515-519 Over diens trilogie Señas de identidad (1966; De identiteit, 1985), Reivindicación del conde don Julián (1970; vert. in voorbereiding o.d.t. De wraak van don Julian), Juan sin Tierra (1975)

HERMANS, Hub. Het Spaanse toneel tien jaar na Franco: 1975-1985, pp. 499-505

NAUTA, Jan Peter Het Spaanse proza en de democratie [sinds 1985], pp. 506-510

STEENMEIJER, Maarten Inleiding [Met lijst Spaanse literatuur in Nederlandse vertaling], pp. 497-499 Nog steeds omzien: De Spaanse burgeroorlog, pp. 510-515 N.a.v. Maryse Bertrand de Muñoz, La Guerra Civil Española en la novela (1982), een becommentarieerde bibliografie van romans over de Spaanse burgeroorlog (1936-1939) in welke taal ook

[p. 265]

Enkele aspecten van het futurisme**
(nr. 7, pp. 576-627)

BOHEEMEN-SAAF, Christel van Invloed van het futurisme op het Anglo-Amerikaanse modernisme, pp. 607-614

DAME, Joke l'Arte dei Rumori [van Luigi Russolo]. De Italiaanse futuristische ruiskunst als muzikale avant-garde, pp. 614-623

FOPPE, Hans ‘Oude’ principes in een nieuwe bustehouder’? Futuristische aspecten in de poëzie van Gard Sivik en De Nieuwe Stijl, pp. 585-596 Met een korte geschiedenis (pp. 587-593) van het tijdschrift Gard Sivik, dat ‘dan niet alles maar veel met Vijftig te maken heeft’

REVIER, Kees De Nederlandse pers over het futurisme, pp. 578-585

STIEMER, Flora De futuristische visie op de vrouw (1909-1920). Van ‘minachting’ tot ‘erkenning’, pp. 623-627

WESTSTEIJN, Willem G. Inleiding. Futurisme: een internationale beweging, pp. 576-577 De eerste avantgardistische beweging in de Europese kunst, in al haar uitingen, begonnen op 20.2.1909 met het manifest van Filippo Tommaso Marinetti Een stille futurist: Velimir Chlebnikov (1885-1922), pp. 596-607