Bibliografie van de literaire tijdschriften in Vlaanderen en Nederland. De tijdschriften verschenen in 1985

[p. 231]

Bzzlletin

Opgericht in 1972

Redaktie: Daan Cartens, Johan Diepstraten, Phil Muysson

Redaktie- en administratieadres: Bzztôh, Stille Veerkade 7, 2512 BE Den Haag

Jg XIII^*,	nr. 122:	januari 1985, 60 pp. = Bertus Aafjes
	nr. 123:	februari 1985, 60 pp.
	nr. 124:	maart 1985, 96 pp. = Koning Arthur en de Middeleeuwen
	nr. 125:	april 1985, 76 pp. = Du Perron
	nr. 126:	mei 1985, 84 pp. = W.F. Hermans
	nr. 127:	juni 1985, 72 pp.
Jg. XIV^*,	nr. 128:	september 1985, 80 pp.
	nr. 129:	oktober 1985, 96 pp. = De Tachtigers
	nr. 130:	november 1985, 60 pp. = Noorse literatuur
	nr. 131:	december 1985, 70 pp. = I.S. Toergenjew

* Met ill. door Peter Yvon de Vries, XIII, 123, p. 50, 60; 124, p. 30, 50; 126, p. 32, 80; 127, p. 72; XIV, 128, p. 50, 57, 62; 129, p. 52, 66, 88, 94

* Met ill. door Peter Yvon de Vries, XIII, 123, p. 50, 60; 124, p. 30, 50; 126, p. 32, 80; 127, p. 72; XIV, 128, p. 50, 57, 62; 129, p. 52, 66, 88, 94

I. Poëzie

ELSHOUT, Ron Vermeer, gedichten, XIII, 123, p. 38 1. Gezicht op Delft^1: ‘Het is nog vroeg. Na de regen lekt’ 2. Jonge vrouw lezend aan het raam: ‘We staan tussen de coulissen en’ 3. Jonge vrouw voor de spiegel: ‘Langzaam lossen haar vermoeide’ 4. De parelweegster: ‘Alles opnieuw in de waagschaal gesteld’

EYCKMANS, Jozef Gedichten, XIII, 127, p. 46 ‘genoeg te stellen’ ‘allerlei’

GOVERS, Albert Jan Vergadering, XIV, 128, p. 20 ‘Er is een klein, zwaar insekt’

HOMBERGEN, Jan Gedichten, XIII, 127, pp. 50-51 Papegaai: ‘Waarom schenkt het mij voldoening’ p. 50 Hornwerderwad: ‘Van de wereld lang niets’ p. 50 Max Niematz: ‘Max Niematz noem je mij en’ p. 50 Assoean: ‘Tussen jou en mij weleer.’ p. 51 Tombe: ‘Tussen de oren weer niets’ p. 51 Saga: ‘Verzoenen wilde ik de voorjaars-’ p. 51

1 Opdracht: Voor Heike

[p. 232]

KIEVENAAR, Ivo Gedichten, XIV, 128, p. 46 Ongeschonden: ‘Ik loop door staten waar je met tweeën loopt,’ Oranje mama: ‘Ik ben ziek als ik aan kleurenblindheid lijd,’

KOSTWINDER, Jan Witte plekken, XIV, 128, p. 44 De vraag: ‘Het woordenboek waarmee mijn vader’ Avondval: ‘Hij zat daar, op die bank. Nog steeds’ Zonder graven: ‘Men mag hier niet lopen,’ Veenbrand: ‘De dieren van het veld waren gevlucht:’ Kruimels brood: ‘Ik strooide kruimels brood’

KROON, Dirk Gedichten, XIII, 127, pp. 44-45 Hoogmoed: ‘Te goed voor God’ p. 44 Terug: ‘Zij kwam wel van ver’ p. 44 Paardenvolk: ‘Kijk, als de keizer is gestorven’ p. 44 Gebied: ‘Dit is geen landschap, het is gebied’ p. 45 Dagverblijf, p. 45 1. ‘Ooit ging zich adel hier te buiten’ 2. ‘Een streng gazon is afgezet’ Gedichten, XIV, 131, p. 72 Vroegtijdig: ‘Gewekt door daglicht’ Herfstregen: ‘De zomers die wij kenden’ Keervlucht: ‘Zomaar, je zegt het zomaar’ Dubbelspel: ‘Sneeuw en de wijnrank,’ Weerzien: ‘Merk het maar niet,’

MAY, Lizzy Sara Twee gedichten, XIII, 123, p. 35 Kaunas (1981): ‘Wijd plein met in het midden’ Nice (1980/'81/'83): ‘Langs de kust een racebaan’

MOK, Maurits Gedichten, XIII, 127, p. 43 Julinacht: ‘Julinacht die in de bomen woelde.’ Vandaag voorbij: ‘Vandaag voorbij. De ramen’

ROEGHOLT, Richter Gedichten: ‘Jeunes filles’, XIII, 122, pp. 43-44 Tweekantigheid: ‘Wij namen afscheid met dat woord van haar’ p. 43 Kijken: ‘En als je minnaar je zo ziet,’ p. 43 Doek: ‘Dit is iets nieuws, mijn lief, dat heel’ p. 43 Vrij: ‘En tussen ons is niets, zei zij’ p. 44 Droom: ‘Ik had je stem vandaag verwacht,’ p. 44 Woorden: ‘En als zij t'rugkomt en zich legt’ p. 44 Lot, XIV, 128, p. 6 ‘Moet wat ik zeg, ik doe doorzichtig zijn?’

VROOMKONING, Victor Gedichten, XIV, 130, p. 45 Vonnis: ‘Hoe vaak moet ik nog dood’ Visioen: ‘Droomverloren ging ik door de nacht.’

[p. 233]

Onderweg: ‘Wij waren Bergen al voorbij’ Vloed: ‘Waar het meeuwen sneeuwde’

WAARSENBURG, Hans van de Werken op papier^1, XIII, 127, pp. 47-49 1. ‘Wie schildert schendt het aangezicht der dingen’ p. 47 2. ‘Zo wordt de vorm onttrokken aan het licht’ p. 47 3. ‘De vorm is de voorstelling en de voorstelling’ p. 47 4. ‘Wat zich in de jaren rimpelloos vormde. Kleur over’ p. 48 5. ‘Het schrift in de tijd, het strepen door de tijd’ p. 48 6. ‘De kwast, knorrig attribuut, hapt en bijt’ p. 48 7. ‘Het is niet de stilstand der dingen of het’ p. 49 8. ‘Zo worden het voorzichtig de tegenbeelden’ p. 49 9. ‘Misschien soms uit de lijn, het lood geslagen’ p. 49

ZWART, Fred Portugies Gedichten, XIII, 123, pp. 36-37 Het interview, p. 36 1. ‘Ik wou de dood een interview afnemen’ 2. ‘Ik zou de dood een interview afnemen’ [Gedicht], p. 37 1. ‘Niet omdat hij mij minder lief zou zijn’ 2. ‘Altijd als ik hem ingeslapen achterliet’ 3. ‘Teruggekomen in de kleine kamer’

1 Opdracht: Voor Frans Lemmens

II. Proza

BOOMSMA, Graa [Vertalingen], XIII Walter Abish, Alfabet van onthullingen^2, 126, pp. 81-84 Renate Adler, Speedboat. (Romanfragment), 123, pp. 55-60 Richard Brautigan, So the wind won 't blow it all away, 122, pp. 57-60 Ishmael Reed, Mumbo Jumbo. Fragment, 125, pp. 73-76 Alice Walker, De abortus. Uit: You can't keep a good woman down (1980), 124, pp. 94-96 Rudolph Wurlitzer, Slow fade (1984). (Romanaanvang), 127, pp. 67-72 Ongewone bewegingen. Uit: De idioot van de geschiedenis 3, XIV, 130, pp. 44-47

BROUWERS, Maria De geschiedenis volgens Catherine. Uit: De feniks. Een familieroman^3, XIII, 127, pp. 3-4 - Met prt

MEIJER, Loek Vooravond van de bezinning, XIII, 122, pp. 45-48, 56

MOLIN, Rob Bloesem, XIII, 123, pp. 46-50

2 Eerste publikatie in de verhalenbundel New directions (1984)

3 Voorpublikatie

[p. 234]

PAUKA, Tom Lente voor beginners. (Romanfragment)^1, XIV, 128, pp. 2-6

PLATVOET, Wim Wolfgang Koeppen, In mijn stad was ik alleen. Vert.: W. Platvoet, XIV, 128, pp. 26-28 - Met prt.

RASCH, Gerard Ida Fink, De tiende man. (O.t.: Dziesiaty mezczyzna). Vert.: G. Rasch, XIV, 131, p. 43 - Met prt.

1 Voorpublikatie

IV. Kritische bijdragen

BOEF, August Hans den Ziekte, liefde en identiteit. Het proza van Tom Pauka, XIV, 128, pp. 7-10 - Met prt. Italo Calvino en de avonturen van zijn lezers, XIV, 130, pp. 48-51 - Met prt. N.a.v. diens overlijden in Siena op 19 september 1985

BOHEEMEN, Christel van Welke Dickens? De pluraliteit van literatuur, XIV, 128 pp. 54-57 ‘In de volgende bladzijden zal ik zeer in het kort, een aantal verschillende, maar traditionele manieren om Dickens te zien, samenvatten, om dan te komen tot “de Dickens zoals de recente literaire kritiek hem ziet” - de Dickens die de onbewuste gevoelens van zijn tijd verwoordde’ (p. 54) en nog steeds waardering geniet

BOLL, Michel Boudewijn Büch en het eiland Dood. Een interview over tien jaar schrijverschap, XIII, 127, pp. 5-13 - Met prtn.

BOOMSMA, Graa In gesprek met..., XIII - Met prtn. - Zie ook: Proza Walter Abish: ‘Schrijven is orkestreren, een kwestie van arrangeren’, 126, pp. 75-80 Renate Adler: ‘Een traditioneel schrijfster wil ik zijn, maar dat lukt me nog niet zo’, 123, pp. 51-54, 50 Richard Brautigan: ‘Zelfmoord is de enige morele beslissing’^2, 122, pp. 53-58 Ishmael Reed: ‘De zogenaamde avantgardisten hier willen ons in aparte hokjes houden’, 125, pp. 69-72 [Alice Walker]. Het paarse schrijven van Alice Walker. Een gesprek, 124, pp. 91-93 Rudolph Wurlitzer: ‘Meer vergeten dan onthouden’, 127, pp. 63-66 Scaffolded freedom. A travelogue / Vrijheid in de steigers. Een reisverhaal, XI-II, 123, pp. 39-45 - Met afbn. Beschouwingen over de States (New York, Los Angeles, San Francisco); ontmoeting met Richard Brautigan

2 Interview afgenomen op 11 sept. 1984, enkele dagen voor hij zelfmoord pleegde

[p. 235]

BROCKWAY, James Negen gezichten van de hedendaagse Britse roman, XIV, 128, pp. 73-80 - Met prtn. Beryl Bainbridge, Watson's apology, p. 79 Julian Barnes, Flaubert's parrot, pp. 75-76 William Boyd, Stars and bars, pp. 76-77 Anita Brookner, Hotel du Lac, pp. 75-76 Ursula Holden, Eric's choice, p. 75 Francis King, Act of darkness, pp. 77-78 David Lodge, Small world, pp. 78-79 John Murray, Samarkand, pp. 79-80 A.N. Wilson, Scandal, pp. 73-74 Over Irish Murdoch, D.H. Lawrence, Anthony Burgess, Anita Brookner en David Hughes, XIV, 131, pp. 61-68 - Met prtn. Anita Brookner, Family and friends, pp. 65-67 Anthony Burgess, Flame into being. The life and work of D.H. Lawrence, pp. 63-65 David Hughes, The pork butcher, pp. 67-68 Iris Murdoch, The good apprentice, pp. 61-63

BRUYN OUBOTER-KIST, Marie de ‘Hart van mij’. Brieven en teksten van Maria Dermoût, XIII, 127, pp. 22-35 - Met facs., foto's, prtn. Over haar werk, alles gepubliceerd tussen 1950 en 1960, mede op basis van haar brieven; met (pp. 36-37) De vuurvliegjes uit ca. 1940, dat niet werd gebundeld

BUURLAGE, Jos Op zoek naar een levend schilderij. Het raammotief bij J.C. Bloem, XIV, 131, pp. 44-47 - Met prt.

DOVEREN, H. van Bij Musil is alles mogelijk, ook de toekomst, XIV, 128, pp. 51-53 Kanttekeningen bij een aantal bestaande opinies over Musils oeuvre, nl. ‘zijn intellectuele en rationele benadering en keuze van thema's’

ENT, H. van der Vocalise, XIV, 130, pp. 42-43 Over de verhouding tussen klank en ritme in de stilistiek

ETTY, Elsbeth Het proza van Henriette Roland Holst. ‘Ze schreef zoals een andere vrouw breide’, XIV, 128, pp. 32-39 - Met facs., prt.

GROENEWEGEN, Marjan Het beeld van Marguerite Duras, XIII, 122, pp. 49-52 - Met prtn. Interpretaties van haar werk, waarvoor men ‘L'amant’ als convergentiepunt... zou kunnen zien (p. 49)... De verboden, onmogelijke liefde... een rode draad door het werk van Duras' (p. 50) Le Clézio: woorden zoeken naar stilte, XIV, 128, pp. 63-68 - Met afb., facs., prtn. Over de evolutie van J.M.G. Le Clézio vanaf zijn debuut Le procès-verbal (1963; Het proces-verbaal, 1964) tot Le chercheur d'or (1985)

[p. 236]

HAGERAATS, Koos De spiegels rondom de feiten. ‘Cirkel in het gras’ (van Oek de Jong), een onbesproken roman, XIV, 131, pp. 37-42 - Met prt. De roman ‘zou geanalyseerd en geïnterpreteerd moeten worden om te komen tot een waardeoordeel dat beter gefundeerd is dan dat van de meeste recensenten in dag- en weekbladen’ (p. 42); onderzoek van de recensies van K.L. Poll (NRC/Handelsblad 31 mei), Aad Nuis (Volkskrant 31 mei), Carel Peeters (Vrij Nederland-Boekenbijlage 1 juni), Jaap Goedegebuure (Haagse Post 1 juni), Wam de Moor (De Tijd, 7 juni), Rob Schouten (Trouw 13 juni), Ten Braven (Vrij Nederland 24 aug. 1985)

HARSKAMP, Jaap T. Musico-literaire opstellen - Met afbn., ill., prtn. 1. De erfenis van Schopenhauer, XIII, 123, pp. 17-30 ‘De invloed van Schopenhauer op de muzikale bewogenheid van de 19de eeuw werkte lang door omdat Richard Wagner zich door zijn denken heeft laten stimuleren’ (p. 18) Van Berglinger naar Beethoven, pp. 20-24 Van de figuur Berglinger uit Wilhelm Wackenroders Herzensergiessungen eines kunstliebenden Klosterbruders (1797) tot E.T.W. Hoffmans Kreisleriana (1810, 1821) en de cultus van de Duitse muziek (Beethoven) in de Franse romantiek Beethoven gedichten, pp. 23-24 J.A. Alberdingk Thijm (1849), Alfred Hegenscheidt (1894), Jozef Eyckmans (1980); ook over J.H. Leopolds Nabetrachtingen van een concertganger (N.R.C., 11-2-1900) Het orgel van Freiburg, pp. 24-27 ‘De gehoorde muziek is weggedrukt door een gefantaseerde’ (p. 26) o.a. bij Stendhal, George Sand, M. Nijhoff, P.N. van Eyck De virtuoos, pp. 28-30 In L. Tolstoj's novelle Albert (1858); over het verschijnsel Paganini 2. Van vrees, verzet en verzoening, XIII, 124, pp. 86-90 De componisten van Baudelaire [Les fleurs du mal], pp. 86-87 De zucht van Weber, pp. 87-89 Bij Baudelaire, Les fleurs du mal (1857) en reeds bij Klikspaan, Semper Crescendo (Studenten-leven, 1844) Van vrees, verzet en verzoening, pp. 89-90 De houding t.o.v. muziek van Goethe, Stefan George, Rainer Maria Rilke 3. De vlucht in de muziek, XIII, 125, pp. 63-68 Dionysus geketend, pp. 63-65 Voor Nietzsche is de geest van de muziek van het dionysische doortrokken, Ossip Mandelstam in The noise of time (1925) prijst orde en discipline bij de executanten n.a.v. de concerten van Petersburg voor 1905 Mozart-gedichten, p. 65 M. Nijhoff (1924), Gerrit Achterberg (1939), Jozef Eyckmans (1980) Muziek en liefde, pp. 65-68 Muziek, niet meer als sociale functie, maar als communicatie, o.a. bij Goethe, M. Proust, Jane Austen, A. Poesjkin, I.S. Toergenjew, Simon Vestdijk, M. Emants; met J.P. Sartres La Nausée wordt de aanval op de macht van de muziek ingezet 4. Het lied van de verloren liefde, XIII, 127, pp. 59-62 [La belle inconnue], pp. 59-60 Bij o.a. Paul Verlaine, Paul de Musset, I.S. Toergenjew, Robert Musil, Etienne Senancour, James Joyce Een muziek van geluk rondom Nijhoffs ‘Fuguette’ [uit: Vormen], pp. 60-62 Tevens over Aldous Huxley, Marcel Proust, A. Tsjechow, Vl. Nabokov Een tegendraadse voetnoot [J.-K. Huysmans, A rebours], p. 62

[p. 237]

5. Het carillon van geluk, XIV, 128, pp. 58-62 Een muziek van namen, p. 58 ‘De muzikalisering van eigennamen, de associatie van de geliefde of de begeerde met een specifieke muziek lijkt een oorspronkelijke vondst van Vestdijk te zijn’ Wagner, ontaarding, Van Eeden, pp. 58-62 Van Eedens houding t.o.v. Wagner en Bach en zijn Van de koele meren des doods 6. Muziek en misdaad, XIV, 130, pp. 52-59 [Louis Couperus, De binocle (1934)], pp. 52-53 De muziek is politiek verdacht, pp. 53-55 Angst voor de kracht van de muziek o.a. bij H. Heine, Klikspaan, Franz Werfel, Thomas Mann Wagner-gedichten, pp. 55-56 Alphons [lees: Albrecht] Rodenbach, Alfred Hegenscheidt Muziek, erotiek, handtastelijkheid, pp. 56-59 De erotiserende werking van muziek, o.a. bij L. Tolstoj, M. Emants, Françoise Sagan, I.S. Toergenjew 7. Muziek, geur en verleden, XIV, 131, pp. 51-60 Lust en muziek in het proza van Emants, pp. 51-54 De decadentie van Chopin, pp. 54-55 Is. Querido, Händel, Bach, Chopin (Studiën, 1908; [1910^2, pp. 197-220]) Muziek, geur, verleden, pp. 55-60 Over ‘het specifieke vermogen van de muziek het individu zijn verleden terug te schenken’ o.a. bij Cyprien Desmarais, Hugo von Hofmannsthal, Jean Paul, Marcel Proust, A. Huxley, Lod. van Deyssel, Vl. Nabokov, Fr. van Eeden, M. Nijhoff Homoseksualiteit is aangeboren. De memoires van John Addington Symonds, XIII, 127, pp. 14-15 Over diens memoires, gepubliceerd 90 jaar na zijn overlijden, ‘een “case history” in de psychologie van de homoseksueel... (die) een inzicht bieden in de aard van het tijdperk waarin hij leefde’ (p. 14); gevolgd door een keuze ‘Uit de memoires’ door J.T. Harskamp, vertaald door Micha Meijers (pp. 16-21), met Een woord over de vertaling (p. 16)

HUBERTS, W.S. Vestdijk en Maeterlinck. De grenslijnen uitgewist, XIV, 128, pp. 47-50 - Met facs. - Rectificatie, 130, p. 60 Vergelijking tussen Simon Vestdijk, De grenslijnen uitgewist (uit: Negen jeugdverhalen) en Maurice Maeterlinck, Le réveil de l'âme (uit: Le trésor des humbles)

KLATSER, Giny Oude en nieuwe woorden van eenzaamheid. Over de Argentijnse schrijver Eduardo Gudino Kieffer, XIII, 123, pp. 31-34 - Met prtn.

KOOPMAN, Ares Mijn werk zal zijn: de mens aangaande. Over René Stoute en zijn verhaalpersonen, XIII, 125, pp. 58-62 - Met prt.

KROON, Dirk Leven en werk van Victor E. van Vriesland (1892-1974). Een introductie, XIII, 123, pp. 2-12, 30 - Met prtn.

LEMMENS, Marie Interview met Christoph Hein, XIV, 128, pp. 69-72 - Met afb., prt.

[p. 238]

LUKKENAER, Pim Hoe ver voert innerlijke vaart. Awater en gros en en détail, XIV, 128, pp. 11-20 Beschouwingen bij A.L. Sötemann, ‘Awater’ na vijftig jaar (De Nieuwe Taalgids, LXXVIII, 1985, pp. 52-68); reactie van Dirk Kroon: Nijhoffs Awater (131, p. 68)

MOOR, Wam de De prozakritiek en de academische benadering. Oordeel, adstructie en articulatie, XIII, 127, pp. 52-54, 58 ‘een onderzoekje naar de wijze waarop in de praktijk respectievelijk de kritiek en de literatuurwetenschap... met eenzelfde tekst omspringen’ (p. 52); uitgaande van de eisen gesteld aan een criticus door Elrud Ibsch in Literaire kritiek en literatuurwetenschap. Of: touwtrekken om de tekst? (XII, 102, pp. 8-11) worden de recensies behandeld van Maarten 't Harts Een vlucht regenwulpen door Ton van Deel, Johan Diepstraten, Wim Hazeu, Everhard Huizing, Anthony Mertens, Mariska Millikowski, Aad Nuis, Carel Peeters, Ab Visser, Hans Warren

PLATVOET, Wim Wolfgang Koeppen en het verloren ik, XIV, 128, pp. 21-25 - Met prt. - Zie ook: Proza Het Palace (Le Palace, 1962) van Claude Simon, XIV, 131, pp. 48-50 - Met prt.

RUITENBURG - DE WIT, A. Op naar het slot met Achterberg en Kafka, XIII, 127, pp. 38-42 - Met prtn. De ballade van de gasfitter / Het slot

VANDEMOORTELE, Rosa M.A. Stilte en geweld, geweld en stilte. De verscheurdheid van Viviane Forrester, XIII, 127, pp. 55-58 - Met prt. Over haar romans en essays; vergelijking met Marguerite Duras

VERROEN, Sarah ‘Eigenlijk ben ik zelf gewoon geestig’. Interview met Ethel Portnoy, XIV, 128, pp. 29-31 - Met prt. Al publiceert ze alleen in Nederland, zij denkt en schrijft in het Engels, maar ziet alle Nederlandse vertalingen van haar werk zelf na

VROOMEN, Noriko & MONTENS, Frans In gesprek met Kenzaburro Oë. Vert. uit het Japans, XIV, 128, pp. 13-15 - Met prt.

WYNIA, Gerben [Willem] Brakmans ‘Götterdämmerung’, XIII, 123, pp. 13-15 - Met prt. Analyse van Rendez-vous in de dierentuin uit Een familiedrama (Verhalen)

[p. 239]

Bijzondere nummers/gedeelten

Bertus Aafjes
(XIII, 122, pp. 1-42) - Met afbn., prtn.

AAFJES, Bertus De zeemeermin^1, pp. 31-36, 56 Een kleine katechismus der poëzie (Elseviers Weekblad, 27 nov. 1954), pp. 17-18

DEBROT, Estelle Bertus Aafjes in de Criterium-tijd. [Herinneringen],^2, p. 19

D'HAEN, Christine Nel mezzo^3: ‘Bertus, je idyllische Voetreis naar Rome,’ p. 26

DUBOIS, Pierre H. ‘Want 't onuitsprekelijke maakt ons eenzaam’. Poëzie en dichterschap bij Bertus Aafjes, pp. 20-25

PARIJS, M. Bibliografie van Bertus Aafjes, pp. 37-42

VASALIS, M. Over de poëzie van Bertus Aafjes, pp. 27-29 Met een keuze uit zijn gedichten Uit: Het zanduur van de dood: Het zanduur van de dood I, XIV, Park in de winter; Klein treurspel, p. 29; 30 Uit: Lyrische schoolmeester: Iris na het bad, Iris en de Abessijnse neushoornvogel, Springend geitje, p. 30 Uit: Het koningsgraf: In het koningsdal I, II, Het dode kind, p. 30

WAARSENBURG, Hans van de In gesprek met Bertus Aafjes, pp. 3-15 Met een reactie van Jan Elburg als Open brief aan Hans van de Waarsenburg (nr. 127, p. 37) over Aafjes' artikel in Elseviers Weekblad (13 juni 1953): Lucebert of de schim van Kloos. De SS de poëzie binnengestapt

1 Gedateerd: Algarve, 1978 - Swolgen, 1984

2 Gedateerd: Boulder, 5 aug. 1984

3 Gedateerd: 15-8-'84

Koning Arthur en de Middeleeuwen
(XIII, 124, pp. 1-85) - Met afbn., facs., ill.

BESAMUSCA, Bart Middeleeuwse [= Middelnederlandse] Arturromans: de overlevering, in handschriften, fragmenten en een oude druk, pp. 20-25 - Rectificatie, XIV, 130, p. 60

[p. 240]

Maerlant's ‘Boek van Merline’, Velthem's ‘Merlijn-continuatie’ en de ‘Historie van Merlijn’ [tussen 1534- en 1544 als volksboek], pp. 37-42

HOGENHOUT-MULDER, Maaike ‘Torec’: van sprookjesprins tot Arturridder, pp. 69-72

JANSSENS, J.D. Middeleeuwse Arturvisies voor divers gebruik, pp. 7-19 Arthur, een der .ix besten’ op basis van de ca. 1136 voltooide Historia Regum Brittaniae van Galfridus van Monmouth; de historiciteit van Arthur; de voorstelling - met accentverschuivingen - in verschillende verhalen, zoals in Chrétien de Troyes’ Erec et Enide, de ‘eerste a-historische Arthurroman’ en zijn Conte du Graal, de ‘eerste a-typische Arturroman’; Gerard van Wales' afwijzing van de overlevering van Arthurs terugkeer in Itinerarium Cambriae (eerste versie ca. 1191)

JONGEN, Ludo & VERHUYCK, Paul Het ‘Lai van de korte mantel’. Inl. en vert.: L. Jongen & P. Verhuyck, p. 26; 26-30 Over de term lai; de kritiek op de hoofse wereld in Lai du cort mantel, een van de ‘zestien anonieme op schrift gestelde’ verhalen

KETTENIS, Greet Tristan en Isolde: al eeuwen verliefd, pp. 31-36, 45 Het verhaal in de Middeleeuwen en erna, in en buiten de Nederlanden

KUIPER, Willem De Middelnederlandse Ferguut, pp. 46-50

MEESEN, Annemarie Miraudijs, de ridder met de mouw. De carrière van een vondeling, pp. 64-68 Over de twee versies: een korte in de Lancelot-compilatie en een lange waarvan in 1951 fragmenten werden ontdekt (hs. Brussel, K.B. IV 818)

PLEIJ, Herman Leve de Middeleeuwen? Over de exploitatie van een passe-partout-tijdperk, pp. 3-6, 68 Over de ‘huidige middeleeuwen-golf’, zoals blijkt uit Jos Stellings film Mariken van Nieumeghen uit het midden der jaren zeventig’ (pp. 3-4) en uit tal van publicaties; ‘de middeleeuwen zijn een passe-partout-tijdperk geworden, waarop men ongelimiteerd de eigen illusies, frustraties, ambities en wensdromen kan projecteren’ (p. 68)

STUFKENS, R.D.H. ‘Perchevael’: de rode ridder, pp. 58-63 De Middelnederlandse ‘Perchevael’ in de Haagse Lancelot-compilatie, ‘Perceval’ of Le conte du Graal van Chrétien de Troyes en de ‘continuation-Perceval’ na zijn dood

VERHAGE - VAN DEN BERG, T.M. ‘De roman van Walewijn’, pp. 43-45 Inhoud; auteurs; plaats binnen de Arthurtraditie; datering; interpretatie

VERHOEFF, Leen De ondergang van de beschaving, pp. 73-79, 42 Het verhaal van de dood van Arthur in Arturs doet, vertaald naar de ‘sterk ingekorte tekst van de Mort Artu’

[p. 241]

ZEMEL, Roel Fergus en Schotland, pp. 51-57 Over de Fergus van Guillaume le Clerc, de Ferguut, en een aspect ervan nl. de voorstelling van het ruimtelijke decor

Du Perron
(XIII, 125, pp. 1-57) - Met afbn., facs., prtn.

BORGERS, Gerrit Du Perron over Duco Perkens, pp. 2-11 Du Perrons contacten met de Vlaamse modernisten - Jozef Peeters, Paul van Ostaijen, Michel Seuphor/Fernant Berckelaers, Gaston Burssens - zijn medewerking aan De Driehoek (onder ps. Duco Perkens), aan Avontuur en zijn herinneringen hieraan in zijn Cahiers van een lezer

ENTROP, Marco Bibliografie van en over E. du Perron, pp. 50-57 Overzicht van het werk in boekvorm; chronologische keuze uit de studies over Du Perron

FAASSEN, S.A.J. van ‘Ik geloof dat Greshoff iemand is die meevalt in het gebruik’. Aspecten van de vriendschap tussen E. du Perron en J. Greshoff, pp. 30-35 Ook over het einde van Forum en een eventuele medewerking aan Groot Nederland

OVERSTEEGEN, J.J. Gistoux onder toneellicht, pp. 12-15 Over Du Perrons relaties met o.a. Paul Méral (= Herman de Guchtenaere) en Franz Hellens en over diens roman Moreldieu (1946) met een beeld van Du Perron Malraux en het machtsmisbruik, p. 44 André Malraux en het uitblijven van de publikatie van Het land van herkomst in het Frans, al was de vertaling klaar; de anecdote: Du Perron een Javaanse prins Du Perron en Multatuli, een steekproef voor Hollanders, pp. 45-49 Over de Multatuli-publikaties van Du Perron in 1937, o.a. De Man van Lebak, en over de betekenis van Multatuli voor Du Perron

VEENSTRA, J.H.W. De pseudo-Du Perrons, pp. 16-25 ‘de historische en genealogische gegevens met betrekking tot zijn voorgeslacht (zoals verwerkt in de autobiografische roman Het land van herkomst)... en de verdere encadrering van die gegevens met wat recenter eigen en ander onderzoek aan het licht heeft gebracht’ (p. 17) Du Perron als Vestdijks zedenmeester, pp. 40-43 Beknopt ‘exposé’, onder verwijzing naar zijn artikel in Maatstaf ‘Du Perron en Vestdijk, een vriendschap met haperingen’ (XXXI, 1983, 12, pp. 56-71)

VEGT, Jan van der Een vriend uit het rijk der barden. Over E. du Perron en A. Roland Holst, enkele biografische aspecten van een vriendschap, pp. 26-29

[p. 242]

Ook over het beeld van Roland Holst als Gerard Rijckhoff in Het land van herkomst en Du Perrons correcties erop in Greshoffs exemplaar

VERNOUT, Herman Du Perron en Slauerhoff. Een eigenaardig koppel, pp. 36-39 Hun vriendschap, hun literaire opvattingen, de breuk; met het sonnet van Slauerhoff uit 1935: Un jeune qui s'enva (voor het eerst gepubliceerd in A. Marja, Poëzieproeven, 1963) en Du Perrons reactie toen hij in 1938 kennis nam van het gedicht: Aan de schim van Slauerhoff

W.F. Hermans
(XIII, 126, pp. 1-74) - Met afbn., facs., prtn. Redactie: Freddy de Vree

BALK-SMIT DUYZENTKUNST, Frida De stijl van Willem Frederik Hermans, pp. 33-38

BOENDERS, Frans Willem Frederik Hermans en Ludwig Wittgenstein, pp. 58-62

DEEL, T. van De sensatie van de notedop, p. 63 Over ‘het samenvattend karakter dat ze [= de novellen uit de laatste jaren] vertonen en de elementaire manier waarop ze het mechaniek van Hermans' wereldbeschouwing blootleggen’

HAASSE, Hella S. Het ondenkbare verhaal, pp. 29-32 Over ‘Manuscript in een kliniek gevonden’, voltooid in 1944 en opgenomen in Paranoia (1953)

JANSSEN, Frans A. Bibliografie van de werken van Willem Frederik Hermans, pp. 26-28 Chronologische lijst van de zelfstandig gepubliceerde werken, per genre, met vermelding van de laatste herdruk Schrijven als een fototoestel? Willem Frederik Hermans en de fotografie, pp. 45-48 Poging ‘de plaats die de fotografie bij hem inneemt te omschrijven en de verhouding ervan tot de waarheidsproblematiek vast te stellen’ (p. 45)

JANSSEN, Frans A. & VREE, Freddy de Vraaggesprek met W.F. Hermans, pp. 2-11

MOOR, Wam de ‘Een vaag ravijn van bont’. Een oriëntatie in de poëzie van W.F. Hermans, pp. 64-69, 80 Bewerking van het gelijknamig artikel uit Raster (V, 1971, 2, pp. 207-224)

[p. 243]

POLAK, Johan Klassieke schoonheid in de proëmia van de romans van Willem Frederik Hermans, pp. 13-14

RAAT, G.F.H. Literatuur als levenswijze. Een chronologisch overzicht, pp. 15-25 - Rectificatie, XIV, 130, p. 60 Een beknopt exposé van het publieke optreden van Hermans ‘met als enige, dunne leidraad: de grote waarde die de literatuur en het schrijverschap voor Hermans vertegenwoordigen’ voorafgegaan door een schets van Hermans' positie in de literatuur van de eerste naoorlogse jaren’

ROOS, Henriëtte Beeldspraak bij Willem Frederik Hermans, pp. 39-44 In de verhalen Filip's sonatine (1980), Homme's hoest (1980), Geyerstein's dynamiek (1982), De zegelring (1984)

VREE, Freddy de ‘De god Denkbaar Denkbaar de god, pp. 49-57 de ongewilde maar zinvolle of onbewuste maar essentiële verwijzingen’ in de roman opsporen Tot besluit, pp. 71-74 Beschouwingen bij de samenstelling van het nummer en bij twee studies: Michel Dupuis, Eenheid en versplintering van het ik (1976); fotomechanische herdruk o.d.t. Hermans' dynamiek (1985) J.J. Oversteegen, Voetstappen van WFH (1982)

De Tachtigers
(XIV, 129, 94 pp.) - Met afbn., facs., ill., prtn.

BOLL, Michell Waarom Willem Paap geen Tachtiger was, pp. 71-82 Over ‘het gehele oeuvre van Paap’, dus niet beperkt tot Vincent Haman

ENGELS, Hanneke De sluier van Marie Boddaert, pp. 83-88 - Rectificatie, 130, p. 60 Over haar poëzie en de kritieken van Verwey en Kloos; haar proza voor de jeugd

ENTROP, Marco ‘Een werkman in een heerenpakje’. Aug. P. van Groeningen en De Nieuwe Gids, pp. 64-66 Hij publiceerde in De Nieuwe Gids slechts twee novellen onder pseudoniem Willem van Oevere, en enkele fragmenten uit zijn roman Martha de Bruin ‘ook wat zijn afkomst betreft stond hij buiten het gezelschap dat zich rond De Nieuwe Gids had gevormd’ (p. 64); over de recensies, o.a. die van Kloos

HILBERDINK, Koen Schoonheid van Smarten. Aspecten van literaire decadentie in de bundel ‘Van de liefde die vriendschap heet’ van Albert Verwey, pp. 53-58

[p. 244]

JOOSSE, Kees Willem Kloos, een lastige patiënt, pp. 41-52 Over diens alcoholisme en psychische inzinkingen; diens mecenas Willem Witsen; de hulp van Frederik van Eeden; de zeven stukgelopen relaties: Jan Beckering; Jacques Perk; Dora Jaspers; Martha Droogenbos; Hélène Swarth; Jan Veth; Albert Verwey

LÜGER, Bernt Prins, Netscher en Strindberg, pp. 67-70 Over de correspondentie van Arij Prins en Frans Netscher met August Strindberg en hun introductie van Strindberg in Nederland

LUKKENAER, Pim In het voetspoor van Zola. Couperus als naturalist, pp. 17-22 Na een toelichting van de principes van Zola, door Frans Netscher in Nederland geintroduceerd, wordt via de autobiografische roman Metamorphose (1897) nagegaan of Couperus een naturalistisch schrijver was

REITSMA, Anneke ‘Ik heb niets dan de stem van mijn hart’. Hélène Swarth (1859-1941), pp. 59-63 ‘Toch heeft deze vrouw, met haar openhartige lyriek, destijds kans gezien door te dringen in de regionen van De Nieuwe Gids’ (p. 59) ‘Ik kan niet anders dan mijzelf belijden’. Jacqueline E. van der Waals (1868-1922), pp. 89-94 Over haar poëzie, ter weerlegging van de stereotiepe voorstelling van de dichteres als ‘een wat dweepzieke, overgevoelige en kwetsbare natuur’ (p. 89)

SAVENIJE, Wenneke De Tachtigers en de muziek, pp. 30-35 In tegenstelling tot Alphons Diepenbrocks opvatting dat de Nieuwe Gidsers de muziek ‘vrijwel negeren’, blijkt ‘een nauwkeuriger bestudering’ van het tijdschrift ‘een onverwachtse rijkdom aan “muzikaal” materiaal op te leveren’ (p. 30); de muziek in Gorters Mei en in de poëtica van Kloos

TIMMERMANS, Willem Louis Couperus en De Nieuwe Gids. Overzicht van een platonische relatie, pp. 23-29

VEEN, Hidde R.J. van der Eenheid en verscheidenheid. De Nieuwe Gids 1885-1894, pp. 3-8 ‘De Nieuwe Gids is een deel van de Beweging van '80 geweest, de Beweging van '80 is een deel van de Nieuwe Gidsbeweging geweest’ (p. 3)

VERGEER, Charles Schrijvers zonder gezicht, pp. 9-16 Een poging ‘een aantal problemen omtrent foto's [door Willem Witsen, of George Breitner?] van Tachtigers op te lossen, en met name voor het eerst een soort catalogus te bieden van het fotografisch werk van Joseph Jessurun de Mesquita’ (p. 9), waarvan ‘de meeste foto's in de nalatenschap van Diepenbrock’ (p. 14) Het Zeesonnet van Willem Kloos, pp. 36-39 Over Sonnet XXXV, uit Verzen, de datering ervan, met de opvatting van Hubert Michaël, en de ziektegeschiedenis van Kloos

[p. 245]

Noorse literatuur
(XIV, 130, pp. 1-41) - Met afbn., ill., prtn.
Samenstelling: Gryte van der Toorn-Piebenga & Feico Houweling

Poezie

Hans Børli, Rust in een grote mildheid. Vert.: Saskia Horjus, p. 21

Paal Brekke, Gedichten. Vert.: Feico Houweling, p. 34 De haat van een 12-jarige; Aanvulling (1); Br. O. Nr.; Voor Jens Bjørneboe

Gene Dalby, ‘Het was in de middeleeuwen in een kerk’. Vert.: Jinne Stiksma, p. 36

Kolbein Falkeid, Onze tafel is bezet. Vert.: Saskia Horjus, p. 35

Peter R. Holm, Twee gedichten. Vert.: Allie Berends, p. 22 Waterlelies; Bij de waterput

Rolf Jacobsen, Drie gedichten. Vert.: Allie Berends, p. 28 Martha en Maria; Het zwanegedicht; Langzaam...

Georg Johannesen, De slempers. Vert.: Grietje Menger, p. 8

Ragnvald Skrede, De goede gedachten. Vert.: Saskia Horjus, p. 30

Harald Sverdrup, Vier gedichten. Vert.: Greetje Koops, p. 19 Alles in orde; De TV-glimlach van de president; Vrouw onder de douche; Skisprong

Marie Takvam, Gedichten. Vert.: Neeltje Wiersma, p. 11 1980; De aardse liefde

Astrid Tollefsen, Twee gedichten. Vert.: Grietje Menger, p. 17 Een stad; Hij zat er niet toen ze kwamen

Jan Erik Vold, Gedichten. Vert.: Neeltje Wiersma, p. 12 - Met prt. Mijn nieuwe gedicht; Weekgedicht; Dat wij allen willen leven

Proza

Tor Åge Bringsvaerd, Jørgen Moesweg nr. 13. Vert.: Maria Hofman, pp. 24-27

Espen Haavardsholm, Nederland. Grote allegorie. Vert.: Grietje Menger, p. 35

Kåre Holt De lange skitocht. Vert.: Jinne Stiksma & Gryte van der Toorn-Piebenga, pp. 6-8

Margaret Johansen, Het personeelsfeest. Vert.: Albertien Klunder & Jo Verdenius & Jannie Wierenga, pp. 13-14 - Met ill.: Ruth Aanestad

Tove Nilsen, Leg het hoofd niet in de schoot! Vert.: Albertien Klunder & Jo Verdenius & Jannie Wieringa, pp. 15-17 - Met ill.: Arne Roar Lund

Olav Nordrå, De vos. Vert.: Jinne Stiksma, pp. 20-21

Arild Nyquist, De Koningsstraat. Vert.: Albertien Klunder & Jo Verdenius & Jannie Wieringa, p. 5 - Met ill.: Henrik Sørensen

[p. 246]

Tor Obrestad, Twee fragmenten. Vert.: Gryte van der Toorn-Piebenga, pp. 9-11 Blisen; Een stille zondag, pp. 9-10; 10-11 - Met ill.: Finn Graff

Marta Schuman, Een niet genoteerd streepje. Vert.: Saskia Horjus, pp. 31-33 - Met ill: Finn Graff

Dag Solstad, Taal. Vert.: Neeltje Wiersma, p. 18

Vigdis Stokkelien, De vrouw op de heide. Vert.: Saskia Horjus, pp. 29-30

Karin Sveen, Wat een woord! Vert.: Neeltje Wiersma, pp. 23-24

III. Toneel

Cecilie Løveid, Blijf toch hier. Vert.: Feico Houweling, pp. 37-39

IV. Kritische bijdragen

HOUWELING, Feico De psychologie van de klassenstrijd, pp. 3-4 Bondig overzicht van de twintigste-eeuwse literatuur in Noorwegen Van een Noorse broodfabriek naar Beiroet. De lange mars van Toril Brekke. [Interview], pp. 40-41

I.S. Toergenjew
(XIV, 131, pp. 1-36) - Met afbn., ill., prtn.

TOERGENJEW, I.S. De jood. Vert.: Y. Nanninga, pp. 2-6

DUBOIS, Pierre H. Marcellus Emants en Toergenjew. Enkele notities bij een schrijversrelatie, pp. 24-27 Over Emants' artikel in Nederland (1880, I, pp. 107-160), ‘tevens een indirecte analyse van het eigen schrijverschap’ (p. 25)

HARSKAMP, Jaap T. Toergenjews portretspel, pp. 15-20 Over Toergenjew in Courtavenel (1845-1856), in de kring van de zangeres Pauline Viardot-Garcia, waar hij het portretspel bedacht, nl. het spel waarbij gepoogd wordt ‘uit het gelaat van een figuur die door Toergenjew werd geschetst zijn of haar karakter af te lezen’ (p. 16); met voorbeelden (tekeningen en teksten) uit Toergenjews literaire nalatenschap (pp. 18-20)

MAEGD-SOËP, Carolina de De vrouw in het oeuvre van Toergenjew, pp. 7-11

RADSTAKE, Jos Biesheuvel en Toergenjew, pp. 28-33 Over inhoudelijke overeenkomsten in sommige verhalen (Kreet uit een kelderwoning uit De Bruid; In den vreemde en Zieke dieren, uit Reis door mijn kamer

[p. 247]

Schoonheid uit zonde, uit De weg naar het licht’, want Toergenjew is ‘één van de schrijvers die Biesheuvel (door het steeds herlezen) gestimuleerd heeft’ (p. 28)

REVE, Karel van het ‘Vaders en zonen’ [1862], pp. 12-14

VRIES, Maya de ‘Faust’ en andere verhalen, pp. 21-23 Over de 7 verhalen onder die titel gebundeld en vertaald (1984) door Marja Wiebes en Yolanda Bloemen

WEZEL, Peter Bibliografie van Nederlandse vertalingen van Toergenjew, pp. 35-36

ZOEST, Aart van De datsja van Toergenjew, p. 34 Het eenvoudig huis te Bougival, waar hij in de zomermaanden woonde en waar hij is overleden; de ‘chalet’ of ‘datsja’, op het terrein van het landhuis van de Viardots, en het landhuis zijn bewaard