|
| |
| |
| |
| |
| |
| |
Vaderland België
Peetvader René Magritte
Over het nut van België, opgericht in 1830 en uitgeborduurd tot een federaal lappendeken van zes regeringen, zes parlementen en om de twee jaar een provincie gekloven en een minister gehalveerd, wordt al honderdzeventig jaar gekissebist. De politiek onderscheidt zich amper van koehandel, maar bloed vloeit er alleen in de slachterijén. Onder redactie van Geert van Istendael verscheen in 1993 Het nut van België, een pleidooi voor een revival van het Belgisch Goed Gevoel. Voor de cover ervan ontwierp gal een Manneke Beest, een creatuur met hanebil en leeuwetronie dat tricoloor plast.
| |
| |
| |
| |
Een van de eerste professionele gal-tekeningen kwam er op bestelling van Gaston Durnez, verscheen in het (Nederlandse) Limburgs Dagblad en schetste de stijgende Vlaamse koorts onder de Leuvense universitairen.
Op de linkerbladzijde een dambord van voornamelijk politieke (op)spraakmakers in de jaren zeventig en tachtig. Bovenaan links een portret van de onbeminde Willy Claes, de omhoog gevallen pechvogel, de virtuoze pianist op wie altijd geschoten wordt wegens zijn aangeboren hang naar dubbele-bodemafspraken en compromissen achter de coulissen. In 1995 werd het gerucht verspreid dat zelfs de zeep die de Hasselaar gebruikt om zijn handen in onschuld te wassen een reukje heeft. Op de prent figureert de actieve socialist als een soort boortoren, druipend van de olie. Wij tekenen 1973. Premier Edmond Leburton en minister van Economische Zaken Claes blubberen weg in de ‘Ibramco-affaire’, een dubieus contract met Iran voor de levering van ruwe olie. Op 19 januari 1974 doet de zaak de regering-Leburton de das om en met ‘le grand chef blanc’ verdwijnt de laatste Waalse premier van het Belgische toneel. Naast Claes poseert Gaston Eyskens, diverse keren eerste minister, met de trekken van Henri Simonet en Paul Vanden Boeynants.
Verderop de ‘zonen’ Anseele en Eyskens. ‘Napoleon’ Edward (junior) Anseele, in 1973 als minister van Verkeerswezen besproken in het telefoonschandaal dat de administrateurgeneraal van de rtt, Germain Baudrin, de kop kosten zal. Rechts van hem nog zo'n bescheiden adelaarsjong, Mark van Gaston, in 1981 goed voor een half jaar premierschap. Het weekblad Pour beschuldigt Vanden Boeynants op zijn voorpagina ervan de ‘man van alle combines’ te zijn. Op 25 juni 1986 veroordeelt de correctionele rechtbank van Brussel de worstenbaron voor fiscale fraude en valsheid in geschrifte. Op dambord 9 koestert havik Leo Tindemans de Euroraket als de pinguin zijn gebroed. Vijf prenten verder verzoenen de katholieke politici, nooit zonder rek in hun geweten, missaal en moordwapen. Met brandende zoenen pakken cvp-Wilfried Martens en Volksugo Schiltz elkaar ten tijde van het Stuyvenbergakkoord (1978), een uitvloeisel van het Egmontpact, de taalafspraak tussen de grote katholieke en socialistische regeringspartijen en de kleine formaties fdf (Front Démocratique des Francophones) en Volksunie. Tussen twee schetsen van Paul-Henri Spaak door maakt gal zich op een 11 november (Vrouwendag) nerveus over de opeenvolgende macho-regeringen die de vrouw aan haar kruis gespijkerd houden. Zoekplaatje 11 verenigt het socialistisch trio Jos van Eynde, Willy Claes en André Cools, ondergronds bezig Waalse mijnwerkers een ultieme kool te stoven. De koppen van Spaak, Vanden Boeynants en Martens zijn voorstudies voor een polyester-uitvoering van (onder andere) deze politieke mammoeten, in 1987 door de straten van Tielt meegedragen in een EuroGalia-stoet.
| |
| |
| |
| |
Op een blauwe maandag bestelt een liberale culturele organisatie bij gal een ‘typering’ van Willy de Clercq. De intentie is om de prent aan het pvv-kopstuk cadeau te doen. De kunstenaar tekent de gegolfde Gentenaar als gewillige bedienaar van het vbo, Verbond van Belgische Ondernemingen, met een tang in zijn spaghetti-coiffure. Terwijl de hoge ome het zich feestelijk smaken laat, moet Jan Modaal aan een blote zijtafel genoegen nemen met lauwe bouilli, waarin tot overmaat van ramp een vermicelli-haar drijft. De Clercq toonde zich niet gecharmeerd door de attentie, die ook de cover van De Nieuwe sierde.
Onderaan een mousserende De Clercq in een knalnummer. Tekening voor een verkiezingsshow van de Vlaamse televisie in 1981.
| |
| |
| |
| |
Links een greep uit de duizend-en-één door gal voor het politiek onafhankelijke weekblad De Nieuwe gemaakte omslagen. De lering uit die bundeling van twintig jaar oude Belgische actualiteit is dat er onder de nationale zon niet veel verandert: de brt worstelde toen ook met zijn identiteit en sjanste met de reclame, Sabena excelleerde in economische buiklandingen en het autoverkeer bleek niet aan banden te leggen. De werkmens is voor gal onveranderd de pineut, pasmunt in de handen van de fortuinlijken. Fabriekskoning Martens gebruikt hem als dirigeerscepter en twee Nieuwes verder dient de kleine man als strijkstok waarmee Willy De Clercq contrabas Martens bespeelt. Sluitstuk van de bladzijde is ontmijner Willy Claes, die de laatste Kempense kompel in een kolenkipper afvoert.
| |
| |
| |
| |
Ontsteltenis ter redactie De Nieuwe. Met onderstaande afbeelding hekelde gal in 1973 het zwakke leiderschap van premier Edmond Leburton, die zich voordeed als een gespierde leider, maar aan zijn mini-piemel te zien over een minimale stootkracht beschikte. Toen Mark Grammens van redactrice Brigitte Raskin te horen kreeg dat de huistekenaar een blote meneer op de cover voorzag, treinde de hoofdredacteur naar de zetterij in Dendermonde om de tekening te onthoofden en alleen het hoofd van Leburton te presenteren. Binnen in het nummer mocht de poedelnaakte voorstelling wel, minuscuul klein. Linkerbladzijde. Hachelijke overgang van 1977 naar 1978. Premier Leo Tindemans en zijn excellente klimgeiten bivakkeren aan de rand van een ravijn staatsschuld. Minister van Financiën De Clercq doet wat een gewone landgenoot niet mag: de medeburger uitschudden.
| |
| |
| |
| |
‘Stilleven met diverse vruchten uit de politieke knollentuin.’ Dat verkiezingstableau componeerde gal in 1991. Wij herkennen de Franstalige socialist Guy Spitaels als peer, de communist Louis van Geyt als ramenas, de nog communistischer Kris Merckx als raap, Karel van Miert als ajuin, Agalev-prominent Ludo Dierickx smaakt naar venkel, vu-kopman Jaak Gabriëls als bintje, Wilfried Martens is een haring, Karel Dillen van het Vlaams Blok schiet wortel.
Linkerbladzijde. Stripmanege, begin jaren tachtig. Minister van Verkeerswezen en gedreven jockey Herman de Croo neemt alle sociale en financiële verkeersdrempels, schrijlings gezeten op een meegaande knol die hij naar willekeur kan mennen, afjakkeren en de sporen geven.
| |
| |
1977. Homo-huwelijk in de Wetstraat. cvp-premier Leo Tindemans poseert voor gal met zijn bruid van Economische Zaken, Willy Claes. Bruidsjonker is de kleine Volksuniepartner, Hugo Schiltz. Sprekend over deze tekening verwart Schiltz tijdens een gesprek met het radioprogramma Het Vrije Westen, voorjaar 1995, Willy Claes met François Perin. De Antwerpse politicus voegt er fijnbesnaard aan toe dat cartoons bij hem thuis op het toilet hangen, ‘om de relativiteit der dingen in te zien’.
Rechterbladzijde. Brusselse Vlamingen worden in de tweede helft van de twintigste eeuw schaarser dan scharrelkippen. Een verdwijntruc in de hand gewerkt door de plooibaarheid van Vlaamse politici. Eind jaren zeventig: de fdf-sneltrein raast over een aan handen en voeten gebonden Vlaamse Brusselaar. Vanuit hun cabriolet zien de Egmont-Brothers Karel van Miert, Wilfried Martens en Hugo Schiltz werkeloos toe.
| |
| |
| |
| |
| |
| |
Een veelzeggende pose uit een heilloze periode: SuperMartens met het V-shirt van Volmachten.
Linkerbladzijde. Brute verkrachtingsscène in 1983. Bijna letterlijk boven het hoofd van de vierhonderdduizend in Brussel demonstrerenden tegen het opslaan van Amerikaanse kruisraketten op nationaal grondgebied - in een opiniepeiling kant 80 procent van de Vlaamse bevolking zich tegen de komst van het vernietigingswapen - en zonder de parlementaire volksvertegenwoordiging te raadplegen, laten premier Wilfried Martens en minister van Buitenlandse Zaken Leo Tindemans de raketten naar Florennes overvliegen. gal tekent dit voor het weekblad Knack, maar hoofdredacteur Frans Verleyen voorkomt publikatie. Weer twee voyous die vrijuit gaan.
| |
| |
In de jaren tachtig maakt gal een reeks politieke tableaus in opdracht van het weekblad Panorama. In die periode koketteert de liberale coryfee Neyts op verkiezingsaffiches met haar vrouwelijke atouts. Vandaar deze Annemie-uit-de-broek, zichzelf keurend in een spiegeltje aan de hand van Cupido (en bunny-boy) Guy Verhofstadt.
In die Panorama-serie schildert gal de dan Volmachtige Wilfried Martens flonkerend als Zonnekoning van het vaderlandse bestel. Dermate verblind door de eigen aureool dat hij niet ziet hoe in een Vilvoordse paardenbeenhouwerij de ster van pensendraaier Jean-Luc Dehaene aan het rijzen is...
| |
| |
| |
| |
Twee breedsmoelkikkers in één mombakkes: Louis Tobback en Jean-Pierre van Rossem. Van provotariër Tobback onthouden wij de uitspraken: ‘Als ik een journalist zie, trek ik mijn krik’ en ‘Als ik wil weten wat het volk denkt, consulteer ik mijn coiffeur’. Van straatvechter jpvr, geen coiffeur hebbende en argumenterend in een bezinksel van Brugs en Antwerps, worden de glanzende boutades in een talenlaboratorium bestudeerd.
Rechterbladzijde. Vóór de parlementsverkiezingen van 24 november 1991 probeert de diepgelovige sp-voorzitter Frank Vandenbroucke zijn punchbal Tobback uit te spelen tegen een om zijn verkeerd been heen wentelende Martens. De rassenrellen in het plaatsje Lint - zie lint op de vloer - eerder dat jaar werpen hun schaduw vooruit: Antwerpen zal in november uitbundig rechts stemmen.
| |
| |
| |
| |
| |
| |
België, een der rijkste landen ter wereld, legt zijn politieke lot al decennia lang in handen van een coalitie clochards die zich door een legislatuur heen schooit. Dehaene in een tot de draad versleten begrotingsnummer: alles in de mouwen, niets in de zakken. Najaar 1995 perfectioneert ‘Ik, Dehaene’ dat kunstje. Het begin van de tunnel zonder einde is weer in zicht.
Linkerbladzijde. In 1992 worden in het Nederlandse Maastricht Europese normen doorgetrokken, die in diverse landen onheilspellend aankomen. (Frankrijk heeft alleen moeite met het woord Maastricht.) Voor België moeten premier Dehaene en minister van Financiën met zijn aangepaste inquisitiekop, Eric van Rompuy, de pil doen slikken. gal parafraseert Het Gele Teken van striptekenaar Edward Paul Jacobs.
| |
| |
gal tekent wakkere Claes vaak. Twee keer in de zwaluwstaart van navo-secretaris. Links buigt Claes zich bij zijn aanstelling over een sonate voor schietspoel en kogelklavier, rechts probeert hij de Serviërs met een plof gebakken lucht aan het schrikken te brengen. Knack-tekeningen uit 1994.
Rechterbladzijde. Schandaaljaar 1995: de regering-Dehaene II pakt zichzelf in. Op de volgende bladzijde: in september 1995 wordt blauwe engel Herman de Croo de nieuwe voorzitter van een afbladderende vld.
| |
| |
| |
| |
|
|
Auteursrechtelijk beschermd
