Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 20

[Joannes Willmet]

WILLMET (Joannes), den 13den November 1750 te Amsterdam geboren, studeerde een korten tijd in zijn geboortestad, maar van 1767-1772, vooral onder Schacht, Scheidius en Tollius te Harderwijk. Van daar begaf hij zich naar Leiden om den tweeden Schultens te hooren, want hij beminde niets vuriger dan de Oostersche talen. Na afgelegd examen werd hij predikant bij de hervormden te Nederhemert. Vandaar vertrok hij in 1785 naar Loenen, vanwaar hij, na zestien jaren op die beide plaatsen het predikambt bekleed te hebben, den 20sten November 1793 benoemd werd om Scheidius te Harderwijk als gewoon hoogleeraar in de Oostersche talen op te volgen, hoezeer hij reeds 9 jaren vroeger door de uitgave van het Arabisch Woordenboek op den Coran, Harivi en Arabsihahs leven van Timor zich tot die taak bevoegd getoond had. Nadat hij in het begin van Lentemaand 1794, de nieuwe bediening aanvaard had, zijn er twee plegtige redevoeringen kort na elkander door hem gehouden en uitgegeven, die even gunstig van des schrijvers smaak getuigden als het Woordenboek van diens geleerdheid gedaan had. Ofschoon hij even als zijne beide leermeesters een streng grammaticus was, beschouwde hij echter, op het voetspoor van Lowth, Herder en Jones de Oostersche letterkunde geheel van hare aesthetische zijde en gevoelde de schoonheden der Arabische, maar bovenal die Hebreeuwsche dichtstukken met gloeijende verbeeldingskracht en schilderde haar in bezielde bijna poetische taal voor oog en oor. Van Muretus en andere letterhelden der 16de eeuw zegt men, dat zij geheel als Cicero gevoelden, dachten en zagen; maar met niet minder regt kon van Willmet beweerd worden dat hem eene geheel Oostersche ziel gegeven, en hij tot tolk der Semitische poezy niet minder geboren dan gevormd was. In 1802 werd hij eershalve tot doctor der wijsbegeerte bevorderd, doch curatoren wisten hem te bewegen, dat hij het aanbod van agent van nationale opvoe-

[p. 289]

ding afsloeg. Hij aanvaardde echter de benoeming tot professor der gewijde oudheid, met behoud van zijn vroegere waardigheid, in plaats van Schacht. In 1804 benoemde curatoren van het Athenaeum te Amsterdam hem tot opvolger van Walraven.

Hij aanvaardde zijne bediening met eene Oratio de retinenda antiqua Batavorum in literis Orientalibus gloria. Amst. 1804. In zijne school zijn onder vele anderen Menil en Hamaker gevormd. Hij was lid van het kon. Ned. instituut en van vele andere geleerde maatschappijen en overleed den 22sten October 1835.

Hij schreef:

Lexicon Arabicum in Coranum, Hararium et vitam Timuris. L.B. 1784.

Oratio inauguralis de sensu pulchri Arabum. Harderovici 1794.

Oratio de ingenio Hebr. ad poësin inprimis composito. Ibid 1796, en de Arabum meritis in literis medio aevo instaur. Amst. 1807.

De vita Libidi. 1814.

Schets van den staat der Oost. Letterk. in Holland in de 18de eeuw. 1820.

Hij liet een rijke bibliotheek na, waarvan de catalogus is uitgegeven. Zij bevatten vele Oostersche mss. en door hem met kantteekeningen beschreven boeken.

Zie D.J. van Lennep, Mem. Amst. Athen., p. 200; Saxe, Onom., T. VIII. p. 453; Juynboll, Or. de Hamakero (Ann. Ac. Gron. 1835-1836), p. 57; van Kampen, Bekn. Gesch. der Ned. Letterk., D. III. bl. 171; Siegenbeek, Aansp. bij de Leids. Maats. ten jare 1836, bl. 27; Bouman, Gesch. der Leidsche Hoogeschool, D. II. bl. 509, 630; Glasius, Godgel. Nederl.; Nieuwenhuis; Verwoert; Kobus en de Rivecourt; Muller, Cat. v. portr.