[Jesaias of Esayas, Esyas van den Velde]
VELDE (Jesaias of Esayas, Esyas van den), zoon van den beroemden Haarlemschen schrijlmeester Jan van den Velde, werd omstreeks of voor 1597 te Haarlem geboren. Hij was een leerling van Pieter Denijn, en muntte uit in het schilderen van veldstagen, schermutselingen, dorpsplunderingen, aanvallen van roovers, transporten van krijgs olk enz. Verscheidene schilders bedienden zich van zijn penseel, om hunne landschappen met beeldjes, paarden en ruiters, op de Spaansche wijs gekleed, te stofferen. Hij woonde in 1626 te Haarlem en in 1630 te Leiden. Het jaar van zijn dood is onzeker, doch hij leefde nog in 1652. Behalve veldslagen enz. schilderde hij ook binnenhuizen, b.v. Spelers op een verkeerbond. Naglor vermeldt 18 nummers zijner figuren.
Zie Orlers, Beschr. v. Leid., D. I, bl. 399 (3de dr.); Immerzeel; Kramm; Verwoert; Kobus en de Rivecourt.