Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 19

[Cornelius Valerius]

VALERIUS (Cornelius) werd niet te Utrecht, gelijk sommigen voorgeven, maar te Oudewater geboren. Hij was als kind in 1512 zanger in den Dom vervolgens leerling van Georgius Macropedius, toen rector der Latijnsche school, waar hij gedurende 6 jaren diens onderwijs in de Latijnsche en van Rutger Rescius in de Grieksche taal genoot. Te Oude-

[p. 30]

water teruggekeerd, gaf hij aldaar 6 jaren onderwijs in de Rhetorica, waarna hij zulks te Utrecht in de Hieronymiansche school deed. Vervolgens ging hij als gouverneur van eenige adelijke jongelingen naar Leuven, bezocht met dezen Frankrijk en keerde naar Leuven terug, waar hij opvolger van den beroemden Petrus Nannius, als hoogleeraar in de Philologie en Grieksche taal, en de leermeester werd van Lipsius, Canterus, Carrio, Modius, Gesellinus, Schottus, Delrio, Gifanius en anderen en in 1578 overleed. Dertig jaren later, vereerd Georgius ab Austria, kanselier der Akademie, ter eere van zijn leermeester een opschrift.

Hij gaf in het licht:

Rhetorices et Dialectices Tabulae. Basil. 1545, Venetiis 1564, 1585, Argentorati 1567, Coloniae 1583, 1596, Amst. 1606. 8^o.

Grammaticarum Institutionum libri quatuor, Paris. 1550. 4^o.

Dillingae 1574, Antwerpiae 1592 8^o.

Or. funebris in obitum Jacobi a Meloduno. Lovanii 1560 4^o.

Ethicae seu moralis Philosophiae instittuio, Basil. 1566. Antw. 1582. 8^o.

Physicae, seu de naturae Philosophiae institutio. Antv., 1568, 1584, 1595. Marpurgsi, 1598. 8^o.

Animadversiones in officia Ciceronis cum Guiilini Canteri et Cauchii notis, 1576. 8^o.

Sphaera, seu prima Astronomiae et Geographiae praecepta cum praelectionibus. Anno 1593, Francof. 1596. Rudolphi Snellii.

Brevis descriptio eorum, quae in adventum felicissimi, invrotissimique D.N. Caroli V, Rom. Imp. Aug. a S.P.Q. Traject. apparata sunt, veluti arcus Triumphales, Statuae Colosseae, aliaque id genus pleraque cum carminibus et inscriptioniibus ‘Quis vero harum inscriptionum et carnianum pro eo tempore satis elegantium, auctor sit non additur. Hunc tamen Valerium, qui eo tempore poëtices laude floruit, auctorem habere didici ex carmine gratulatorio, quo inscriptiones et arcus triumphales exponit, quod carmen cum Adriani Schorelii Poëmatibus prodiit Antwerpiae ex officina Plantiniana anno 1566 curâ Guilielmi Mennetii:’ Brevis narratio eorum, quae nuper in adventu Caroli V, Caes. Augusti a Senatu popaloque Uitrajectino apparata sunt anno restitutae salutis MDXI, Carmine exposita a Cornelio Valerio Ultrajectino, cui addita est Ejusdem Gratutatio de novo Caesaris adventu, Equitumque summae ordinis Veleris aurei, pompaque solemni, dicta anno MDXLVI mense Januarii. 11. oalculo Romano, et est Carmen, quod Valerius Andreas vocat Triamphum Caroliquiati Caesaris urbem Ubrajectinam ingredientis.

[p. 31]

Colloquia Gallica Noeli Barlemontii cum Dictionariolo VI Linguarum (in Latijn overgebragt) Antv. 1579 in 16^o.

Antonu Dionysii Scholia in universam Valerii Syntaxin Lovanii 1571.

Observationes Valerii in Lucretium vindt men in editione Gifaniï Antv. 1566, Leidae 1595. 8^o.

Brieven van Lipsius aan Valerius komen voor in Lipsii Epp. Lib. III, Epist. Quaest. Epist. XVI, et Lib. V, Ep. XVII, et Lib. I, Epp. Selec. Cent. I, Miscell. I, Scaliger schreef ‘Valerius est un docte pedant.’

Orationes et Praefationes. Mss.

Zie Saxe, Onom. T. III, p. 230, 627, 660; Val. Andreas, Bibl. Belg., p. 17; Sweertii Athen. Bat., p. 102, 627; Dez., Fast. Acad. Lovan., p. 280; Foppens, Bibl. Belg. T. I, p. 220, 221; Burman, Traj. erud., p. 377; Lipsii, Epist. sel. Oent. III, Miscell, 87; Miraeus de Script. sec. decimi sexti c. 106; Aicher, Theatr. Funeb. p. 407, Stewichius ad Arnob. Lib. 11, contra gentes, p. 84, 85; Gesner, Appendix a T. I, Bibl.; Teisser, Cat. Auct. et Biblioth., p. 65, 313; Lipenius, Bibl. Philos., p. 132, 141, 8^o.; Braudii, Bibl. Clas., T. II, p. 1347; Val. Andreas, Descript. Colleg. Triling, p. 58; Vernulaeus, Acad. Lovan., III, p. 13; Miraeus, Elog. Belg. Cl. VIII, p. 126; Dez. de Script. Saec. XVII, C. LVI; Opmeer, Chron., p. 480; Beyerlink, Op: Chronogr. ad. an. 1573, p. 39; M. Adami, Vitae Phil. p. 126, 138; Suffr. Petri, de Script. Frisiae Decad., XII, p. 8; Graivius, Orat. in 4 Acad. Traj. natalem; G.J. Vossius, de Scientiis Mathem. C. LXV, p. 381; Scalig. Secund.; Cannegieter, Index ad H. Harü Tristiúm libros, voce; H. Junii Batavia, p. 237; Pars, Ind. Bat., p. Hoeufft, Parn. Dat. Belg. p., 7; Gibert, Jugem. sur les Auteurs de la Rhetoniq, p. 194; Baillet, Jugemirs, T. VIII; Paquot, Mém. XII, p. 145-155, Biogr. Univ. Hoogstraten, Kok, Nieuwenhuis, Verwoert, Kobus en de Rivecort De Wind. Bibl.