Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 18

[Pieter Johannes Uylenbroek]

UYLENBROEK (Pieter Johannes), zoon van Barend Uylenbroek en Maria Somer, werd den 7^den December 1748 te Amsterdam geboren. Na den vroegtijdigen dood zijns vaders werd hij op een koopmanskantoor geplaatst, leerde in zijn snipperuren de Hoogduitsche en Fransche talen aan en vervaardigde kleine dichtstukjes. Hij geraakte daardoor in kennis met den dichtkundigen boekhandelaar P. Meijer, die hem aanmoedigde eenige zijner dichtstukjes te plaatsen in de Algemeene Oefenschool en den Rapsodist. Ook bezocht hij den boekwinkel van D. Kleppink, die zich hoofdzakelijk toelegde op het uitgeven van dichtkundige werken. Door het verkeer in beide boekwinkels raakte hij in kennis met Pater, de Bosch, Steenwinkel, Nomsz en van Win-

[p. 38]

ter en diens echtgenoote en andere dichters, die zijne kunstliefde aanmoedigden. Na het overlijden van den boekhandelaar Klippink huwde hij diens weduwe, Catharina Soorbeek, en zette den boekhandel voort. Zijn boekwinkel werd, inzonderheid na het overlijden van Meijer, even als voormaals het huis van dezen, de verzamelplaats der fraaije vernuften, die men elken voormiddag aldaar bijeen vond, elkander deelgenoot makende van hunne geestvoortbrengselen en ze met openhartigheid beoordeelende, terwijl de uitgave der meesten doorgaans aan zijne zorg werd toezertrouwd. Na den dood zijner echtgenoote hertrouwde hij met Cornelia Maria Janszen, die hij op den laatsten dag van 1801 ook door den dood verloor. Hij volgde haar den 16^den December 1808. Zijn lijk werd den 21^sten door Bilderdijk, Helmers, Loots, Kinker en andere voorname dichters in de Luthersche Nieuwe-Kerk ter aarde besteld. De Maatschappij Felix Meritis, waarvan hij werkzaam lid en thesaurier was, bragt den 1^sten Maart 1809, bij monde van H.H. Klijn, plegtige hulde aan zijne verdiensten.

Hij liet drie kinderen na, één zoon (die volgt) en twee dochters, waarvan de eene voor haren vader stierf.

Uylenbroek muntte als oorspronkelijk dichter en dichterlijke vertaler uit. Hij bragt een aantal der beste Fransche treur-, blij- en zangspelen voor het Amsterdamsch tooneel over. Groote dichtstukken gaf hij niet in het licht; maar hij liet zijne stukjes afzonderlijk drukken en aan zijne vrienden ronddeelen, of plaatste ze in andere dichtverzamelingen, gelijk de Kleine dichterlijke Handschriften, die hij in 1788 begon uit te geven en twintig jaren lang, tot het einde zijns levens, daarmede voortging en in de Dichtvruchten van den vriendenkring Kunst door vriendschap volmaakter. Hij gaf ook proeven van burgerlijke Heroïdes, die ongemeen treffend en leerzaam zijn, zoo als Aarnaud aan Eduard, in den Rapsodist, IV D., bl. 465; Eelhart aan Julia, in den Kosmopoliet, I D., bl. 541; Ferdinand aan Leonard in Kleine dichterlijke Handschriften.

Van Uylenbroek bezitten wij nog:

Het Feest van Apollo, Zinnespel ter 25^ste verjaring van den Amsterdamschen Schouwburg, den 17^den Septb. 1799. Amst. kl. 8^o.

Aan de Aanschouwers bij de heropening des Tooneels in den Amsterd. Schouwburg, op den 4^den 1804, door den Akteur J.P. Kroese. Amst. 8^o.

Fedra, trsp. Amzt. 1770, 1780.

De Smirnasche Koopman, trsp. (n.h. Fr. v. De Champfort). Ald. (1775), m. pl.

[p. 39]

Romeo en Julia, trsp. (n.h. Hgd. v. Weisse gev.), met de spr. Omnia vincit Amor. Ald. 1771, m. pl. 1786.

Wilhelmina van Blindheim, trsp. (n.h. Hgd.). Ald. 1777, m. pl.

Merope, trsp. (n.h. Fr. van Voltaire). Ald. 1779.

Presenteer 't geweer, blsp. (gev. n.h. Hgd. van J.H.F. Muller). Ald. 1779, m. pl.

Lucille, trsp. met zang en dans (gev. n.h. Fr.). Ald. 1780.

Teunes en Teuntje, trsp. met zang (n.h. Fr. Toinon et Toinette. Ald. 1783, m. pl.

Fanfan en Klaas, of de twee Zoogbroeders, trsp. (gev. n.h. Fr. v. Mevr. de Beaunoir). Ald. 1788.

De Echtgenooten hereenigd, trsp. (gev. n.h. Fr.). Ald. 1781.

De ware Heldenmoed, trsp. (gev. n.h. Fr. v. Duval en Picard). Ald. 1796.

Fenelon, of de Kamerijksche Kloosterlingen, trsp. (n h. Fr. v.J.M. Chénier vrij gev.). Ald. 1796.

Cajus Gracehus, trsp. (n.h. Fr. v.M.J. Chénier vrij gev.). Ald. 1797.

Cecilia, of de Dankbaarheid, tnsp. (n.h. Fr. v. Souriguere vrij gev.). Ald. 1797.

Epicharis en Nero, trsp. (n.h. Fr. v. Legouvé vrij gev.). Ald. 1798.

De Gevangene of de Gelijkenis, blsp. (n.h. Fr. van Duval. Ald. 1798.

Edepus te Kolone, zangsp. vrij n.h. Fr. van Guillart. Ald. 1799.

Marianne, trsp. m. zangstukjes. (n.h. Fr. van Marsolier en de Muzijk van Dalagrac. Ald. 1800.

Othello of de Moor van Venetiën, trsp. (n.h. Fr. van Ducis vrij gev.). Ald. 1802. 3^de dr. 1813.

Poëzy, Amst., Erven van D. Klepping z.j. gr. 8^o.

Afscheidsgroete aan den Heer O.C.F. Hoffham, vertrekkende van Amsterdam naar Landsberg, 1773.

Ter gedachtenisse van den Heer Lucas Pater. 2 St. 8^o.

Zie H.H. Klijn, Redev. over Uylenbroek; Koningl. Cour. v. 24 Dec. 1808, N^o. 311; Alg. Kunst- en Letterb. voor 1869, N^o. 1; Treurverzen ter gedagt. van P.J.U.; Jaarboek d. Wetenschappen en Kunsten in het Koningr, Holland 1806-1807. D, II, bl. 203; Witzen Geijsbeek. B.A.C. Wb. D. V, bl. 414; Siegenbeek. Gesch, d. Ned. Letterk. bl. 276; van Kampen, Bekn. Gesch. d. Wetens. D. II, bl. 276; Hubrecht, Chron. Lijst, bl. 123; V. Doorninck, Anon. en Pseud. N^o. 2, 599, 1758, 1908, 2421, 2550, 4072, 6066, 6283; Cat. d. Maats. v. Ned. Letterk. D. I, bl. 13, 206, 217-11, bl. 540, 541, 111, bl. 94; Muller, Cat. v. Potr.; Nieuwenhuis, Verwoert, Kobus en de Rive'court; Collot d'Escury, Holl. roem, A. IV (2) 725, 726; J.v.d. Hoeven, in Letterb. 1818. 1, 18, 34.