Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 18

[Josué Teissèdre L'ange]

TEISSÈDRE L'ANGE (Josué), zoon van Pierre l'Ange, predikant bij de Waalsche gemeente te Dordrecht, later te Delft, en Marie Marthe Teissèdre, werd d. 28 April 1771 ter eerstgemelde plaatse geboren, ontving het onderrigt van den geleerden H. Hoogeveen te Delft en vertrok in 1787 naar Leiden, om zich voor de betrekking van evangeliedienaar te bekwamen. Hier bezocht hij de scholen van H.A. Schultens, Luzac, Pestel (over het Jus naturae). Broes, Boers, Hollebeek en Rau, werd d. 1 September 1792 tot de kerkelijke bediening in de Waalsche gemeenten toegelaten en achtereenvolgens predikant te Zwolle (1793), Middelburg (1794), Haarlem (1796) en Amsterdam (1811), waar hij den 9^den Februarij 1853 overleed. Gedurende zijn verblijf te Middelburg, plaatste hij zich met van der Palm en van Royen in 1795 aan het hoofd der staatsomwenteling in Zeeland, en werd hij, na de vernieuwing der regeering, secretaris der stad. Ook was hij voorzitter der volkssocieteit en mederedacteur van den Vriend des Volks. Tevens vervulde hij meer dan ééne staatkundige zending, o.a. in 1797 naar Parijs, eerst in verband met de Zeeuwsche belangen, later met die edelmoedige alliantie, die ons, o.a. op 100 miljoen te staan kwam. Te Haarlem werkte hij mede aan de Konst- en Letterbode, vervaardigde vele vertalingen, bewerkte Niemeijer's Grondbeginselen van de opvoeding in het onderwijs, eerst in 1816, onder medewerking van F.A. Bosse

[p. 47]

en A. van den Ende voltooid; nam werkzaam deel aan het door 't Nut van 't Algemeen gesticht Volksonderwijs, sloeg de redactie der Gazette de Leyde af, aanvaardde die van de Haarlemsche Courant (1799-1811), werd d. 29 Augustus 1801 schoolopziener, eene betrekking, die hij 50 jaren bekleedde, leende zijne vlugge pen aan Meerman's Jaarboeken, werkte van 1798 tot 1801 als lid der daartoe door de Waalsche synode benoemde commissie aan de verzameling der nog heden bij de Waalsche kerken gebruikelijke Cantiques du culte publique. Ook was hij in de finantiele verwikkeling in de kerk tegenover den staat betrokken.

Te Amsterdam was zijn invloed zóó groot, dat zij, die de Waalsche kerk in de hoofdstad, voornamelijk in zijn tijd, gekend hebben, zich haar zonder hem bijna niet kunnen voorstellen. In alle kringen was hij volmaakt op zijn plaats en bewoog er zich met gemak. Aan al wat goed en nuttig was, nam hij gaarne deel, vooral nam hij zulks aan het ontstaan van het fonds ter aanmoediging en ondersteuning van den gewapenden dienst. Grooten roem verwierf hij als godgeleerde, vooral als kanselredenaar, waarvan hij belangrijke proeven heeft nagelaten. Het ontbrak hem niet aan eerbewijzen. Teylers genootschap, de Maatschappij der wotenschappen te Haarlem en der Taal- en Letterkunde te Leiden, de derde klasse van het koninklijk Nederlandsch Instituut te Amsterdam, Diligentia te 's Hage, de koninklijke Maatschappij te Brugge kozen hem tot lid. De Akademische senaat te Leiden benoemde hem tot doctor in de letteren, de koning tot ridder van de orde van den Nederlandsche Leeuw.

Hij huwde 1^o Lieske Tieboel, in 1836 overleden, 2^o M.A. Fontein. Beide huwelijken bleven kinderloos. ‘Hij is evenwel,’ zegt zijn levensbeschrijver, ‘een vader voor velen genoemd.’ Behalve een menigte opstellen in het Christelijk en Nieuw Christelijk Maandschrift, het Maandschrift voor Christenen, de Vaderl. Letteroef. Kunst- en Letterbode, enz. gaf hij in het licht:

Deux Memoires sur l'origine et l'influence des Eglises Wallonnes, leur utilité actuelle et les moyens de les maintenir par J. Teissèdre l'Ange et H.J. Koenen. Amst. 1843. 8^o.

Le Catustrophe du 12 Janvier proposée comme une calamité générale. Sermon sur 1 Corinth. XII:20^a, prononcé le 25 Janvier. Harlem 1807. 8^o.

Lofrede en lijkzang op Seb. Fulco Rau enz., de eerste door J. Teissèdre l'Ange. Rau's oudste zuster, mevr. Essier, vervaardigde eene Duitsche vertaling dezer lofrede, terwijl Prof. Lorsbach te Herborn in Nassau ze met eene voorrede en aanmerkingen verrijkte. Siegen 1810, de laatste door W. Bilderdijk. Haarl. 1808. 8^o.

[p. 48]

Actes religieux du culte solemnel, célébré le matin du 13 Janvier 1814, jour d'actions de grâces, de jeûne et de prières, dans l'Eglise Wallonne d'Amsterdam. Leyde 1814. 8^o.

Sermon, survis de Notes historiques concernant les Eglises Wallonnes des Pays-Bas. Amst. 1817. 8^o.

Sermons prononcées dans l'Eglise Wallonne d'Amsterdam, pour cédebrer le troisième jubilé de la Réformation, le 2^de Nov. 1817, par J.T. l'A. et P. Chevallier etc. Amst. 1817. 8^o.

Sermon sur Marc. XV:39, prononcé à Amsterdam, le Diranche 9 Avril 1843, cinquentième anniversaire de sa consécration. Amst. 1843. 8^o.

Souvenirs offerts au troupeau Wallon d'Amsterd. Anno 1849.

Ontvouwing der Rom. fabel der Sirenen in Siegenbeek's Museum. D. IV, bl. 1-12.

Zie van Goens, Levensb. in Handel. d. Maats. v. Ned. Letterk. 1853, Lett. Geschr. der III Kl. v.h. Kon. Ned. Inst., D. III, bl. XVI, D. IV, 1833, bl. 38; Hist. Classis voor de comment. Lat., Vol. VI, p. XVI, XVII; Beets, van der Palm geschetst, bl. 47-54; Wagenaar's Vervolg, D. XXX, bl. 389; Bijdr. ter bevord. v.h. onderwijs, 1853, bl. 254-265, Cat. de la Biblioth. Wall. à Leide, p. 21, 40, Suppl. 1855-1860, p. 11, 50, 1860-1865, p. 36; Kist en Royaards, Kerkel. Archief (2de serie), D. VII, bl. 296, D. IX, bl. 121.