Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 17. Eerste stuk

[Caspar Sibelius of Sibel]

SIBELIUS of SIBEL (Caspar) werd den 9 Junij N.S., 21 Junij O.S. 1590 te Elberfeld, uit brave burgerlijke ouders geboren, oefende zich eerst te Herborn en te Siegen, werwaarts het Herbornsch gymnasium, wegens epidemie aldaar, tijdelijk overgebragt was, onder Io. Piscator en Ge. Pasor, naderhand (1608, 1609) te Leiden, onder Gomarus en Arminius in de theologische studie, en oefende zich onder Coddaeus in het Hebreeuwsch. Hij hechtte zich aan de begrippen van Gomarus en verdedigde onder dezen Theses de Praedestinatione. Kort nadat hij in zijn vaderland teruggekeerd was, werd hij predikant te Randerode en Geilenkirchen, bleef aldaar bijna twee jaren, en werd in 1611 beroepen tot predikant te Gulik. In 1617 door zijn kerkeraad naar den

[p. 638]

Haag gezonden, om van de algemeene staten het subsidium ordinarium te ontvangen, predikte hij te Nijmegen, en in hetzelfde jaar werd hij geheel onverwacht, in plaats van Jerem. Planeius te Deventer beroepen. Hij nam dit beroep gretig aan, en bediende de gemeente ruim dertig jaren, tot dat hij vroeg oud en afgesloofd, in 1648 zijn emeritaat verkreeg.

Ofschoon in October 1617 eerst te Deventer beroepen, en pas 28 jaren oud, werd hij reeds in het begin van October 1618 op de Overijsselsche synode te Vollenhove tot de nationale synode te Dordrecht afgevaardigd. Doch omstreeks half Mei 1919 moest hij, door zware koortsen aangetast, naar Deventer terugkeeren. Later werd hij, in plaats van Jo. Langius, destijds predikant te Vollenhove, die naar Utrecht vertrokken was, door de synode van Overijssel tot reviseur van het N. Testament en der Apocryphe boeken benoemd. Groot en belangstellend was het deel dat hij aan de stichting der doorluchtige school te Deventer nam, ook heeft hij een groot aantal belangrijke werken in het licht gegeven. Hij overleed den 1 Januarij 1658 in zijn 68^ste levensjaar. Hij huwde 31 Aug. 1610 Maria Klöcker, dochter van den burgemeester, schepen en verwalter drost te Randerode. De twee eerste kinderen, dochters, hun geboren, stierven vroeg. Zijne derde dochter Elisabeth huwde 8 Jan. 1637 Jo. Lubbertu van Goor, predikant te Bloemendaal.

Hij gaf in het licht:

De sacrificio Abrahami. Daventr. 1624. Amst. 1637 in 12^o.

De monomachiâ Jacobi cum Deo. Dav. 1630.

Conciones sacrae in D. Judae epistolam. Amst. 1631 1637.

- - in Caput 16 Matthaei. Ibid. 1633.

- - in historiam sanati lunatici. Ibid. 1634.

Homiliae 16 in historiam transformationis Christi. Ibid. 1634.

Commentarius in Psalmum 16. Ibib. 1635. 8^o.

Mosis ars bellica contra Amalekitos. Ibid. 1637.

De dedrachmis et in Canticum Simeonis. Ibid. 1639.

Homiliae octo in Canticum Simeonis. Dav. 1641.

In passionem, mortem et sepulturam Christi. Amst. 1642.

Historia Hiskiae, regis Judae, lethaliter aegrotantis, divinitus sanati et erga Deum grati; seu caput 38 Esaiae Prophetae, homiliis 36 explicatum. Dav. 1643.

Conciones in 14 priorss versus 18 capitis Matthaei. Ibid. 1647. Amst. 1669.

Schole der Goddelijke versoeckingen in 31 predicatien over de historie van Abrahams offerhande. Dav. 1655.

Christianae precationes et gratiarum actiones. Dav. 1658, in het Holl.

Christelycke ghebeden en dankzeggingen. Amst. 1667.

Concionum anniversariarum in dies festos et dominicos tomi tres. Amst. 1665.

[p. 639]

Meditationes Catechetisae. Dav. et Amst. 1646-1660. 4 T. 4^o.

Opera omnia, seu loco communis theologici. Amst. 1644. 6 vol. fol.

Op de openbare bibliotheek te Deventer berust van hem in hds:

Curriculum vitae et perigrinationes.

Zie H.W. Tijdeman, C.S. in leven predikant te Deventer, volgens zijne onuitgeg. eigen levensbeschrijving in Godgel. Bijdr. 1850; Revii, Daventr. ill, p. 600, 603, 607, 611, 624; J. Heringa, Elzn., Bijzonderheden betreffende de Bijbelvertaling, in Archief, van Kist en Roijaards, D. V. bl. 151; Hinlopen, Hist. v.d. Nederl. overz. des Bijbels, bl. 156-167, en der Commentarius Historicus van L.G. Renesse, in de Bijlage p. 121-147; Ypey en Dermout, Gesch. d. Ned. Herv. kerk, D. II. bl. 366-368 in de Aant.; Moonen, Naamket., bl.; Koecher, Catech. Hist., bl. 326; v. Alpen, Gesch. v.d. Heidelb. Cat.; Schotel, Gesch. v.d. Heidelb. Catech.; Brandt, Hist. der Ref.; Glasius, Dordr. Synode, D. bl.; Dez. Godgel. Nederl., bl.; Cop, aanteek. over het Devent. Athen in Over. Alm. voor 1850, bl. 208; Paquot, Mém., T. II. p. 649, 650; Jöcher; Nieuwenhuis; Kobus en de Rivecourt; Muller, Cat. v. portr.