Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 16

[Mr. Pieter de la Rue]

RUE (Mr. Pieter de la), den 30 Mei 1695 te Middelburg geboren, wenschte zich op den koophandel toe te leggen, doch zijn vader had hem voor de studie bestemd, zoodat hij, na de latijnsche scholen doorloopen te hebben en na het houden eener Oratio de jurisprudentia Romanorum, te Leiden in de regtsgeleerdheid studeerde, (1712) en tot doctor in de beide regten, na het verdedigen eener dissertatie de modis, quibus testamentis informantur verheven werd. Ten jare 1715 kwam hij terug in zijn geboortestad, zoo ongeschikt als ongenegen zich op de regten toeteleggen.

In 1718 werd hij tot schepen verkozen, en in het volgend jaar tot raad der stad Middelburg, thesaurier en voorzitter van het collegie van kleine zaken.

Na langdurige ongesteldheid, verviel hij in een zware ziekte, die hem drie jaren met afwisselende vlagen van krankzinnigheid, nutteloos maakte voor zich zelven en de maatschappij. In 1722 was hij in zoo verre hersteld, dat hij het volkomen gebruik van zijnen werkzamen geest terugkreeg. Hij aanvaardde op nieuw den post van schepen zijner geboortestad, en gaf zich voorts geheel aan de letteroefeningen en het onderzoek der H. Schriften over, waarin hij door Scwancke, Boddaert, Voget, Wesseling en anderen ondersteund werd.

Reeds vroeger had de la Rue, met eenige dichtlievende vrienden, eene wekelijksche bijeenkomst, aan de oefening der dichtkunst en Nederl. taal toegewijd, waartoe ook Johan Steengracht, pensionaris der stad Middelburg, en Pieter Boddaert, griffier van den raad van admiraliteit in Zeeland, behoorden, met Boddaert het treurspel van den franschen dichter Crebillon, Atreus en Thyestes ('s Grav. 1716 8^o.) in Nederl. verzen gebragt en in 1717 door den druk gemeen gemaakt, terwijl in hetzelfde

[p. 546]

jaar het eerste deel der Dichtlievende Tijdkortingen bestaande in gedichten van onderscheiden stoffen en rijmtrant, onder de zinspreuk: Urgant Carmina Curas, in 1718 te Leiden uitgegeven, werd gevolgd door een tweede deel, waarin zich de drie genoemde heeren als schrijvers van de beste stukken bekend maakten. Na zijne herstelling hield hij zich bezig met de beantwoording, der vraag of de schouwburg al of niet geoorloofd is?

Aanleiding gaf hem daartoe de in 1711 door Burman gehoudene or. pro Comoedia, waarin deze het nut van den schouwburg had aangedrongen, met het gevolg dat menigvuldige geschriften daartegen in het licht kwamen, waaronder ook (later 1724) het door de la Rue overgezette werkje van Rivet sur les Comédies. Ook gaf hij nog in hetzelfde jaar eene vertaling der redevoering van den hoogleeraar Voget de Natalibus Academiae Groningensis. Van eigen vinding was een gedicht, genaamd Schets der Heerijkheid, door hem omtrent dien tijd gemaakt en aan den predikant Bosschaart opgedragen. In 1725 verliet de la Rue de Middelburgsche regering en werd door de staten van Zeeland tot provincialen rekenmeester van Zeeland aangesteld. Op den 8 Februarij van dit jaar was, op de 150e verjaring de Leidsche hoogeschool, door de hoogleeraren Fabricius en Burman, de eer van Zeeland op een schampere wijze aangetast. Dit gaf de la Rue aanleiding tot het schrijven eener regtvaardige verdediging van Zeelands luister tegen den onverdienden blaam door den wijdvermaarde en hooggeleerden heer Pieter Burman, onder de zinspreuk: Pro patria. Middelb. 1725.

In 1734 verscheen zijn Geletterd Zeeland, een werk wel niet verheven boven alle bedenkingen, maar echter geprezen door geleerden en letteroefenaars. Dit werd gevolgd door zijn Staatkundig en Heldhaftig Zeeland. In 1741 verscheen een tweede druk van het eerste.

Had de la Rue in 1744 zich met Cannegieter bezig gehouden met het onderzoeken der oudheden te Domburg en zelf eene kleine beschrijving van Domburg gegeven, in 1741 legde hij met P. Boddaert de hand aan eene verbeterde uitgaaf der Delices des Pais-Bas, naderhand te Brussel gedrukt en uitgegeven.

In November van hetzelfde jaar, werd hij door een hevige zinkenkoorts aangetast. Daarvan hersteld, verviel hij in een zware melancholie, die hem tot alle redelijke werkzaamheden ongeschikt maakte. Zóó sleet hij 29 jaren zonder eenig nut of genoegen voor zich zelven of voor anderen, tot dat hij den 1 December 1770 te Middelburg, in den ouderdom van 75 jaren 6 maanden, ontsliep. Weinige dagen voor zijn

[p. 547]

dood maakte hij voor zich zelve een grafschrift, dat bij Lambrechtsen is bewaard gebleven

Behalve de genoemde werken, heeft men nog van hem:

P. de la Rue en Drelincourt, Christelijke klinkdichten. Middelb. 1727.

De christelijke geloofsbelijdenis, en het gebed des Heeren in rijm gebragt. Middelb. 1729. 8^o.

Bijbelstoffen. Middelb. 1732.

Stichtelijke gedichten. Rott. 1731. 8^o.

Van de Dichtlievende tijdkortingen verscheen de eerste druk in 1718, de tweede Leiden 1728. 8^o.

Bilderdijk heeft een dezer gedichten beoordeeld, in 1776, in de Oefeningen van het genootschap. Kunst wordt door Arbeid verkregen IV Dl.

Ook vervaardigde hij de Beschrijving der stad Middelburg voor het Woordenboek van Hoogstraten en hield zich bezig met de uitgave der Nagelaten gedichten van vrouwe Anna Rethaan en Anna Maria Vincentius; en zoo veel de spelling aangaat met de Gedichten van Jacob Willemsen en het werk van Plevier over de Handelingen der Apostelen.

Zie N.C. Lambrechtsen, Leven van P. de la Rue, enz. in N. Verh. v.h.Z. Gen. III, I; S. de Wind, Johan de Kanter Philipz. Fragment op een onuitgegeven vervolg op de la Rue's gelet. Zeel., in Achal 1850, bl. 192; Vervolg op Gel. Zeel. van P. de la Rue, in Nav., D. VII bl. 224, 316, 370; Witsen Geijsbeek, B.A.C. Woordenb., D. V bl. 196; De Vries, Gesch. der Ned. Dichtk., D. II bl. 123; Siegenbeek, Gesch. d.N.L.; van Kampen, Bekn. Gesch. der Nederl. Letterk. en wetensch.; Boekz. der Gel. wereld, 1730, bl. 319, volgg. Dec. 1734; L. Pater, Poëzy, bl. 443; Panpoetic. Bat. bl. 121; van Doorninck, Anon. Pseud., no. 367, 4520, 4704; Vrolijkhert, Vliss. kerkhemel, voor bl. 22; Republiek der geleerden van Sept. en Octob., 1734 bl. 290-649; G. de Wind, de Practar. Zeland. meritis in rempubl. litter., (1778); Arrenberg, Naamr. bl. 447; Kok; Nieuwenhuis; Verwoert; Kobus; en de Rivecourt; Nav., D. XI, bl. 11, D. XII, bl. 175, D. XIII, bl. 15.