Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 16

[Bernard Eugène Antoine Rottiers]

ROTTIERS (Bernard Eugène Antoine) werd den 15 Augustus 1771 te Antwerpen geboren. Hij studeerde bij de Carmelieten van Bornhem nabij Antwerpen, die aldaar eene latijnsche school hielden, die toen ter tijd zeer beroemd was; daarna aan de hoogeschool te Leuven, waar hij twee jaren verbleef, zich voorbereidende, naar het verlangen zijner moeder, voor den geestelijken stand. Het karakter en de aard van Rottiers kwamen daarmede niet overeen en op raad van een geestelijke, vriend van zijne familie, zeide hij de godgeleerde studiën vaarwel en omhelsde, daartoe door zijne ouders gemagtigd, den militairen stand, waartoe hem zijne levendige geest en sterke konstitutie eene zeldzame geschiktheid gaven. Hetgeen hij evenwel aan de letteren gedaan had was niet verloren en kwam hem later zeer te stade.

Hij trad in 1789 als kadet in dienst in het regiment van Clairfayt en werd weinig tijd daarna onderofficier bij de jagers van Leloup.

Hij nam deel aan de slag bij Jemmapes, waar hij gewond werd, en na de overheersching van Holland en Belgie door Frankrijk vertrok hij naar Holland, waar hem de graaf van

[p. 500]

Starenberg eene plaats als officier der Mariniers deed verwerven, welk korps toen een keurkorps van de Republiek kon genoemd worden. Hij nam als zoodanig deel aan de weerstand die men bood tegen Frankrijk's inval. En toen Willem V genoodzaakt was naar Engeland te vlugten, vergezelde hij dien vorst op hetzelfde vaartuig dat hem van Scheveningen in Januarij 1795 naar Engeland moest brengen en bleef gedurende 2 jaren ter zijner beschikking.

In 1797 trad hij met den graad van adsistent kwartiermeester generaal in Engelschen dienst en woonde als zoodanig in 1798 den veldtogt in Ierland bij.

Hij nam in 1799 in denzelfden rang bij het corps van den kolonel Donald Macdonald deel aan de landing der Engelschen in Noord-Holland, betoonde daarbij eene ijver, die zeldzaam gevonden werd, en waarvan alle toenmalige officieele rapporten met lof melding maakten. Hij werd bij een gevecht bij Egmond aan Zee gekwetst en ontving tot erkenning van zijnen diensten van zijnen chef, den Kolonel Macdonald een exemplaar van: A narrasive of the expedition to Holland in the autumn of 1799, voorzien met eene eigenhandige inscriptie van den gever, dus luidende: ‘To captain Rottiers etc. from his friend, Donald-Macdonald, colonel.’

Na zijne terugkomst van den veldtogt in Holland, voegde zich Rottiers bij het leger in Spanje van den Generaal Moore en werd er eenigen tijd gebruikt.

Bij de vestiging van het Koningrijk Holland kwam hij terug in zijn vaderland en werd door Koning Lodewijk aangesteld als kapitein bij het état Major général de l'armee du nouveau royaume. Hij deed in 1807 en 1808 den dienst van Chef de l'état major general de l'armé du marechal de Winter en stond ook als zoodanig vermeld op de Naamlijst van Officieren, in 1807.)

Tegen het einde van 1808 vroeg Rusland aan Koning Lodewijk Hollandsche officieren tot het waarnemen van den dienst in het Keizerrijk, Rottiers werd als zoodanig gedesigneerd, onder de officieren van het état Major. Hij vertrok naar Rusland en werd er geplaatst met den graad van majoor ‘dans le corps dit des quartiers-maîtres a la suite de l'empereur Alexandre.’ Hier werd hij gebruikt totverschillende belangrijke verrigtingen bij de armee van Georgie, waar zijn kennïs als ingenieur en zijne groote bekwaamheid als teekenaar hem zeer nuttig deden zijn. Hij verkreeg in 1811 den graad van Luitenant-Kolonel en kwam toen in het midden van het Keizerrijk, waar hij met den Keizer zelf over dienstzaken in rapport kwam. Hij stond bij dezen en bij de rijksgrooten in hooge achting en heeft daarvan steeds de onmiskenbaarste blijken ontvangen.

Na de herstelling van ons vaderland wenschte Rottiers

[p. 501]

in hetzelve terug te keeren. Hij verkreeg den rang van Kolonel en met zijn eervol ontslag ook brieven van aanbeveling bij Willem I, die hem terstond in den zelfden rang in het Nederlandsche leger plaatste.

Voor zijne terugkomst werd hij door Keizer Alexander gebezigd tot het doen van een wetenschappelijke reis door de verschillende deelen van Rusland en naar de kusten der Zwarte zee en deed aan het russische gouvernement een officieel rapport van zijn waarnemingen. Hij gaf ten gevolge van die reis in 1820 te Brussel uit een werk getiteld Itinéraire de Tifflis à Constantinople. Dit werk is topographisch en geschiedkundig niet alleen belangrijk maar handelt ook over zeden en monumenten van de streken die hij doorreisd had.

Hij keerde in 1820 in Holland terug. Koning Willem wachtte niet hem onderscheiding te geven. Hij zond hem in 1825 op eene wetenschappelijke zending naar het Oosten. Zoowel als militair-ingenieur als geleerd schrijver, kweet hij zich van die zending tot groot genoegen van hem, die hem gezonden had en bevestigde tevens zijn roem als schrijver, door zijn werk La Déscription des monuments de Rhôdes Brux. 1830, met een atlas der door hem zelve geteekende monumenten en oudheden van het geheele eiland. Zijn reis was ook nuttig voor het fransch gouvernement, daar hij, met goedvinden en toestemming van de hollandsche regering, door die van Frankrijk, belast werd met het opnemen der kust en haven van Algiers. Ten gevolge van zijn gedaan rapport aan de fransche regering werd door haar in 1830 tot de groote onderneming naar Algiers besloten. - Toen zulks ter kennis van Rottiers kwam, bood hij vóór de expeditie den franschen minister van oorlog zijne diensten aan om hen te helpen in de daarstelling van de expeditie. De generaals Bourmont en Clouet weigerden zijne aanbiedingen, zeggende dat zij hun plan naar hunne zienswijzen zouden beramen. Om zich te wreken plaatste Rottiers in de Révue des Révues zijn beroemd plan ‘défiant les generaux francais d'en adopter un autre.’ - Dit plan verscheen in 't eind van Mei 1830 en de expeditie, die een maand later plaats had, werd geheel daarnaar gevormd.

Gedurende de Belgische omwenteling hield Rottiers de zijde van Willem I, want hij nam geen deel aan de vijandelijkheden. Toen de revolutie uitbrak woonde hij te Antwerpen waar zijn woning, bij het bombardement van den 23 October vernield werd tegelijk met zijn verzameling kunstvoorwerpen en oudheden.

Na de scheiding van Holland en België woonde Rottiers, nu generaal geworden, te Brussel en leefde er van zijn pensioen, behield tot het laatst van zijn leven zijne uitmuntende geestvermogens en bespeurde eerst op hoogen ouderdom de gebreken en zwakheden er aan verbonden. Hij overleed te Brussel den

[p. 502]

6 Julij 1858. Hij was meest alle talen van Europa magtig, maar had eene voorliefde voor het vlaamsch en het latijn, dat hij gaarne sprak en gretig greep hij de weinig voorkomende gelegenheid aan, om zich daarin met iemand te onderhouden.

Hij was lid van verschillende academiën, Commandeur en Ridder van verscheidene erden; zijn begrafenis had met groote militaire eer plaats.

Uit zijn huwelijk met Placida Millot, geboren te Breda, sproten 6 kinderen, J.N. Rottiers, landeigenaar te Lafargeville in Noord-Amerika, V.A. Rottiers, gepensioneerd majoor van het O.I. leger, wonende te Brussel, L.A.M. Rottiers, kapitein der 1ste klasse bij het 6e regiment Infanterie te Willemstad. F. Rottiers, huwde kapitein Beaujot in Belgischen dienst. M. Rottiers, huwde met Brand, Controleur der 1ste klasse te St. Nicolas, M. Rottiers, huwde met Muller, koopman te Amsterdam.

Zie Journal d'Anvers, 13 Julij 1852, Part ber.