Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 16

[Dirk Rembrandz of Rembrantz van Nierop]

REMBRANDZ of REMBRANTZ VAN NIEROP (Dirk), een vrij bekwaam, wis- en sterrekundige, werd in 1610 of 1615 geboren te Nieuw-Niedorp, gelegen niet ver van de Zuider-zee, in het arrondissement Alkmaar. Hij was, zoo men zegt, schipper of schuitevoerder van beroep, die in zijn tijd veel heeft bijgedragen tot uitbreiding van de zeevaartkundige wetenschappen, zoo als uit zijne in het licht gegeven werken kan blijken. - Zonder behulp van eenig leermeester had hij, door het lezen en bestuderen van de destijds bestaande Neder- en Hoogduitsche wiskundige

[p. 238]

leerboeken, zich geoefend, somtijds raad vragende aan C. Huygens en Descartes, waarmede hij kennis had gemaakt en bevriend was. Hij was het leerstelsel van Copernicus toegedaan en een ijverig voorstander van diens leer.

Hij schreef:

Nederduytsche Astronomie, dat is, onderwys van den loop des hemels, leerende het vinden der plaetsen en bewegingen der vaste sterren, son en maen: als oock haer eclipsen of verduystringen: item den loop der planeten, welcke door rekeningh, en oock tuygh-werckelyck met een Planeetwyser dengewesen wordt. Hierby gevoeght een Aenhang, dienende tot naerder verklaringhe over den loop der planeten. Als oock eenighe voorbeelden der son-eclipsen, welke rekening door verscheyden voorbeelden ghetoont wordt. Alles net en vermakelyck, niet alleen voor de liefhebbers der kunst, maer oock voor schippers en stuyr-luyden. Beschreven door Dirck Rembrantz van Nierop, liefhebber der Mathematische konsten. - Harlingen, 1653 4^o. Ende nu met den tweeden druck overghesien, verbetert ende vermeerdert, by denzelfden Autheur, als oock een gedruckten Planeet-wyser. Amst. 1658. 4^o. Haarl. 1693. 4^o. Met houtsn.

Tydsbeschryving der wereldt. Amst. 1659. 12^o.

Wiskonstige Rekeningen en beschryving der Zonnewysers. Amst. 1659. 12^o.

Des Aerdryks beweging, en der sonne stilstant. 4^o.

Eenige Oeffeninge in God-lycke, wiskonstige en Natuerlycke dingen, waer in dat gehandelt wordt, ten eersten van des werelts scheppinge; ten tweeden, een meetkonstige beschryvinge des geheelen Aertkloots; ten derden, het maecksel van alderhande kaerten; ten vierden, van de cometen of staert-starren, haer verschyninge. Amst. 1669. 4^o.

By-voegsel op de Nederduytse Astronomia en sonne-stilstant, welcke zyn eenige Aenteyckeningen dienende tot verbeteringh en vermeerdering desselfden, en dat so wel op d'eerste als tweede druck deser Astronomia, waermee dat die vermeerdert zyn mel een nieuwe uytreeckening op de Planeet Mercurius, voortkomende uyt de twee waergenomen samen-standen en de sonne, gedaen by P. Gassendus en J. Hevelius. Amst. 1677. 4^o.

Konst der Stuurlieden 1697 4^o.

Rekening der Driehoeken. Amst. 12^o.

Dirk Rembrantsz is in 1662 in zijne geboorteplaats gestorven, waar hij vermoedelijk ook begraven is. Zijn portret komt in houtsnede voor in een zijner geschriften.

Zie Paquot, Mémoires etc. T. II. p. 104, 105; Biogr. Univ. auc. et mod. redigée par une Soc. des gens de lett.; Biogr. Univ. Biogr. génér. par D. Hoefer; Jöcher; Poggendorff, Handw. zur ges. der exacten wissenschaften, i.v.; Collot d'Escury. Holl. Roem. VI. p. 327; Nieuwenhuis; Kobus en de Rivecourt.