Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 16

[Jan Erasmus Reining]

REINING (Jan Erasmus) werd uit geringe ouders te Vlissingen geboren. Zijn vader was een Deen en won den kost met varen, zijne moeder zóó kloekmoedig van aard, dat ze haar zoon, toen hij naar zee ging, betuigde, ‘liever te hebben, dat hij in stukken te huis kwam, dan beladen met den naam van ontrouw of een lafhartig gemoed.’ Van zijn tiende jaar af begon hij de vaart en diende eerst de Vlissingers, voorts de Engelsche en Spaansche kapers in Amerika, daarna als commissie-vaarder de West-Indische Maatschappij op Curaçao, de admiraliteit van Amsterdam, in het eskader onder den commandeur Binkes naar West-Indië, en eindelijk trad hij wederom in dienst van bijzondere kooplieden. Gedurende zijne omzwervingen had hij vele zonderlinge ontmoetingen, en gaf, bij verschillende gelegenheden, zoo te water als te lande, geen geringe bewijzen van kloekmoedigheid.

Toen hij, in dienst der West-Indische Maatschappij, zijn volk met hun geweer boven geroepen, en de luiken, opdat ze

[p. 204]

niet naar beneden zouden gaan, had laten toespijkeren, sprak hij dus aan:

‘Mannen, wij zijn tegenwoordig om eene groote zaak uit te voeren in zee gegaan. Aangezien wij maar met eene kleine bark met negen stukken en onze vijanden veel beter voorzien zijn, zoo is 't dan ten hoogste van nooden, dat wij malkanderen tot kloekmoedigheid opwekken, en ik ben verzekerd, zoo gij u in mijne voetstappen zet, dat wij de victoria zullen verkrijgen. Daarom, zoo een van u allen koomt te bespeuren, dat ik in eenig ding mogt bezwijken, dien geef ik vrijelijk verlof, om zijn wapen aan mij te besteden; opdat geen ander door mijne lafheid den vijand eenige hoop tot victoria zou komen te geven.’

Meer andere voorbeelden van zijn kloekmoedigheid vindt men in het volgend werk, geschreven door D. van der Sterre, med. dr. te Curaçao, getiteld:

Zeer aanmerkelijke reysen gedaen door Jan Erasmus Reining, meest in de West-Indiën en ook in veele andere deelen des werelds, waar in kortelyk verhandelt wert het geen hem van syne kintsche jaren avontuurlyk ter zee en te land tot zyn 49 jaar is voorgevallen in peryckelen zijns levens, stoute actiën, kloekmoedige uitvoeringen en victorieuse verrigtingen, met platen van J. Luikens. Amst. 1691 4^o. Ook opgenomen in Nederlandsche reizen, D. XIV.

Zie Leven en daaden der doorl. Zeehelden, bl. 239, 446, 447; La Rue, Heldh. Zeel. bl. 203; Nav. D. IX. bl. 328.