Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 15

[Pieter Pijpers]

PIJPERS (Pieter), den 14^den December 1749 te Amersfoort geboren, ontving onderwijs in het Fransch, Latijn, Grieksch en Italiaansch. Zijne ouders wilden hem tot R.C. priester opleiden; hij gaf ronduit zijn afkeer van dien stand te kennen: zij weigerden hem van hunne zijde het genot van het academisch onderwijs. Genoodzaakt een beroep te kiezen, begaf hij zich naar Amsterdam, en werd eenige jaren kantoorbediende bij den beroemden voorstander der letteren en wetenschappen P.A. Bolongaro. Vervolgens nam hij den tabakshandel bij de hand, waarin hij een eerlijk bestaan vond. Van 1780-1780 was Pypers een ijverig voorstander van de zaak der Patriotten. Dadelijk na de omwenteling van 1795 werd hij benoemd tot lid der Municipaliteit van zijne geboortestad, en vervolgens tot afgevaardigde wegens Utrecht ter vergadering van het provisioneel staatsbestuur, van welke hij ook

[p. 513]

voorzitter was ten tijde der behandeling van het groote vraagstuk, wegens de bijeenroeping eener nationale conventie, waartoe sommige gewesten niet geredelijk konden verstaan. Zijn gedrag in dezen heeft de geschiedrol voor de nakomelingschap bewaard. Tot contrôleur-generaal der convooijen en licenten te Amsterdam benoemd, werd hij tot lid der Municipaliteit dier stad verkozen, doch bedankte eerlang voor dezen post, en hield zich, althans des zomers, slechts met zijne letteroefeningen op zijn stil landverblijf Puntenburgh, even buiten Amersfoort, onledig. Reeds in zijn jeugd had Pijpers neiging tot de poezy, die aangewakkerd werd door P.A. Bolongaro Crevenna. Hij leverde een aanzienlijk getal, meest uit het Fransch overgezette tooneelspelen aan den Franschen Schouwburg, een menigte pièces fugitives, doch zijn hoofdwerk is zijn Eemlandsch Tempe of Clio op Puntenburgh, twee deelen, met platen. Amsterdam 1803. Hij had dit dichtwerk aan de burgerij van Amersfoort opgedragen, en het Gemeentebestuur dezer stad erkende deze hulde door een aanzienlijk zilver geschenk, waarop 's lands wapen kunstig was uitgebeeld.

Nog geen jaar mogt Pijpers zich in dit vereerend blijk van erkentenis verheugen, of zijn leven werd op eene zoo onheusche als gevoelige wijze verbitterd door een vuilaardig schimpschrift op dit dichtwerk. Het kostte hem geringe moeite den laaghartigen opsteller uit te vinden en prijs te geven aan de verachting van al wat weldacht; maar de slag was te hevig voor den eerzuchtigen en gevoeligen Pijpers, hij wierp de lier weemoedig neder, verviel in eene zwaarmoedigheid en vervolgens in eene hevige ziekte, die hem den 20sten Junij 1805 op zijn buitenverblijf Puntenburgh in het graf rukte. Witsen Geijsbeek vervaardigde een lijkzang op hem. Pijpers is meermalen afgebeeld, o.a. voor het Eeml. Tempe.

Men heeft behalve dit werk van hem:

Het mislukt verraad op Amersfoort. trsp. (1e dr.) Amst., 1776. Met titelpl. en uitleg. door J. Fokke. 2e dr. Ald. 1776.

Lausus en Lydia. trsp. Amst., 1777. met pl.

Béverlei, burgerlyk trsp. gev. n.h. Fr. Ald. 1781.

Zemire en Azor, Zangsp. met kunstwerken en balletten, gev. n.h. Fr. Ald. 1783.

De Karavaan van groot Kaïro, zangsp. met balletten. Ald. 1788.

De Graaf van Comminge, of de ongelukkige gelieven, Trsp. Met voorafg. Beschrijv van de Abdije La Trappe. Ald. 1788.

Merinval, of de gevolgen der Wraakzucht. trsp. Ald. 1788.

Pepijn, koning der Franschen. trsp. Ald. 1790.

Felix, of de Vondeling. Zangsp. Ald. 1790.

De Malabaarse Weduwe. trsp. Ald. 1789.

Stephanus, de eerste Christen Bloedgetuige. trsp. Ald. 1790.

[p. 514]

Euphemia of de Zegepralende Godsdienst. Trsp. Ald. 1793.

Adelaide van Hongarije. Trsp. Ald. 1793.

Neptha, koningin van Egypte. Trsp. Ald. 1794.

De Akademie-vrienden. Trsp. n.h. Fr. v. Picard. Ald. 1801.

Semiramis. Trsp. n.h. Fr. van Voltaire. Ald. 1801.

Lierzang bij de tooneelsluiting van de Amsteld. Stads Schouwburg op 5 Mei 1804.

Spartacus. Trsp. n.h. Fr. van Sauvin. Ald. 1805.

Vaderlandsche Gedichten. Ald. 1784-1787.

Anoniem en Pseudoniem:

Mijn aandenken aan Nederlands Alliantie met Vrankrijk, door P. Stichtenaar. 2 pl. (Utr.?) 1786. 8^o.

Brief van den Heere Petrus Patriot aan den Heere G.R. betreffende deszelfs Insolvende Boedel. Z. pl. en jr. Utr., 1781. 8^o.

G.R. beteekent Georgius Rex.

Zeer aanmerkelijke Droom, ter uitlegging aan Neerlandsch inwoonderen voorgesteld, door P. Patriot, een geboren Hollander. Utrecht, 1781. 8^o.

Vrijheidslievende Lierzang, ter eere van het Genootschap voor stad, land en vrijheid, toen aan diens bevelhebber Steven Camp een gouden medaille vereerd werd. Door P. Stichtenaar. Z. pl. en jr. (Utrecht, 17..)

Ode aan de Edel Manhafte HH. Officieren en leden van het achtbaar Exercitie Genootschap voor stad, land en vrijheid binnen de stad Amersfoort. Amst., 1781. 8^o. Ondert. P. Stichtenaar.

Zie Galerie historique des contemporains, T. VII, p. 402; Witsen Geysbeek, B.A.C. Woordenb., D. V, bl. 136 volgg.; Vad. Hist., verv. op Wagenaar, D. XXXIV, bl. 206-218; Alg. vad. Letteroef. voor 1804, St I, bl. 35, 77; voor 1806, St. I, bl. 276; Kleine dicht. Hands. XVII Schak., bl. 134; Cat. d. Maats. v. Ned. Letterk., D. I, bl. 167; D. II, bl. 541; D. III, bl. 95, 122; v. Doorninck, Anon. en Pseud., n^o. 23, 663, 834, 1348, 2786, 3198; Nieuwenhuis; Verwoert; Kobus en de Rivecourt; Muller, Cat. v. Portr.