Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 15

[Meinard Simon du Pui]

PUI (Meinard Simon du) werd den 21 April 1754 te Enkhuizen, waar zijn vader geneesheer was, geboren. Na de scholen zijner geboorteplaats bezocht te hebben, werd hij te 's Hertogenbosch voor het academisch onderwijs voorbereid. Na een zesjarig verblijf aldaar, vertrok hij naar Groningen, waar hij zich op de letteren en wijsbegeerte toelegde, en na het verdedigen eener Dissertatie de formulis mechanicis et nonnullis earum usibus, den graad van Art. Lib. Mag. Phil. Doctor verkreeg. Dus voorbereid, genoot hij het genees- en heelkundig onderwijs van de Hoogleeraren Munniks en P. Camper en oefende zich verder onder de leiding van den geneesheer Matthias van Geuns. Na eenige jaren te Groningen gestudeerd te hebben, bezocht hij andere hoogescholen. Eerst begaf hij zich naar Leiden, waar hij vooral de lessen van van Douveren bijwoonde, vervolgens naar Londen, waar hij de beide Hunter's, Pott en Lowder hoorde, en eindelijk naar Parijs, waar hij, nevens het heelkundig onderwijs van Moreau, Pelletan, Lewis en Des-

[p. 485]

sault, zich vooral ook de verloskundige lessen van Baudeloeque, ten nutte maakte. Van hier keerde hij naar Leiden terug om de doctorale waardigheid in de geneeskunst te verkrijgen. Terwijl hij zijne dissertatie schreef, heerschte er eene kwaadaardige koorts, die vooral te Kampen woedde, waar behoefte bestond, zoowel aan goede geneeskundige inrigtingen als aan geneeskundige hulp. Dus werd du Pui, door toedoen van van Geuns, die zijne bekwaamheid kende, uitgenoodigd zich daar te komen vestigen, met aanbieding van den post van Stads geneesheer en van Lector in de Ontleed-, Heel- en Verloskunde. Du Pui aanvaardde deze betrekking, na het verdedigen eener dissertatie de homine dextro et sinistro. Na gedurende 8 jaren de Heelkunst te Kampen uitgeoefend te hebben, werd hem dezelfde betrekking, met den titel van Professor honorarius te Alkmaar aangeboden. Hij verleende gehoor aan deze roeping en aanvaardde haar met eene oratie de opinionibus praejudicatis, Medicinae progressuum obstaculo perpetuo. Drie jaren later droegen hem Curatoren der Leidsche Hoogeschool de nieuw daargestelde Hoogleeraarsplaats voor de Heel- en Verloskunde op, in welke vakken er vroeger geen afzonderlijke leerstoel bestond. Du Pui aanvaardde zijn buitengewoon hoogleeraarsambt den 27^sten September 1791 met eene Oratio de legum naturalium vi et ratione in usum artis chirurgicae et obstetricae prudenter adhibendis. Te Leiden betreurde hij dat de bekrompenheid van het ziekenhuis der Hoogeschool en de geringe onderstand in geld, die het genoot, hem de handen bond, en hem buiten staat stelde zijn practisch onderwijs naar behooren in te rigten. Hij spaarde dus geen moeite ter bereiking van zijn edel doel, de verkrijging van een nieuw of vergrooting van het bestaande ziekenhuis, eerst in de redevoering, die hij hield bij de aanvaarding van het gewoon Professoraat in 1795 de novissimis quae artem chirurgicam et obstetriciam illustrarunt, incrementis, en later bij elke geschikte gelegenheid. Intusschen duurde het tot in 1799, eer er aan zijne wenschen eenigermate voldaan werd, door vergrooting van het ziekenhuis en vermeerdering der geldelijke toelagen; en het was niet voor 1816, dat op last van Willem I, de geheele inrigting tot practisch onderwijs in de Genees-, Heel- en Verloskunde naar elders verplaatst en op den tegenwoordigen voet gebragt werd. Bij gelegenheid der uitbreiding van het practisch onderwijs in 1799 hield hij eene redevoering de vera quae Medicorum est experientia, en bij het neerleggen van het Rectoraat in 1800 de iis quae in exercenda praxi medica omnium partium utile ac necessarium connubium admittunt vel prohibent (nooit uitgegeven). Bij eene gelijke gelegenheid (1820) sprak hij: de prosperis atque adversis, quae Acade-

[p. 486]

miae Lugduno-Batavae anno elapso contigerunt. In 1826 verkreeg hij wegens zijn hoogen ouderdom, zijn emeritaat. Hij leefde tot den 14 Junij 1834, toen hij door den dood aan de wetenschap ontrukt werd. Hij was Ridder van de orde van den Nederlandschen Leeuw, lijfarts des Konings, en lid consultant van het Bataafsch Genootschap der Proefondervindelijke wijsbegeerte te Rotterdam, enz.

In zijn jeugd vertaalde du Pui het werk van Pott Over de verlamming der onderste ledematen, verrijkt met Waarnemingen over de versterving van teenen en voeten. Leiden, 1779. 8^o.

Ook schreef hij over dit onderwerp eenige Aanmerkingen in Genees-, Heel-, Artsenij- en Vroedkundig Magazijn te Rotterdam. 1783, benevens Waarnemingen over het bevestigde gebruik van het Heulsap in eene versterving van teenen en voeten. Voorts heeft men van hem eene Verhandeling over de wijze van steensnijden van den Heer Mercau, met deszelfs beoordeeling en verbetering enz., in Verhandelingen van het Prov. Utrechtsch Genootsch. van Kunsten en Wetenschappen, 2 Dl. 1784; Antwoord aan J. van Breda over eene verstopte dijebreuk, bij eene zwangere vrouw, in het laatste tijdperk van haar dragt, wanneer er zich reeds eenige baringsweeën vertoonden, in Werken van het Zeeuwsch Genootsch. 1786. D. XIII, bl. 304; Uitneming van het kniegewricht tot stuiting van een aanwezig beenbederf, in Algem. Kunst- en Letterb. 1810, D. I, bl. 149; Verhandeling over de ontbinding van de verduisterde lens crystallina en het waterachtig vocht van ons oog, en de voordeelen, welke daardoor verkregen worden in de bewerkinge van de herstellingen van het gezicht, in Verh. v.d. Holl. Maatsch. v. Wetensch. te Haarlem, 1810, D. I, bl. 149; en eenige andere Verhandelingen in de werken van onderscheidene Maatschappijen en tijdschriften geplaatst, alle opgenoemd, achter de oratie van den Hoogl. J.C. Broers: de Puteano, Chir. et Obstr. Doctore et Professore, in de Annales Lugd. 1835.

Zie verder Te Water, Narratio, p. 241, 242; Siegenbeek, Geschied. d. Leidsche Hooges., D. I, bl. 348, 367, 446; D. II, bl. 114; T. en B., bl. 234, 235; G.C.R. Suringar, Praktisch-verloskundig onderwijs van M.S du Pui enz. in Nederl. Tijdschrift voor Geneeskunde, Jaarg. 1869; Holtrop, Konst- en Letterb., 1834, D. I, bl. 435; Bibl. Med. et chir., p. 283; Nieuwenhuis; Kobus en de Rivecourt; Verwoert; Muller, Cat. v. Portr.