Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 15

[Cornelis Pronk]

PRONK (Cornelis), den 10^den December 1691 te Amsterdam geboren, werd door Jan van Houten in het teekenen en later door Arnold Boonen in het portretschilderen onderwezen. Na drie jaren het onderwijs van den laatste genoten te hebben, begon hij welgelijkende portretten te schilderen, vooral voor aanzienlijken in Noord-Holland, meest in Alkmaar. Hij zelf echter vond meer lust in het teekenen met sapverwen en O.I. inkt, zoo van landschappen, stads- en dorpsgezigten als van kopijen naar schilderijen van andere meesters, die hen goed betaald werden door de liefhebbers en uitgevers van boekwerken, die ze in 't koper deden brengen. Voor een teekening met waterverw naar M. de Hondekoeter ontving hij f 100. Talrijk zijn zijne land- en watergezigten en afbeeldingen van dorpen, kasteelen, kerken, buitenplaatsen enz. Onder de voornaamste werken, waarin zijn werk voorkomt, telt men:

Het verheerlijkt Nederland, of kabinet van hedendaagsche gezigten van steden, dorpen, slooten. adelijke huizen, kerken, torens, poorten enz. te Amsterdam. Amsterdam, 1745-1774.

[p. 478]

9 dln. 4^o., bevattende 900 afbeeldingen door C. Pronk, Abraham de Haen en Jan de Beijer geteekend en door Henricus Spilman in het koper gebragt.

Pronk en Schouman Een en twintig gezigten der stemmende steden van Zeeland en derzelver voorname gebouwen.

Hij maakte deze afbeeldingen meestal op voetreizen, en wel in gezelschap van kunstvrienden als Andries Schoemaker en anderen, waarvan Kramm dagverhalen bezit. Onder de door hem vervaardigde portretten munt o.a. dat van den geschiedschrijver Simon van Eikelenberg. 4^o. Kramm geeft een breedvoerig berigt nopens zijne afbeeldingen, waarvan ook Muller een lijst geeft. Zijn leerling en vriend was Abraham de Haen, die menig dichtstuk ter zijner eere vervaardigde. Ook tokkelde hij zelf nu en dan de lier, blijkens zijn rijmregelen op Hoorns Buitensingels. Den 29^sten September 1759 was zijn sterfdag te Amsterdam.

Zie van Eijnden en van der Willigen; Immerzeel; Kramm; Nieuwenhuis; Verwoert; Kobus en de Rivecourt; Muller, Cat. v. Portr.; de Haen, Herderszangen en Mengeldichten, 1751 in 8^o., bl. 377; Wagenaar, Amst., XI, bl. 233; van der Aa, N.B.A.C.W.