Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 13

[Gijsbrecht van Nyenrode]

NYENRODE (Gijsbrecht van), leefde, toen Gui van Henegouwen door den invloed van zijn broeder Jan van Avennes, graaf van Holland, op den bisschoppelijken zetel van Utrecht was geplaatst. Hij verschijnt het eerst op het tooneel der geschiedenis in den oorlog met de Vlamingers, toen de stad nog door Jan van Renesse en andere Vlaamschgezinde edelen werd bezet gehouden. Hij poogde toen met zijne vrienden, door middel van zijn sterk kasteel Nyenrode, het gebied van den gevangen bisschop tegen hen te beschermen, immers Willem, oudste zoon van den graaf van Holland, verbond zich den 20sten Julij 1304, om Gijsbrecht van Nyenrode met goede trouw te zullen ontzetten of te doen ontzetten, in geval deze als dienaar des bisschops op zijn huis werd belegerd. Bij uitzondering der sloten van Montfoort, Vianen, Zuilen en Beusichem, was, volgens getuigenis van gelijktijdige schrijvers, het geheele Nedersticht van Utrecht, gedurende de maand April van 1304, in de magt der Vla-

[p. 367]

mingers geraakt, waaruit wij mogen afleiden, dai ook het slot Nyenrode toen in de magt des vijands was, doch toen Witte van Haemstede tegen het einde dier maand te Haarlem op nieuw den Hollandschen Leeuw ontrold en den sluimerenden moed zijner landgenooten opgewekt had, en de Vlaming in een enkele week uit Holland en het Nedersticht verdreven was, onttrok zich ook Gysbrecht aan de vreemde heerschappij en schaarde zich onder de beschermers van net vaderland en den wettigen landvorst. Zeven jaren later droeg hij het eigendom van zijn slot Nyenrode met vier morgen lands, aan graaf Willem III op Zijn sterfjaar is onbekend. Waarschijnlijk tusschen 1337 en 1345.

Zie Carpentier, Hist. de Cambr. (Pr.) p. 90, waar Wilhelmus, denkelijk dezelfde met Gizelbertus ook Gysbrecht voorkomt. Melis Stoke, Rymkr. D. III. B VIII. bl. 156; De Klerk uit de laage Landen, bl. 196; Mieris, Charterb. D. II. bl. 42, 119; Matthaeus, de Jure glodii, p. 265; te Water, Verb. der Edel. D III. bl 176; Tijds. voor Geschied. Oudh. en Statist. van Utr. 1837 bl. 398; Algem. Gesch. d. Vad. D. II. St II bl. 56, 57; Conn. de la Nobl. d'Utr p. 14, 15; Plakaatb. van Utr. D. I. bl. 280; de geslachtslijsten bij Hoogstraten, Ferwerda, vooral J.J. de Geer, Proeve eener Gesch. van het gesl. van Nyenrode uit oorspr. Stukken bewezen (overgedr. uit de Berigten van het Hist. Gen. D. IV. St, I.) Utrecht, 1851, en Nalez. op de proeve, Utr. 1854.