Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 13

[Johannes Leonardus Nierstrasz Junior]

NIERSTRASZ Junior (Johannes Leonardus) werd 4 April 1796 uit een deftig geslacht te Rotterdam geboren. Voor den handel, niet voor den geleerden stand opgeleid, genoot hij enkel eene beschaafde, geene geletterde opvoeding, maar tevens zulk een, die geschikt was om gevoelens van menschelijkheid en echte godsvrucht bij hem op te wekken. Zijne zucht en aanleg voor de dichtkunst openbaarde zich reeds vroeg, en werd door zijn verkeer met vele beminnaars en beoefenaars der dichtkunst, vooral met Immerzeel, Feith en Tollens, niet weinig aangekweekt en ontwikkeld. Vooral aan Immerzeel had Nierstrasz, wat zijne opleiding als dichter aanbelangt, onbegrijpelijk veel te danken; deze was zijne gids op het voor den nieuweling onbekende pad naar den zangberg. Onwillekeurig vormde hij zich in lateren tijd naar Feith en Tollens, zóó dat in vele opzigten zijn dichtkunst de kleur der hunne draagt, en hij van te groote, soms slaafsche navolging, wel niet geheel kan worden vrijgepleit. Zijne gedichten getuigen van zijnen echt godsdienstigen zin, van zijne liefde tot deugd en goede zeden. De gloed der waarheid bezielt zijne leerdichten. Zijne tafereelen zijn meesterlijk geschilderd, zijne verhalen vloeijend. Zijne vloeijende verzen zijn rijk aan treffende en gepaste wendingen, overvloeijend van nuttige en behartingswaardige lessen, met één woord, zij gaan uit het hart tot het hart. Zij mogen van geen gebreken zijn vrij te pleiten: in kracht, juistheid en oorspronkelijkheid voor die van rijker begaafde barden onderdoen, het kunstkeurig nageslacht zal gewis aan Nierstrasz onder de sieraden van onzen zangberg altijd een plaats toekennen.

Welke slagen hem in zijn maatschappelijke betrekkingen mogten treffen, met welken tegenspoed hij te kampen had,

[p. 213]

nimmer morde hij. Met christelijke bezadigdheid verdroeg hij ook de miskenning en den naijver, aan welke zijne lettervruchten ten doel stonden, en die in sommige recensiën van zijne werken, maar vooral in zeker geschrift Nieskruid voor den Heer J.L. Nierstrasz Jr., gedrukt bij J.C. van Kesteren te Amsterdam, doorstraalde. De algemeene verachting, welke den laaghartigen zamensteller van dit pamflet ten deele viel, was de welsprekendste wederlegging van een geschrift, dat de eerste schandzuil in onze negentiende eeuw voor de Nederlandsche poëzy opgerigt, moet zijn, doch door ieder, wiens hart wel geplaatst is, met medelijdend schouderophalen werd voorbijgegaan. Nierstrasz was lid der Maatschappij van Ned. Letterkunde, en overleed 2 Augustus 1828 aan een zenuwziekte. Hij werd te Alphen begraven. Op zijn grafsteen leest men de volgende regels van Tollens:

‘'t Is Nierstrasz die hier rust. In 's levens bloei ontslapen,

Verwierf hij 't loon van braafheid vroeg,

Geen lofdicht siert zijn graf, geen lauwer en geen wapen,

Zijn wandel is hem lofs genoeg.

Hij gaf in het licht:

Opwekking aan mijne Landgenooten in November 1813, 's Hage, 1813, Rott. 1814.

Wapenkreet, gr. 8^o. (6 April 1815) 's Hage, 1815.

Zegezang op den slag van Blaumont, 8^o. (1815) 's Hage, uitgegeven ten voordeele der gekwetste Nederlanders.

De overwinning op Algiers, 's Hage, 1816.

De Verlosser en andere Gedichten, 's Hage, 1820.

De Nederlandsche Nijverheid (bekroond met den gouden eerepenning, door de Koninklijke Maatschappij van Schoone Kunsten en Letterkunde te Gend in 1820), Gend, 1820.

Dithyrambe op Petrus Paulus Rubbens (bekroond met den gouden eerepenning door en te vinden in de Gedichten en Verhandelingen van het Koninklijk Genootschap van Taal- en Dichtkunde te Antwerpen. John Howard, Leeuw. 1822.

Dit dichtstuk boezemt dubbele belangstelling in, wijl het den grondslag legde tot de oprigting van de Maatschappij tot de zedelijke verbetering der gevangenen in ons vaderland.

Eeuwzang bij het Vierde Eeuwgetijde van de uitvinding der Boekdrukkunst, bekroond door en te vinden in de Werken van de Holl. Maatschappij van Fraaije Kunsten en Wetenschappen, D. VII.

Aan Mr. Izaak da Costa, Rott. 1825.

Frans Naerebout, Leeuw. 1826, alwaar ook een tweede druk van het dichtstuk is verschenen.

Gedichten, Leeuw. 1827.

Verspreide gedichten in den Muzen-Almanak en dien van het Schooneen Goede, in den Antwerpschen Almanak, uitgegeven door het Koninklijk Genootschap van Tael- en Dicht-

[p. 214]

kunde, onder de zinspreuk: Tot Nut der Jeugd, in de Christelijke Gezangen voor de Evang. Luth. Gemeenten in het Kon. der Nederlanden. (Gez. 24, 37, 49, 129, 222.)

Zijn afbeelding bestaat.

Zie Kunst- en Letterb. 1828. D. II. bl. 40, 98, 1829. D. I. bl. 245, D. II. bl. 402, 421, 1838. D. I. bl. 401; Hand. van de Jaarl. Verg. der Maats. van Ned. Lett. te Leyden, 1829; v.d. Aa, N.B.A.C. Woord.; Schotel, Tollens en zijn Tijd, passim; van Kampen, Bekn. Ges. der Ned. Lett. D. II. bl. 405. D. III. bl. 206; Dez. Mag. voor Wet. Kunst en Lett. D. III. bl. 309; Briefw. over J. Howard van J.L.N. uitgegeven door een Vriend der Menschheid, Amst. 1833; Collot d'Escury, Holl. Roem, D. IV. (2) bl. 859; John Bowring, Iels over de Holl. Taal en Lett. bl. 36, 87; Lulofs, Toel. en Bedenk. bl. 104. 105; Nieuwenhuis, Kobus en de Rivecourt, Cat. van Tollens, bl. 49; Cat. van Cleeff; Muller, Cat. van Portr.