Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 13

[Mr. Sebastiaan Cornelis Nederburgh]

NEDERBURGH (Mr. Sebastiaan Cornelis) werd 7 van lentemaand 1762 te 's Gravenhage geboren, studeerde te Leyden, en zette zich vervolgens als advokaat neder in zijne geboortestad, die zijn vader Herman Nederburgh verlaten had, om te Rotterdam het pensionarisschap te bekleeden. Spoedig werd hij tot tweeden en vervolgens tot eersten advokaat der generale Nederlandsche Oost-Indische Maatschappij benoemd. Zijne welsprekendheid, schranderheid en braaf heid bleek zoo zeer in deze beschikking uit, dat hem in 1791 te gelijk met Frykenius, Alting en van Stockum de hoogst vereerende maar uiterst moeijelijke en hagchelijke post van commissaris generaal voor Indië en de Kaap de Goede Hoop opgedragen werd. Het waren geen geldelijke inzigten die hem eenen regt genoegelijken huisselijken haard deden verlaten om lastige werkzaamheden aan het andere eind der aarde te aanvaarden, (opsporen van verregaande malversatien en frauden, en het daarstellen van de noodige redressen en reformen) maar daartoe was noodig die innige vaderlandsliefde en zucht om het algemeen welzijn te bevorderen, een grondtrek van zijn karakter. De aan deze bediening verknochte bezwaren werden niet weinig vermeerderd door de onverwachte gebeurtenissen, die tijdens dezelve in het vaderland voorvielen. Het bewind, dat hem tot commissaris generaal had aangesteld, trad af en werd opgevolgd door een ander dat op geheel andere grondslagen was gevestigd. ‘Aan eed en pligt getrouw, zeilde Nederburgh in deze zee der omwenteling, welke, helaas zoo vreesselijk door de partijschappen gezweept werd, op geen ander compas dan dat van regtschapenheid en gevoel van eer.’ In 1800 keerde hij naar het vaderland en zijne dierbare betrekkingen terug. Het was echter eerst in slagtmaand 1803 eer hem de honorable décharge, door hem verzocht, verleend werd. Later werd Nederburgh lid van den Asiatischen raad, koning Lodewijk benoemde hem tot staatsraad, eerst in buitengewone, daarna in gewone dienst, en laatstelijk tot directeur van de publieke schatkist en commandeur van de orde der Unie. Hij overleed den 3 van Oogstmand 1811, op zijne goederen niet ver van 's Gravenhage, 6 kinderen nalatende.

[p. 95]

Zijne afbeelding is door den kunstschilder C.H. Hodgy voor ons bewaard, waarvan een copy berust onder den heer Bodel Nijenhuis.

Gedurende 1800-1803 verrijkte hij onze letterkunde met eenige stukken van zijne hand, ‘in welke die natuurlijke welsprekendheid heerscht, welke, uit het hart opgeweld, voedsel vindt in het gevoel en door verontwaardiging aangevuurd, geen woorden zoekt maar vindt, geen beelden najaagt maar waarheid verkondigt’ zoo als:

Request aan den Raad der Azialische Bezittingen, om bespoediging van het onderzoek der verrigtingen van de Commissie.

Extract uit de Aansprake door Mr. S.C.N. op den 13 van Bloeimaand 1800 in de vergadering van gemelden Raad gedaan

Missive van Mr. S.C.N. aan voornoemden Raad in dato 19 van Wijnmaand 1802, houdende de van hem gevorderde elucidatien.

Voorts gaf hij in het licht:

Advertentie aan zijne Landgenooten betrekk. onderscheiden gedrukte stukken in de jaren 1799, 1800 en 1801 uitgegeven op naam van D. van Hogendorp (Amst. 1 Mei 1802, 's Hage, 1802, 8^o.

Echte stukken betreffende het volbragt onderzoek der verrichtingen van de Generale Commissie in 1791 benoemd geweest over de O.I. bezittingen van den Staat en de Kaap de Goede Hoop, 's Hage, 1803, 8^o.

Verhandeling over de vragen: of het nuttig zijn zoude de O.I. Bezittingen van den Staat te brengen op den voet der W.I. Volksplantingen? en of en in hoeverre het voordeeliger voor dit Gemeenebest zijn zoude den Handel op voormelde Bezittingen door eene uitsluitende Compagnie te drijven, dan wel, die voor allen 's lands ingezetenen open te stellen, enz. 's Hage, 1803, 8^o.

Zijn schoonzoon Mr. J.P. de Fremery liet door zijnen zoon James de Fremery Jr. een Inventaris op de Handschriften van Mr. J.S. Nederburgh maken, geplaatst in Hand. der Maats. van Ned. Letterk, voor 1864, bl. 143 volgg.

Zie Aanh. op het Woord. van Nieuwenhuis; Kobus en de Rivecourt, Cat. der Maats. van Ned. Lett. D. II. bl. 172.