Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Tweede stuk

[Bartholomeus de Moor]

MOOR (Bartholomeus de) werd den 11 Febr. 1649 te Kapelle in Zuid-Holland uit een zeer geachte familie geboren. Daar was zijn vader Bernardinus de Moor, Doctor der Wijsbegeerte, destijds predikant, later te Benschop en Kuilenburg, laatst te Gouda, waar hij in 1680 stierf. Zijne moeder Adriana van Vollenhoven was van Utrechtsche afkomst. Na de latijnsche scholen te Kuilenburg en Gouda, later de akademiën van Utrecht, Harderwijk en Leyden bezocht te hebben, waar hij zich niet uitsluitend op de geneeskunde maar op allerlei vakken van geleerdheid toelegde, verdedigde hij, pas 17 jaren oud, onder de Utrechtsche hoogleeraren Leusden en van Mansveld eenige theologische stellingen over de schepping der wereld en het Nieuwe Verbond, en na voor zijn twintigste jaar tot doctor der geneeskunst bevorderd te zijn, zette hij zich als arts te Gouda, later te Amsterdam neer. In dien tijd gaf hij twee geleerde boeken in het licht, die, bij alle wisselingen der studie voor de geschiedenis der geneeskunst belangrijk zullen blijven, het een over het herstel der geneeskunst het ander over de ziekte der hersenen. Amst. 1704, 4^o.). Hierdoor verkreeg hij zulk een grooten naam van geleerdheid dat hij 1 Mei 1706 tot hoogleeraar in de geneeskunde te Groningen werd aangesteld ‘nadat hij vooraf over deze en gene onderstelling in de wetenschap eene redekaveling gehouden had.’ Hij aanvaardde den 31 Mei 1713 zijn post met eene redevoering de amoenitatibus medicis, en legde in April 1716 het rectoraat neder met eene rede de piscium et

[p. 1037]

avum creatione. Reeds in de eerste dagen van zijn professoraat was hem eershalve de graad van doctor der wijsbegeerte verleend. In 1721 raakte hij in onmin met de verzorgers der hoogeschool, die hij zelfs bij de Staten aanklaagde, meenende dat zij hem grootelijks verongelijkt hadden door trage betaling der voor den Hortus besteden gelden, door onthoudene verhooging van inkomen en door onderscheidene, niet vervulde beloften. Hij werd door de Staten in het ongelijke gesteld. Tegen het einde van zijn leven verliep zijne school. Hij overleed den 23 Junij 1724, ruim 75 jaren oud.

Hij gaf in het licht, behalve de genoemde verhandelingen:

Cogitationum de instauratione Medicinae, ad sanitatis tutelam, morbos proflangandos nec non vitam prorogandam Libri III. Amst. 1695, 8^o.

Veris oeconomiae animalis, seu potius humanae, principiis innixae Pathologiae cerebri delineatio practica, in quâ morborum soperosorum per notas characteristicas distinctorum, nec non spasmorum accuratior distributio traditur. Amst. 1704, 4^o.

Praeloquiam, quum in theatro anatom. novo Acad. quae est Harderovici corpus virile cultello anat. subjiceret. Ibid. 1715, 4^o.

Diss. priv. de partu numeroso Lansdunensi resp. D. de Paitz. Ibid. 1716.

Instituti Med. compendium. Amst. 1720.

De genuino sensu quarti praecepti Decalogi in Bibl. Brem. Cl. VII. p. 381-422.

Zie Bouman, Gesch. d. Geld. Hooges., D. II. bl. 63 volgg.; Gedenkboek van Gron.; Bibl. à Roy, T. I. p. 173, 261, 468, T. III. p. 1130; Bibl. Emtinck. T. II. p. 180; Rabus. Boekz. v. Europa, 1695, II. bl. 420; Sewel, Tweemaand. Uittreksel, 1704, D. I. bl. 422; Boekzaal, 1706 a, 551; Kobus en de Rivecourt; Glasius, Godgel. Nederl.