| |
| |
| |
[Aubertus Miraeus]
MIRAEUS (Aubertus) of MIRE (Aubert le), zoon van Willem le Mire en Jeanne Speeckaert, werd den 10 November 1573 te Brussel geboren, studeerde te Douai, onder Georgius Colvenerius, en te Leuven, waar hij een der uitstekendste leerlingen van Justus Lipsius was. Naderhand omhelsde hij den kerkelijken staat, en werd in 1508 kanunnik van de Cathedrale kerk te Antwerpen, daarna secretaris van zijn oom, den bisschop, bibliothecaris van het kapittel, Protonotarius Apostolicus enz. In 1610 zond zijn oom hem naar Holland om zich aldaar te verzetten tegen eenige belemmeringen, welke de Roomschgezinden in sommige plaatsen van het bisdom van de zijde der Staten in hunne godsdienst ondervonden, en die men strijdig achtte met de bepalingen van het bestand. In het volgenden jaar ging hij naar Douai om voor eenige beurzen, die zijn oom er gesticht had, te zorgen. Bij deze gelegenheid werd hij Licentiaat in de Godgeleerdheid.
Kort daarop benoemde hem de aartshertog Albertus tot zijn eersten aalmoezenier en bibliothecaris, en in 1624 werd hij deken der O.L.V. kerk te Antwerpen en viscaris-generaal van den bisschop. Hij overleed te Antwerpen den 29 October 1640, in het 67ste jaar zijns ouderdoms, en werd in de Cathedrale kerk, waar zijn grafschrift gelezen wordt, begraven.
Miraeus stond in betrekking met de uitstekendste geleerden der Catholijke Nederlanden, zoo als Andreas Schottus, Rosweydus, Bucherius (Boucher), Cornelis en Hendrik Lancelotus (Lancelotz), Christophorus Bntkens, Benedictus Haeftenus, de Rubbensen, Franc. Sweertius, Nicolaas Rochox, Gasp. Gevartius en anderen, die hem hielpen bij het zamenstellen zijner werken.
Deze werken zijn zeer talrijk en hebben meest alle betrekking tot kerkelijke oudheden, voornamelijk van ons vaderland. Vele, bijzonder die, welke over de geestelijke of monniken orden handelen, zijn zeer oppervlakkig. Welverdienden roem verwierf hij echter door het verzamelen en uitgeven van een groote menigte openbare stukken uit vroegere eeuwen.
Hij gaf in het licht:
Elogia illustrium Belgii scriptorum qui vel Ecclesium Dei propugnarunt, vel Disciplinas illustrarunt. Centuria Decadibus distincta. Antv. 1602. 12o. It. auctius edita, ibid. 1609. 4o.
Hij volgde Paulus Jovius, na.
Tractatus de Beguinarum origine. Antv. 1602, ook gedeeltelijk te vinden in zijn Chronicon Cisteroiense p. 167-208. Hij gaf dit stukje in het licht, toen zijne zuster Catharina le Mire, te Brussel bagijn werd.
Elenchus Historicorum Belgii nondum typis editorum. Antv. 1606, 12o. Brux. 1622. 12o. Ook in de Bibliotheca Ms. Belgii van Antonius Sanderus, T. I. p. 20.
| |
| |
Vita Justi Lipsii, Sapientiae et Liberarum Antistitis. Aub. Miraeus ..... ex scriptis illius potissimum concinnabat. Antv. 1609. 12o. Ook in de 2o uitg. der Elogia, en in de Fama posthuma J. Lipsii.
Origines Coenobiorum Benedictinorum in Belgio: quibus antiquae Religionis orbus progressusque deducitur. Antv. 1606. 12o.
Elogia Illustrium Gentis Spinulae. Antv. 1607. 4o. Coton. 1611. 4o.
Rerum toto orbe gestarum Chronica a Christo nato ad nostra usque tempora, Auctoribus Eusebio Caesariensi Episcopo, B. Hieronymo Presbytero, Sigeberto Gemblacensi Monacho, Anselmo Gemblacensi Abbate, Auberto Miraeo Bruxell. aliisque omnia ad antiquos eodices mss. partim comparata, partim nunc primum in luoem edita operâ ac studio ejusdem A.M. Antv. 1608, gr. 4o. Voorat: Pauli Petavii de Epocha annorum Incarnationis Christi, de Indictionibus, et variis ab annis Christi supputandi modis, vroeger gedrukt Paris. 1604, 4o.
De SS. Virginibus Coloniensibus Disquisitio. Antv. 1608. gr. 4o.
Origines Cartusianorum Monasteriorum per orbem universum. Id. 1609. 12o.
Origines Ordinum Equestrium, sive Militarium, Libri duo. Antv. 1609. 4o. Colon. 1608, 12o. In het Fr. Oriyine des chevaliers, et ordres Militaires. Anvers 1609. 12o.
Notitia Episcopatuum orbis universi; item Codex Provincialis vetus e Cancellariâ Romanâ excerptus. Paris. 1610. fol. Ook met den titel: Notitia Patriarchatuum et Archi-Episcopatuum Orbis Christiani; item Codex Provincialis Episcopatuum vetus et novus. Antv. 1611. 12o. Verm. met 2 boeken met den titel: Notitia Episcopatuum orbis Christiani; in qua Christianae Religionis amplitudo elucet, Libri V. Antv. 1613. 8o.
Rerum Brabanticarum libri XIX, auctore Petro Divaeo Lovaniensi; studio Aub. Miraei, Canonici Antverpiensis, primum nunc editi et illustrati. Antv. 1610. 4o.
Histoire de l'Origine et Institution de divers ordres et congregations Rebigieuses, qui gardent la Règle et Profession de S. Augustin. Avec l'origine des ordres de S. Benoîst et de S. François, en bref. Anvers 1611. 12o.
Vita et Martyrium S. Alberti, Cardinalis, et Episcopi Leodiensis, authore Aegidio Leodiensi, Aureae Vallis Monacko, ordinis Cisterciensis, e Dueatu Luceburgensi. Antv. 1612. fol.
Oratio in Exequiis Rudolphi II Imperatoris, habita Antverpiae. Antv. 1612. 4o.
Ordinis Praemonstratensis Chronicon. In que Caenobiorum isbius instituti per orbem Christianum origines, Viri item sanotitute scriptisque illustres fideliter recensentur. Colon. Agripp.
| |
| |
1613, 12o. - Hier achter Vita venerabilis Haytonis, Regis Armeniae, postea ordinis Praemonstratensis canonici, ex diversis Auctoribus collecta. - Vita venerabilis Hroznatae Teplensis et Chotiessoviensis Monasteriorum in Bohemia fundatoris, a Religioso Teplensi, illius aequali, conscripta. Ex vita Martyrum Gorcomiensium .... Auctore G. Estio .... de duobus fratribus Praemonstr. Ordinis, Adriano Hilvaribecano et Jacobo Lacopio - Dissertatio de Antverpiensis Ecclesiae origine et progressu. - Auctarium (Chronici Praem.) ex Roberto Allissiodorensi. - Ex Promptuario Antiquitatum sacrarum Tricassinae Dioecesis a Nicolao Camuzaeo, Trecis an. 1610, edito. - Elenchus Coenobiorum ordinis Praemonstratensis in Belgio, seu Gernania Inferiore.
Chronicon Cisterciensis Ordinis a S. Roberto Abbate Molismensi primum inchoati, postea a S. Bernardo Abbate Clarevallensi mirifice aucti, ac propagati. Colon. 1614. 12o.
Origines Benedictinae, sive illustrium Coenobiorum Ord. S. Benedicti, nigrorum Monachorum, per Italiam, Hispaniam, Galliam, Germaniam, Poloniam, Belgium, Britanniam, aliasque Provincias, Exordia ac Progressus. Colon. 1614. 12o.
Canonicornm Regularium Ordinis S. Augustini origines ac progressus per Italiam, Hispaniam, Galliam, Germaniam, Belgium, aliasque orbis Christiani Provincias. Colon. Agrip. 1614. 12o.
Epigrammata de Viris sanctimoniâ illustribus ex Orâine Praemonstratensi, juxta ea, quae e variis Auctoribus collecta sunt per R.D. Aub. Miraeum. - Edidit Joannes Baptista Wils Antverpiensis. Lovan. 1615. 4o.
De Collegiis Canonicorum (volgens Niceron verkeerdelijk Regularium S. Augustini) per Germaniam, Belgium, Galliam, Hispaniam, Italiam, aliasque ordinis Christiani Provintias, Liber Singularis. Colon. Agrip. 1615. 12o.
Ordinis Carmelitani ab Eliâ Prophetâ primum inchoati, ab Alberto Patriarchâ Hierosolymitano Vitae regulâ temperati, a M. Theresia virgine Hispanâ ad primaevam disciplinam revocati, origo atque incrementa. Antv. 1610. 12o. Ook in De ortu et progressu, ac viris illustribus ordinis.... de Monte Carmelo Tractatus Joannis Trithemii.... Auberti Miraei.... et Joannis de Corthagenâ.... Accedit catalogus illustrium scriptorum ejusdem ordinis. Colon. 1643. 12o.
Origines Virginum Ordinis B. Mariae Virginis Annuntiatae. Antv. 1618. 4o.
De statu religionis Christianae per Europam, Asiam, Afnicam et orbem novum Libri quatuor. Colon. Agrip. 1636. 12o. Lugd. 1620. 12o. Helmstadii 1671. 12o.
Originum Monasticarum Libri IV, in quibus Ordinum omnium Religiosorum initia ac progressus breviter describuntur - Quibus, eodem Autore, dictarum Originum Auctarium, seu Liber
| |
| |
quintus et Oratio in laudem S. Thomae Aquinatis accesserunt. Colon. Agrip. 1620. 12o.
Laudatio S. Thomae Aquinatis, ejusque doctrinae, dicta Bruxellis in Aede sacrâ P.P. Dominicanorum, Idibus Martii, Anno 1619. ook achter het vorige.
Geographia Ecclesiastica, ordine Alphabetico digesta. Lugd. 1620. 4o.
Commentarius de Bello Bohemico, Ferdinandi II. Imp. auspiciis feliciter gesto. Brux. 1621. 4o. Colon. 1622. 12o.
Serenissimi Alberti Belgarum, Principis Elogium et Funus. Brux. 1622. 8o.
De Windesimensi, Lateranensi, Aroasiensi et Congregationibus aliis Canonicorum Regularium, ord. S. Augustini. Accessit vita et translatio corporis V. Joannis Rusbroquii, ord. ejusdem, in Viridi Valle, prope Bruxellam, An 1622, die 8 Nov. facta. Brux. 1622. 12o.
Fasti Belgici et Burgundici, sive Historiae Rerum Belgicarum juxta dies in quibus evenerunt. Brux. 1622. 12o.
Isabella sancta, Elisabetha Joannis Bapt. mater, Elisabetha Andr. Regis Hung. filia, Isabella regina Portugalliae, Isabella S. Lud. Galliae Regis soror. Brux. 1622. 8o.
De vita Alberti Pii, sapientis, prudentis Belgarum Principis Conmentarius.... Accedunt seorsim Laurentii Beyerlinck et aliorum de eodem principe Elogia. Antv. 1622. 4o. 1634. fol.
Elogia et Testimonia Variorum de V. Joanne Rusbroquio, Priore monasterii Viridi Vallis. (Quod est Canonicorum Regularium, ord. P. Augustini, in Silvâ Soniâ, prope Bruxellam) die 2 Decembris, anno Christi 1381 aetat. 88 sanctissime de functo. Brux. 1622. kl. 8o.
Rerum Belgicarum Annales, in quibus Christianae Religionis, et variorum apud Belgas Principatuum origines ex vetustis tabulis Principatuumque Diplomatibus haustae explicantur. Item Anacephalaeosis de Austrasiae Regno. Brux. 1624. 8o. Naderhand door den schrijver zeer vermeerderd en op nieuw uitgegeven met den titel: Rerum Belgicarum Chronicon ab Julii Caesaris in Galliam adventu usque ad vulgarem Christi annum M.DC.XXXVI in quo Belgarum res Ecclesiasticae et Politicae, per mille septingentos fere annos cum exterorum Historia compositae, ad exaxtam temporis rationem revocantur, rejectisque fabulis, ex fide classicorum cujusque saeculi scriptoram ac veterum Diplomatum, solidè adstruuntur et varie illustrantoir. Antv. 1636. fol. Dit laatste staat bij velen in achting. Het is echter niet meer dan een dorre kronijk, die op goede bouwstoffen berust, doch overigens weinig boven de middeleeuwsche kronijken vooruit heeft. Het ergste is dat er noch zamenhang noch evenredigheid in te ontdekken is. Hij stapt van het eene onderwerp op een geheel ander, en is nu
| |
| |
eens verwonderlijk kort omtrent belangrijke punten onzer geschiedenis, dan weder uitvoerig, zelfs omtrent buitenlandsche voorvallen.
Codex Donationum piarum. In quo Testamenta, Codicilli, Litterae Fundationum, Donationum, Immunitatum, Privilegiorum, et alia piae Liberalitatis monumenta a Pontificibus, Imperatoribus, Regibus, Ducibus ac Comitibus, in favorem Ecclesiarum, praesertim Belgicarum, edita continentur. Brux. 1624. 4o.
Stemmata Principum Belgii ex Diplomatibus ac Tabulis publicis, potissimum concinnata. Brux. 1626. 12o.
Diplomatum Belgicorum libri duo, in quibus Literae Fundationum piarum, Testamenta, Codicilli, Contractus antenuptiales, Foedcra Principum, et alia cum sacrae, tum politicae antiquitatis monumenta, ad Germaniam inferiorem, vicinasque Provincias spectantia, continentur. Brux. 1627, 4o.
Donationum Belgicorum Libri II in quibus Ecclesiarum et Principatuum Belgii origines, incrementa, mutationes, et alia cum Sacrae tum Politicae antiquitatis monumenta, ex ipsis Tabularum publicarum fontibus hausta, prosponuntur, Notisque illustrantur. Antv. 1629. 4o.
Notitia Ecclesiarum Belgii in qua, Tabulis Dinationum piarum longâ annorum serie digestis, sacra et politica Germaniae inferioris, vicinarumque Provinciarum Historia, explosis fabulis, recensetur et illustratur. Antv. 1630. 4o.
Deze vier hoogst belangrijke verzamelingen zijn naderhand door Foppens op nieuw uitgegeven, in 2 folio deelen, en vermeerderd met nog 2 anderen, welke eene gelijksoortige verzameling behelzen. (A. Miraei, Opera diplomatica et Historica, Ed. J.F. Foppens, 2 vol. fol. Lovanii 1723 et Diplonatum Belg. nova collectio seu supplementum ad Opera Diplonitica Miraei: Cura et studio J.F. Foppens, T. III. et IV. Brux. 1734. fol.)
Galliae Belgicae sub Imperatoribus Romanis et Viarum in ea Militarium Typus. Antv. 1630. fol.
De congregationibus clericorum in communi viventium. Ut Theatinorum, Societatis Jesu, Barnabitarum, Somaschae, Oratorii, Doctrinae Christianae, et aliorum Liber Singularis. Colon. 1632. 12o.
Ser. Isabellae Clarae Eugeniae Hispaniarum Iufantis, Laudatio funebris. Antv. 1634. 4o.
Codex Regularum et Constitionum Clericalium, in quo forma Institutionis Canonicorum et Santimonialium canonice viventium; Leges item scriptae Fratrum Vitae Communis, Theatinorum, Paulinorum, seu Barnabitarum, Societatis Jesu, Clericorum Somasoae seu S. Majoli Papiensis, Boni Jesu, Oratorii, Oblatorum S. Ambrosii, Ministrantium Infirmis, Clericorum Minorum, B. Mariae, Scholarum piarum, Doctrinae Christia- | |
| |
nae, et aluiarvm Religiosarum familiarum in congregatione viventium recitantur, Notisque illustrantur. Antv. 1630. fol.
Bibliotheca Ecclesiastica, sive Nomenclatores septem veteres, S. Hieronymus, Presbyter et Doctor Ecclesiae, Gennadius Massiliensis, S. Ildefonsus Toletanus, Sigibertus Gemblacensis, S. Isidorus Hispalensis, Honorius Augustodunensis, Henricus Gandavensis, Aub. Miraci.... Auctariis ac Scholiis illustravit. Antv. 1639. fol.
Bibliotheca Ecclesiastica, sive de scriptoribus Ecclesiasticis, qui ab anno Christi 1494, quo Joannes Ttrithemius desinit, ad usque tempora nostra floruerunt. Pars altera Aub. Miraei. Decani Antv. Opus posthumum. Aubertus van den Eede, Canonicus, sigillifer et scholasticus Antverpiensis publtcabat. Id. 1640. fol.
Deze beide deelen zijn opgenomen in de Bibliotheca Ecclesiastica - curante J. Alb. Fabricio. Hamburgi 1718. fol. Hij was ook van plan het leven van Godfried van Bouillon in het licht te geven.
Foppens heeft de verschillende werken van Miraeus over de Staats- en Kerkgeschiedenis vereenigd en uitgegeven, met den titel: Miraei Opera diplomatica et historica. Brux. 1723-1748, 4 vol. in fol. De Koninklijke Academie van Belgie heeft in hare Bulletins opgenomen, doch ook als Appendix afzonderlijk het licht doen zien Revue critique des Opera diplomatica de Miraeus sur les livres reposant aux archives departementales à Lille, par M.A. le Glay. Brux. 1856. 8o.
Miraeus heeft verschillende werken in mss. nagelaten, die het eigendom werden van den boekdrukker E. Friex te Brussel, en ter perse zouden gegaan zijn, indien zij niet met zijn huis verbrand waren bij het bombardement dezer stad door de Franschen in 1695. Léon de Burbure heeft Lettres inédites d'Aubert Le Mire uitgegeven in Messager des sciences historiques de Belgique, année 1859 p. 318 et 433. Men vindt een Lettre d'Aubert Le Mire aux Bollandistes in Bibliopihle Belge, T. II. p. 153. Ook heeft de Baron de Reiffenberg in hetzelfde werk T. II. p. 153 en T. III. p. 233 gegeven den Catalogue des Oeuvres d'Aubert Lemire, 57 in getal.
Zijn portret is door A. van Dyck geschilderd en door P. Pontius gegraveerd. In Bulletin de l'Acad. royale des sciences, lettres et des beaux arts de Belgique 1863, p. 40 leest men: dat ‘M.C.B., “vicaire au Minimes à Bruxelles,” een prijs betaalde voor zijn “Mémoire sur la vie et les ouvrages d'Aubert le Mire.”
Zie Sweertii, Ath. Belg. p. 146, 147; Val. Andreas, Bibl. Belg. p. 89-92; Miraei, Bibl. Eccles. (Elogium); Foppens, Bibl. Belg. T. I. p. 107, 111; T. Magiri, Eponym. p. 595, 396; J. Del-Rio, Orat. in funere J. Miraei, Antv. 1611, 8o.; L. Beyerlinck, Parentalia in funere J. Miraei, Antv. 1612, 8o.; Joannes
| |
| |
a Sancto Laurentio, Orat. Funeb. in Obitum J. Miraeci, Quarti Episc. Antv. Duaci 1611, 4o.; Pope Blount, Cens., p. 977 seqq.; Erycii Puteani, Cent. II. Epist. 63; Graevii Cohors. Mus., p. 206, 214; Gottl. Krantzius, ad Conringium Saec. XVII, c.V. p. 218 (27); Cat. Bibl. Bunav., T. I. vol. II. p. 137-156; Saxe, Onow., T. IV. p. 238; Anal. p. 576; Freheri, Theatr., Part. IV. p. 1533, 1534, c. icone; Conring, Censur. diplom., c. VII. p. 117; Id. de antiquit. Acad. supplem., 32; J.G. Vossius, de Scient Mathem., C. LXVIII. § 29, p. 407; Morhovius, Polyhistor. T. I. C. XVIII. § 39, p. 205; Tom. I. et Polyh. Praet., L. IV. § 13, p. 518, Tem. II; Crenii Animad. Phil. T. X. p. 252, 253; Pars, Index Bat., p. 401, 402; Joh. Fabricii, Hist. Bibl., Part. III. p. 449, 450; J.A. Fabricius, Bibl. Antiq. p. 57, 113, 144, 167; Paquot, Mém. T. I. p. 137 suiv.; Niceron, Mém. T. VII. p. 277, 287; Messager des secences historiq. de Belgique, 1849, p. 318; Goetard, Rapport, p. 324; Baillet, Jugem, T. II. p. 28, 29; Nouv. Dict. hist.; Biagr. Univ., Nouv.
Biogr. génér.; Compte rendu des Séances de la Comm. royale d'Hist. T. X. n. 2. p. 277; De Wind, Bibl. v. Geschieds., bl. 367, volgg.; van Kampen, Gesch. d. Ned. Lett. en Wetens., D. I. bl. 222; Moreri, Luiscius, Hoogstraten, Kok, Nieuwenhuis, Kobus en de Rivecourt, Jöcher, Rotermund. |
|