Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Tweede stuk

[Godefridus van Mierlo]

MIERLO (Godefridus van) werd te Mierlo geboren, en naar zijne geboorteplaats genoemd. Hij nam de orde der predikheeren, welker overste of prior hij later werd, te 's Bosch aan. Later bekleedde hij hetzelfde ambt te Utrecht. In de godgeleerdheid zeer ervaren zijnde, bekwam hij den graad van doctor of hoogleeraar in deze wetenschap, en in 1559 werd hij om zijne uitstekende hoedanigheden tot provinciaal der predikheeren orde verkozen. Nadat de eerste bisschop van Haarlem, Nicolaus Nieulant, in 1569 zijne bisschoppelijke bediening had nedergelegd, werd Godefridus tot algemeen vikaris des bisdoms benoemd, en door den koning van Spanje voor den openstaanden zetel aan den paus voorgedragen. Pius V verhief hem tot bisschop van Haarlem den 11 December 1570, en hij werd den 11 Februarij 1571 te Antwerpen gewijd. Gelijk te voren, gaf hij in zijn bisschoppelijk ambt blijken eener zeldzame geleerdheid en wijsheid, en legde hij eene groote zachtmoedigheid en onvermoeiden ijver aan den dag. Den 1 October 1571 hield hij de tweede kerkvergadering van zijn bisdom, en kondigde hij het algemeene concilie van Trente af. Hij zorgde voor de regeltucht zijner kerk en bijzonder voor het onderrigt en de opvoeding der jeugd. Onder de bepalingen zijner kerkvergadering, die eerst in 1575 het licht zagen, had hij vastgesteld dat er in de maand Augustus van het volgend jaar 1572 een nieuwe kerkvergadering zou gehouden worden, waaraan echter wegens de landsberoerten en woelingen der nieuwgezinden niet kon worden voldaan. Na de bevrediging of pacificatie van Gend, werd de bisschop in 1577 genoodzaakt, ten gevolge van een verdrag met de ingezetenen van Haarlem aangegaan, de kerk der H. Maagd Maria aan de Hervormden over te geven. Hij hield sedert, tot den 29 Mei 1579, zijne bisschoppelijke stad in vrede, doch toen op dien dag (H. Sacramentsdag) Haarlem door de protestantsche krijgsmagt was ingenomen, ontstond er een zware vervolging tegen de Catholijken. Naauwelijks was de stad ingenomen of men viel de Cathedrale kerk, op het oogenblik dat daar de kerkelijke getijden werden gezongen, aan. Van Mierlo, die even te voren zijn leerrede tot het volk had voleindigd, werd bij de bloedige tooneelen welke er plaats hadden, gered, in een onderaarsch vertrek gesloten, doch behield

[p. 856]

voor een gering losgeld het leven. Daar hij genoodzaakt was te vluchten, nam hij eerst de wijk naar Bonn, en daarna naar den bisschop van Munster, welken hij tot 1587 in hoedanigheid van wijbisschop heeft bijgestaan; wanneer hij met het geestelijk bestuur van het bisdom van Deventer werd belast, welke stad in genoemd jaar tot de gehoorzaamheid van den koning van Spanje was wedergekeerd. Kort daarna, den 28 Julij 1587, overleed hij aldaar en werd in de Cathedrale kerk van den H. Lebuinus op een eenvoudige wijze begraven. Bij zijn testament den 23 Sept. 1581, tijdens zijn verblijf te Bonn gemaakt, liet hij zijne geheele nalatenschap aan onderscheidene gestichten en aan de armen. Onder andere beschikkingen werden zijne twee kelken en zijne verzameling van boeken aan het klooster der predikheeren te 's Bosch toegewezen. Behalve de uitgave der besluiten, welke hij in de door hem gehouden kerkvergadering had vastgesteld, bezorgde hij in 1566 een verbeterden druk van het Kalendarium perpetuum secundum institutum ordinis Praedieatorum van Didacus Ximenes.

Ook heeft hij eenige leerredenen en verdedigingen van het Katholijke geloof tegen de lagen der Hervormden nagelaten, die echter niet gedrukt zijn. Men vindt zijne afbeelding in de Lat. beschrijving van het bisdom van Haarlem.

Zie Foppens, Bibl. Belg. T. I. p. 373; Hist. Episc. Ultraj, et Suffr. T. II. p. 25; van Gils, Kath. Meijer. Memorieb. bl. 420 v.; van Gils en Coppens, N. Beschr. v.h. Bisd. v. 's Hertogenb. D. III. bl. 385 v.; Boxhorn, Theatr. Holl. p. 146; Scriverius, Harlem. p. 70; Wagenaar, Vad. Hist. D. VI. bl. 435; Bat. Sacr. D. IV. bl. 38, v.; Beaufort, Lev. v. Willem I, D. III. bl. 9; Hermans, Consp. p.; Over. Alm. 1843, bl. 139; Kobus en de Rivecourt; Muller, Cat. v. Portr.