Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Tweede stuk

[Gabriel Meurier]

MEURIER (Gabriel), omstreeks 1520 geboren te Avesnes, een stadje in dat gedeelte van Henegouwen, hetwelk thans aan Frankrijk behoort, kwam omstreeks 1550 te Antwerpen en opende eene Fransche school, die in haren tijd zeer vermaard was, en hij zelf heeft zich bekend gemaakt door het uitgeven van een aantal boekjes voor de jeugd bestemd, die tot heden zeer gezocht zijn, deels om de aardige titels, zoo als le Perroquet mignon

[p. 743]

des petits enfants, la Guirlande des jeunes filles, la Foire des enfants d'Israël, le Bouquet de la philosophie morale, enz., doch ook om den inhoud, waarin meestal, zoo voor de geschiedenis van opvoeding en onderwijs als voor de taalstudie, nog al wat te leeren is. Al die werkjes zijn in het Fransch, maar bij velen komt een Nederlandsche tekst bij.

Meurier was een moeijelijk, oploopend en afgunstig mensch. Zijne uitvallen tegen schrijvers van hetzelfde vak dat hij beoefende, zoo als de beroemde Kilianus, de Fries Mellema enz. strekken daarvan ten bewijze. Maar in de klagt tegen hem door het Antwerpsche schoolmeestersgild werden er zoo vele grieven, tegen zijn gedrag even als tegen zijne eerlijkheid opgesomd, en werd hij met zulke zwarte kleuren afgeschilderd, dat men wel moet aannemen dat hij niet altijd treffelijk handelde en dat het dikwijls lastig was om met den man om te gaan. Op de klagten, die de dekens van het gild tegen hem indiende, veroordeelde de superintendenten der school Meurier tot het betalen van een geldboete en lieten hem later van de lijst van het gild schrappen, doch hieruit volgde niet dat hem het schoolhouden verboden werd; ook werd het verzoek zijner medebroeders in het gild, dat hij, naar een oud middeleeuwsch gebruik, barvoets en blootshoofds met een brandende kaars in de hand, vergiffenis zou vragen, niet ingewilligd.

Pieter Heyns, die als deken als een der voornaamste beschuldigers tegen Meurier optrad, was vroeger zijn vriend, blijkens zijn gedicht vóór zijne Guirlande des Jeunes filles (reveue et de plusieurs belles sentences illustrée. Anvers 1580.)

Dit gedicht van Heyns beantwoordde Meurier op de voorlaatste bladzijden van gemeld boekjen met twee Fransche stukjes ‘A Pierre Heyns, amateur et digne professeur de François.’

In de klagt der dekens, wordt hem o.a. ten laste gelegd:

‘Oock sonder wete van de ouders, nyetteghenstaende datter veel rys-teeckenen waren, noch meerder ghethal te hebben doen munten ende slaen, ende die altesamen met synen naem ende bynaem doen mercken om rys te halen.’ Deze rys-teeckenen waren niet anders dan presentie penningen van het gild, die in sommige omstandigheden aan de leden uitgedeeld werden en waarvoor zij dan een schotel rijstenbrij bekwamen.

De hier aangehaalde woorden beteekenen niet dat Meurier in 1575 een nieuwen penning voor het schoolmeestersgild deed snijden, want deze bestond reeds sedert 1562, maar wel dat hij met den bestaanden stempel op nieuw een aantal van die stukken had laten munten, iets waardoor hij onnoodige kosten veroorzaakte, en verder dat hij op alles zijnen naam en voornaam had doen plaatsen. Hij overleed te Antwerpen in de laatste jaren der 17^e eeuw. Zijn portret komt en médaillon voor, op den titel van: le grand dictionaire françois flamen, Rott., Isaac van Waesberghe, 1624, 4^o. waaraan hij ook medegewerkt had.

[p. 744]

Hij gaf in het licht:

La Grammaire Françoise. Anvers 1557. 12^o.

Dictionaire Flamand-François. Anvers 1562. 8^o.

Traité pour apprendre à parler François et Anglois; ensemble de faire Lettres etc. Rouen 1563. 16^o.

La Grammaire Françoise Flamande. 12^o.

Le Bouquet de Philosophie Morale. Anvers 1568. 12^o.

Coloquios familiares muy convenientes de quantos julieron fasta agora, para qual quiera qualidad de personas desseosas de Laber hablar y escribir Español y Frances. Amber. 1568. 12^o.

Conjugationes, arte, y regulas muy proprias y necessarias paralos que quieren depender Español y Frances. Amberes 1658. 12^o.

Formulaire de lettres morales, fort propres pour l'usage des jeunes filles ès escolles. Anvers 1573. 12^o.

Thrèsor de sentences dorées, proverbes et dits communs, selin l'ordre alphabètique. Avec le Bouquet de philosophie morale, par demandes et responses. Lyon 1577. 16^o. Rouen 1578 kl. 12^o. Paris 1582. 16^o. It. Facities et mots subtils d'aucuns excellens esprits, et nobles seigneurs François et Italiens; avec le Trèsor de sentences et proverbes dorez de Gab. Meurier. Lyon 1597. 8^o. Cologne 1617. 8^o.

Livre d'or, contenant la charge des Parents, les Préceptes du bon Maistre, le devoir des Enfans, et l'office d'une bonne Matrone; à chascum non moins nécessaire que très utile et salutaire. Anvers 1578. 12^o.

Het laatste stukje is getiteld:

L'office d'une bonne Matrone, c'est à dire, Mère de famille règente ou prèceptrice, specialement des jeunes filles. Avec plusieurs lettres missives.

Meurier maakte gebruik bij het zamenstellen van dit werkje o.a. van de Educatio puerorum. Basileae 1544. 4^o. van Franc Philelphe. Ook in het Fransch met den titel van:

Le Guidon des Parens en l'instruction de leurs enfans, par Philelphe, traduit par Jean Lode. Paris 1513. 12^o.

La Guirlande des jeunes filles, bastie et composée par G. Meurier et translatée en haut Allemand par Abram de Main. Cologne 1617. 12^o. (Fr. en Hgd.)

Zie La Croix de Maine, p. 113; Préface du Grand Diclionaire et Trésor de Francois, Flameng, et Espagnol. Anvers 1639 4^o.; Dinaux, in Archives du Nord de la France et du Midi de la Belgique Nouv. Serie 1844, T. II. p. 376; Bibl. Belg. T. II. p. 376; Paquot, Mém. T. II. p. 8, 9; Serrure, Vad. Mus. D. III. bl. 392; van Orden, Bijdr. tot de Penningk. bl. 50 en pl. VIII. No. 7.