Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 11

[Jan Hendrik Lynden van Lunenburg]

LYNDEN VAN LUNENBURG (Jan Hendrik), den 20 Januarij 1765 te Utrecht geboren, begon zijn lange staatkundige loopbaan op 25jarigen leeftijd in het laatste tijdvak der stadhouderlijke regering. In 1788 nam hij zitting in het kollegie van den Lekdijk Bovendams en aanvaardde de bediening van hoofdschout der stad Wijk bij Duurstede. In 1792 werd hij lid van de Gedelegeerde Raden, en in die betrekking ten volgenden jare gecommitteerd in de admiraliteit van de Maas. De stormen, die den staat in 1795 beroerden, maakten een einde aan het bestaan dezer openbare betrekkingen, en bragten van Lynden tot het ambteloos leven terug. Toen in 1801 de gemoederen tot bedaren geraakten, zag hij zich de met zijnen gemoedsaard zoo zeer strookende pligt opgedragen, om mede te werken tot eene verzoening der jammerlijk verdeelde partijen, en maakte hij een deel uit van het departementaal bestuur, onder het staatsbewind van den raadpensionaris.

Toen koning Lodewijk aan de regering kwam, benoemde hij van Lynden tot ridder en kort daarop tot commandeur der Unie, en toen niet lang daarna eene organisatie van de departementale administratie moest plaats hebben, landdrost over het departement bestuur, eene even gewigtige als eervolle betrekking. Lodewijk, in den waan, dat er misschien door het Hof van Oostenrijk, wegens de huwelijks relatie met keizer Napoleon, iets ten voordeele van dit land zou kunnen gedaan worden, vatte het denkbeeld op van Lynden daartoe naar Weenen te zenden, doch deze, zich hiervoor niet geschikt achtende, excuseerde zich, waarop van Spaan van Voorstonde derwaarts vertrok, zonder echter iets te kunnen uitwerken.

Na vier jaren het landdrostambt bekleed te hebben, werd deze betrekking opgelost in de prefecture van de Zuiderzee, en in stede daarvan viel hem de benoeming ten deel van lid van het Wetgevend Ligchaam te Parijs.

Na de omwenteling benoemde hem koning Willem I tot lid van den Raad van State, welke betrekking hij tot 1830 bekleedde, toen hij die post verwisselde met het lidmaatschap

[p. 813]

der Eerste Kamer, waarin hij tot 1848 werkzaam bleef. Ook werd hij lid van de ridderschap van Utrecht en wegens de ridderschap lid van de Provinciale Staten van Utrecht. Als lid van den Raad van State behoorde hij tot eene commissie, die in de Noordelijke provinciën bleef resideren. Ook benoemde hem de koning tot president eener commissie van liquidatie van leverancien aan de Pruissische en Russische legers, bij de bevrijding van het vaderland, en bij de instelling der orde van den Nederlandschen Leeuw, eerst tot ridder en vervolgens tot commandeur dier orde. Behalve vele andere betrekkingen vervulde hij ook die van dijkgraaf van den Lekdijk Bovendams, welke betrekking hij van 1815 tot 1853 en dus gedurende een tijdsverloop van ongeveer 38 jaren, mogt waarnemen Hoezeer hem het belang dezer gewigtige waterkeering en den bloei van haar bestuur ter harte ging, bleek bij elke gelegenheid welke zich daartoe aanbood, en niet het minst, toen hij in 1838 bij een plegtigen maaltijd zijne 50jarige betrekking tot het kollegie, en daarna de 25jarige bediening van het dijkgraafschap herdacht.

In 1818 benoemde de koning hem tot curator der Utrechtsche hoogeschool, en toen in 1819 twist ontstaan was tusschen Zeeland en Noord-Brabant over de visscherij op de Zeeuwsche stroomen, werd hij door Hoogstdenzelven afgezonden naar Bergen op Zoom, om aldaar met eene commissie van beide provintiën te besoigneren, en zoo mogelijk de geschillen te vereffenen. Voorts was van Lynden lid en later directeur van het Prov. Utrechtsch Genootschap, voorzitter van de Utrechtsche afdeeling van het Bijbelgenootschap en lid van vele andere wetenschappelijke en letterkundige inrigtingen. Overigens vereenigde zich in van Lynden alles wat edel, schoon en goed was en mogt hij te regt een sieraad der maatschappij worden genoemd. Met juiste trekken is zijn beeld geschetst in den Utrechtschen Volksalmanak, 1855, terwijl in die van 1843 zijn portret voorkomt. Zijn biografist in het Utr. Gen. noemt hem: ‘een sieraad onzer stad, uitmuntende door adel van ziel en geboorte, door de aanzienlijkste staatsambten door onbekrompen gastvrijheid, door christelijken wandel en gezindheid. Hij zelf heeft in eene alleen voor zijne vrienden gedrukte Toespraak, in 1848 in bet licht gegeven, zijn levensloop medegedeeld. Deze Toespraak bevat tevens een belangrijke bijdrage tot de juiste kennis en beoordeeling van zijn tijd en zijner beroemdste tijdgenooten. Van Lynden overleed te Utrecht in Januarij 1854.

Zie Utr. Volksalm. 1855. bl. 64 volgg. Utr. Cour. 16 Jan. 1854. Versl. van het verh. in de Algem. Verg. van het Prov. Utr. Gen. van Kunst. en Wet. van het jaar 1854.