Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 11

[Lambert Lombardus]

LOMBARDUS (Lambert), of Lombard, werd in 1506 te Luik geboren. Zijne ouders waren zeer behoeftig, konden hem het noodige school-onderwijs niet laten geven en plaatsten hem bij een schilder om hem eene broodwinning te verschaffen. Later kreeg hij onderwijs van Joost de Beer en van Jan Gossart (Mabuse). In den ouderdom van 32 jaren reisde hij naar Italie in het gevolg van den kardinaal Polus, op aanbeveling van Everard van der Marck, Bisschop van Luik. Toen hij zich aldaar, waarschijnlijk op kosten van dezen beschermer der kunsten, in alle deelen der kunst geoefend had, was hij, na diens overlijden, in 1538 verpligt Italie te verlaten en naar Luik terug te keeren, waar hij, zonder echter voordeel van hen te genieten, bij de drie volgende bisschoppen in gunst stond. Hij leefde nog in 1565 en stierf vergeten, in behoeftige omstandigheden in het gasthuis Mont-Cornillo te Luik. Zijn sterfjaar is onbekend. Er bestaat eene levensbeschrijving van hem, door zijn vriend Dominicus Lampsonius vervaardigd en door zijn leerling, Hubert Goltzius, onder den titel van Lamberti Lombardi apad Eburones pictoris celeberrimi vita, te Brugge 1558. 8^o. uitgegeven. Hierin vindt men zijn portret vermoedelijk door

[p. 579]

zijn schoonbroeder Lambert Suavius gesneden. (Lambertus Lombardus Pictor Eburonensis anno aet. XLV, MDLI)

Al zijne voornaamste werken, te Luik voorhanden, werden door Hendrik Maximiliaan van Beijeren, keurvorst van Keulen, Bisschop van Luik en Hildesheim naar Bonn overgebragt, om er zijn paleis mede te versieren. Zij zijn bij gelegenheid van het bombardement dier stad, in 1703, door Menno Coehoorn, verbrand. In het Museum te Berlijn zijn twee schilderijen van hem, voorstellende eene zittende Maria, houdende op de beide armen het in linnen doeken slapende kind en De opwekking van Lazarus; in de Galerij te Weenen, De aanbidding der Herders, in het Museum Entborn te Antwerpen, een Mansportret, borststuk. aetatis. 19. Ook bezit het stedelijk bestuur te Luik eene schilderij van Lombardus, van Dr. Lombard afkomstig. In de Bartholomeus kerk te Luik, was vroeger de Marteldood van St. Barbara, een zijner beste werken, aanwezig. Wijlen Koning Willem II bezat van hem: Een droombeeld op een vlak tuindak en een heilig persoon in diepen slaap, wien de Aartsengel Michaël, in een rijk krijgsmansgewaad gedoscht, omgeven door drie andere gewapende Engelen, waarvan er een het zwaard der Goddelijke geregtigheid draagt, verschijnt, voor f 1900 verkocht; Eene voorstelling van de Roode Zee, verbeeldende Mozes omringd van de Israëlieten, na den doortogt der Roode zee, en Pharao met zijne legermagt op het punt om door de golven verzwolgen te worden, frisch van kleur, schoon van zamenstelling, juist van teekening, dat f 1450 opbragt; De tuchtroede Gods. Op de linkerzijde met verschillende eigenaardigheden, op de regterzijde eene stad, die door de pest geteisterd wordt. Overal ziet men lijken, doodkisten en begrafenistoestellen. Twee Engelen, waarvan er een boven eene processie zweeft, en de andere zich op een toren, die in de verte staat, bevindt, schijnen door hunne tegenwoordigheid aan te duiden, dat de toorn Gods bedaard is, voor f 1850, gelijk de beide vorige door de makelaars Roos en Brondgeest gezocht. Nagler beschrijft 40 stuks prenten, meest door L. Suavius naar zijne werken gegraveerd. Blijkens een studie-blad, voorstellende Twee beelden ten voeten uit, als Apostelen gekleed, in bezit van den heer Kramm, was Lombard een stout teekenaar.

Onder zijne leerlingen telt men Frans Floris, Willem Key, J. Ramaije, P. de Four, Dom Lampsen, H. Goltzius. Hij huwde driemaal: zijne eerste vrouw was de zuster van Lambert Suavius.

Zie van Mander Schilderb. Journal des Beaux Arts, etc. Bruxelles 1859. N^o. 4; Immerzeel, Lev. en Werk. der Holl.

[p. 580]

en Vl. Kunst-Schild. D. II. bl. 183, 184; Kramm, Lev. en Werk. der Holl. en Vl. Kunst-Schild. D. III. bl. 1005-1007.