Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 11

[Thaddeus de Landman]

LANDMAN (Thaddeus de) Theol. Dr. predikant te Sevenhoven (1650), Delft (1656), 's Hage (1663), waar hij in 1682 overleed. In 1665 voer hij, misnoegd over het verbond met Frankrijk gesloten, met andere predikanten hevig uit van den predikstoel, en voedde alzoo het ongenoegen, 'twelk reeds deswegens plaats had onder zekeren aanhang der gemeente. 's Lands Staten, voor de gevolgen hiervan beducht, deden hem

[p. 105]

eerlang ernstig aanzeggen, dat hij zich voortaan voor dergelijke opstookingen te wachten en zich naar de inzigten der Hooge Regering te voegen had. Hij zweeg toen eenigen tijd. Doch toen men in 1672 het volk had in 't oor geblazen, dat vele regeringsleden den lande ontrouw waren, en 's lands zaken onmogelijk een gunstigen keer konden nemen, zoo lang men den Prins van Oranje geen hooger gezag opdroeg, stijfde hij het volk in deze gedachten, en was zelfs een der voornaamste ijveraars.

‘Geen genoegsaem contentement nemende, (lezen wij in het in de noot aangehaalde verhaal), dat hij in sijne plaets, daer hij toen beroepen was ('s Hage) 't allen tijde heeft bijgebracht, wat dat hij conde, om de wettelijcke regering door lasterlijcke predicatiën te verswacken, en dat hij door de steden van Hollant treckende, deselve als een publica pestis en calamitas, door 't opmaken van de gemeente, in confusie en bracht, maer moeste sijn Eerw. sijn saet en tweedracht en oneenigheit mede tot Utrecht come stroijen, ende daer dienen tot 't voornaemste instrument, om eenige borgers op te wekken en 't induceren, tot 't presenteren van 't bewuste Request (aan graaf Willem van Hoorn), om daer door alsoo te voldoen de staetzucht en gierigheit dergenen, die van voornemens waren op de provintie en derzelver ingezetenen, te comen plunderen en rooven’ enz.

Hij schreef:

Verzameling van twintig Predikatien, 's Hage, 1694. 8^o.

Leere der Waerheit, 's Grav. 1669. 8^o.

Zie Aitsema, Zaken van Staat en Oorl. D. V. bl. 483, 502-504; d'Estrades, Lett. et Nég. T. III. p. 527; Wagenaar, Vad. Hist. D. XVII. bl. 156, D. XVIII. bl. 66; Kok, Vad. Woordenb. D. XXII. bl. 20, 21; Verk. van 't gene is voorg. in de Maend van Nov. des jaers 1673, aeng. 't teyck. van 't fam. Req., 't welek by eenige borg. doeum. aen den graeff Willem van Hoorn is gepres. en waervan Syn Exe. de Reger. aldaer heeft gesusp., alsmede een somm. en Cort Verh. van pred., dien den Eerw. Dr. Thadd. Lantman in die tyt heeft gedaen, binnen Utr. in de Domk. over de Woorden uyt Reg. 12: 15 ‘Dese omwendinge was van den Heere,’ medegedeeld door Dr. G.D.J. Schotel; van der Monde, Tijdschr. voor Gesch. en Oudh. van Utr. D. IX. bl. 145; Holl. Merc. 1673; Hist. onses tijds van L. van Aitsema, vervolgd door L. Sylvius, Amst. 1685; Ned. Schou-toon. Amst. 1678; Hist. Verh. van Costerus; Mourik en Noordbeek, Naaml. van Godgel. Schr.; Cat. de Greve, bl. 163, 166; Muller, Cat. van Portrett.