Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 10

[Antonius Kisselius]

KISSELIUS (Antonius), zoon van Johannes Henricus Kisselius, geneesheer, en Helena van der Steng, werd in 1690 te Zaandam geboren en tot het predikambt opgeleid. Hij studeerde vier jaren te Leiden, inwonende en dogmatisch onderwijs ontvangende hij Jasper den Hartog, Luthersch predikant aldaar, en werd in 1716 tot de predikdienst toegelaten.

Na nog eenigen tijd de beroemde Duitsche hoogeschool te Giessen bezocht te hebben, keerde hij in het vaderland terug, bedankte voor een beroep bij de Luthersche gemeente te Delft, in 1720, doch werd nog in hetzelfde jaar bij die gemeente te Purmerende beroepen, van waar hij in 1723 naar Dordrecht vertrok, waar hij in Julij beroepen was. Hier verkondigde hij gedurende 35 jaren het Evangelie, en bedankte voor aanzoeken van de gemeenten te Haarlem en te Amsterdam om op het beroep aldaar te komen prediken. Hij overleed te Dordrecht den 19^den December 1758, en was gehuwd in 1723 met Anna Debora Akeshoog, welke hij met drie zonen en drie dochters naliet.

Kisselius was een geleerd man, die in het Latijn en in het Nederduitsch over belangrijke onderwerpen geschreven heeft. Volgens den heer Glasius beijverde hij zich om in zijne godsdienstige schriften en aan zijn onderwijs eene praktikale rigting te geven. Zijne prediking was eenvoudig, maar daarom van den wansmaak dier tijden, om ongepaste beeldspraak te gebruiken en te vergeestelijken, niet vrij. Daarvan kan getui-

[p. 200]

gen zijne rede gehouden bij de inwijding van het kerkorgel te Dordrecht, waarvan in het tweede alhier aangehaalde werk eene proeve te vinden is. Hij schreef en gaf uit de volgende werken:

De aandachtige en biddende Christen, dagelijks met Godt bezig, door aandachtige en geestrijke bedenkingen: Als ook gemoedopwekkende zielszuchten op iederen dag der weeke. In het Nederduitsch aan het licht gebracht, Dordr. 1734. 8^o.

Heilig gebruik der Orgelen, Dordr. 8^o.

Lof en dankrede over Ps. 147 vs. 12, ter inwijding van het orgel, Dordr. 1734. 4^o.

Kort begrip der zuijvere waarheid tot ongeveinsde godzaligheid, of de kleine Catechismus van Lutherus, door vragen en antwoorden opgehelderd en ter heilzaam gebruik en dierbaar vertroosting in leven en sterven toegepast, Amst. 1747. 8^o.

Korte en beknopte verhandeling over de werkingen des Sathans, Dordr. 1751. 8^o.

Behalve deze werken liet hij nog eenige, deels in de Latijnsche taal gestelde geschriften na, die door Ds. Schotel worden opgegeven.

Zie van Abkoude, Naamreg. van Ned. Boek. D. I. St. I, IV; Schotel, Kerk. Dordr. D. II. bl. 225-229; Schultz Jacobi en Domels Nieuwenhuis, Bijdr. tot de geschied. der Kath. kerk in de Nederl. St. II. bl. 29, St. V. bl. 77, St. VII. bl. 70; Glasius, Godgel. Nederl.