Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 10

[Theodorus of Dirk de Keyser]

KEYSER (Theodorus of Dirk de), vroeger voor een vierde zoon van Hendrik de Keyser, thans met meerder waarschijnlijkheid voor een neef van dezen, en zoon van Jacob de Keyser gehouden.

Er zijn van dezen verdienstelijken portretschilder geene levensberigten voorhanden. Naar de jaarmerken, die men op zijn werk aantreft, wordt zijnen leeftijd tusschen 1595 en 1660 gesteld. De heer Immerzeel getuigt van hem dat zijne portretten hem grooten roem verwierven, door sprekende gelijkenis, krachtig en natuurlijk koloriet en meestelijk penseel. Volgens denzelfden treft men van de Keyser ook enkele tafereelen aan, die van geschiedkundigen of zinnebeeldi-

[p. 161]

gen aard zijn; terwijl zijne uitvoerige kabinetstukjes, die in kunstige behandeling overeenkomst hebben met het schilderwerk van Terburg, zeer gezocht zijn,

Op de desolate boedelskamer te Amsterdam plaatste de Keyser een door hem in 1657 vervaardigd schoorsteenstuk, een zinnebeeldig onderwerp voorstellende, waarschijnlijk verbeeldende de geschiedenis van Ariadne, die door Theseus verlaten, van Bachus beschermd en geholpen wordt. Op 's Rijks Museum te Amsterdam komen van hem voor de portretten van Rombout Hoogerbeets, zijne vrouw en hunne kinderen en het portret van Pieter Cornelisz. Hooft. Beiden zijn echter op naam van Hendrik de Keyser, zijn oom, gesteld; even als de beide stukken door Theodorus de Keyser vervaardigd, voorkomende in het koninklijk kabinet te 's Hage en voorstellende: het portret van een magistraatspersoon ten voeten uit en eene vergadering van de burgemeesters van Amsterdam, bij de aankomst van Maria de Medicis, naar welke laatste schilderij Jonas Suyderhoef die fraaije en bekende prent gegraveerd heeft. In het voormalig stadhuis te Amsterdam was een tafereel door hem in 1633 geschilderd, voorstellende: de afbeeldselen van zestien personen uit de Amsterdamsche schutterij. Buiten 's lands komen ook eenige stukken van hem voor, die door den heer Kramm worden opgenoemd en beschreven.

Zie Wagenaar, Beschrijv. van Amsterd. D. VII. bl. 66; van Eynden en van der Willigen, Geschied. der vaderl. schilderk. D. I. bl. 48, 49; Notitie der schild. van het kon. kabin. te 's Hage bl. 14; Aanwijz. der schild. op 's Rijks Museum te Amst. bl. 35 Immerzeel, Lev. en werk. der Kunstsch. Kramm, Lev. en werk. der Kunstsch.