Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 10

[Nanning Kayser]

KAYSER (Nanning), bij anderen ook Keiser genoemd, werd op het laatst der zestiende eeuw geboren. Hij werd meester in de regten en wij treffen hem reeds vóór 1649 als pensionaris van Hoorn aan. Als zoodanig verscheen hij ook in de algemeene staatsvergadering, waar hij, ingevolge zijn last, met nog vijf andere beeren gestemd had tegen het op de been houden van het krijgsvolk. Dit, gevoegd bij 's prinsen ongenoegen over het niet naar behooren ontvangen der door hem naar Hoorn afgevaardigden, was oorzaak van hetgeen hem den 30^sten Julij 1650 overkwam. Op dien dag, des morgens ten acht ure, zond de prins aan Kayser en de vijf andere heeren eene boodschap, inhoudende 's vorsten begeerte, om, voor hij ter vergadering van de staten van Holland ging, hem te spreken. Deze hieraan voldoende, werd op het hof gevangen gehouden en den volgenden dag naar Loevenstein vervoerd. Hier werd hij in een afzonderlijk vertrek geplaatst, doch had zijn zoontje bij zich mogen nemen.

Den 15^den Augustus daaraanvolgende werden hij en zijne lotgenooten weder ontslagen, onder belofte zich van alle bewind te onthouden. Niet lang bleef Kayser zonder bediening. Reeds vóór 's prinsen overlijden verkoos hem de admiraliteit in het Noorderkwartier tot haren raad en advokaat-fiskaal, en na 's vorsten dood was hij door de regering van Hoorn weder in zijne waardigheid van pensionaris en in zijne eer hersteld. Sedert in 1652 en 1653 tot de burgemeesterlijke waardigheid verheven, werd hij in laatstgenoemd jaar als buitengewoon afgezant met van Beuningen naar Denemarken gezonden, ten einde, indien de oorlog tusschen Engeland en onzen staat mogt uitbreken, dezen staat te bewegen eenige schepen tot bijstand te zenden en de Sond voor de Engelschen te sluiten. Hij sloot op den 8^sten Februarij 1653 een nieuw verbond met den koning en vernietigde het verdrag van uitkoop over den Sondschen tol. Zooveel invloed had hij in Denemarken door zijne kunde en bekwaamheid verworven,

[p. 80]

dat Christina, koningin van Zweden met zinspeling op zijn naam zou gezegd hebben: ‘In Denemarken regeert nu geen koning, een keizer doet alles af.’

Tot in October 1653 bleef Kayser in Koppenhagen en deed, in het vaderland teruggekeerd, op den 18^den Maart van het volgende jaar verslag aan de staten-generaal, wier goedkeuring over het door hem verrigtte hij verwierf. Hij stierf op den 24^sten Maart 1655. Op de zerk boven zijn graf plaatste men het volgende opschrift:

Een Stut van Stad en Raad,
Een Raad van allen Raad,
Een Al in eens gezegt,
Legt daar waar Kaiser legt.

Zie Wagenaar, Vaderl. Hist. D XII. bl 90, 92, 109, 127, 194, 271-276; Velius, Chron. van Hoorn, achteraan in de Naamlijsten der Regeringspersonen, bl. 41, 42, 85; Lev. van Prins Willem II, bl. 616, 633, 695; Scheltema, Staatk. Nederl.; Groen van Prinsterer, Archives, Série II. T. IV. p. 385, 387, 402, 403.