Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 7

[Petrus Gudelinus]

GUDELINUS (Petrus) of Goudelin, werd uit een aanzienlijk geslacht, den 8 Augustus 1550 te Ath, in Henegouwen geboren, en in zijne geboorteplaats in het Latijn en Grieksch, en in de beginselen der poëzy en rhetorika onderwezen. Toen hij den ouderdom van 15 jaren had bereikt, begaf hij zich naar Leuven, waar hij in het collegie de Valk zich op de wijsbegeerte, en later op de regtsgeleerdheid, wis- en sterrekunde toelegde. Vervolgens oefende hij zich te Mechelen acht maanden, onder leiding van zijn neef Jacques Buysset, gewoon secretaris des konings, en griffier van den hoogen raad, in de praktijk en keerde vervolgens naar Leuven terug, waar hij, den

[p. 535]

7 Mei 1572, licentiaat in de regten werd, waarna hij zich als advokaat te Mechelen vestigde. Vier jaren later bewogen hem Johannes Wamesius, Philippus Zuerius en Gerard Cavertson, onder wie hij te Leuven in de regten had gestudeerd, zich te Leuven neder te zetten. Hij gaf daar lessen in de regtgeleerdheid, doch zonder wedde. Na te vergeefs naar een vacerend professoraat te hebben gedongen, werd hij in 1582, in plaats van Frans Goethals, koninklijk hoogleeraar in de Digesta en in den Codex. Den laatsten Augustus 1586 werd hij tot rector der Universiteit gekozen en drie en twintig dagen later tot Doctor in de beide regten benoemd. In 1589 bekleedde hij voor de tweede maal het rectoraat, en in 1520 benoemde hem de regering der stad tot gewoon hoogleeraar in de Digesta. In deze betrekkingen was Gudelinus gedurende 29 jaren met ijver en roem werkzaam, en zoo was hij gehecht aan zijn post dat hij tweemaal de benoeming tot raadsheer in het parlement te Mechelen en meermaal die tot raadsheer te Bergen afsloeg. Hij stierf den 19 October 1619 in de ouderdom van 71 jaren, en werd in de Nieuwe Kerk der ongeschoeide Karmelieten in de straat St. Quentin begraven. Op zijn zerk leest men dit opschrift:

D.O.M.

D. Petrus Gudelinus, J.U. Doctor et Ante Cessor, et D. Maria van der Stegen, nobiles conjuges, hie quiescunt. Ille stirpe apud Athenses Patricius, vitâ integerrimus, scriptis clarus, ingenio, doctrinâ, industriâ optime de Academia meritus. Haec Brabantiae senatoris filia, toto pariter genere eminens, indole suavissimâ, moribus conspicuâ, affectu, modestiâ, pietate tali marito digna. Vixit ille annos LXIX, mens. IX. dies X. Obüt MIƆCXIX. XV. kalend. novemb. Haec annos LXVII, dies III. Obiit MIƆC. XXVIII. prid. kal. Julii. Erycius Puteanus vervaardigde een ander grafschrift.

Zijn portret vindt men aan het hoofd van zijn Commentariorum de jure novissimo Libri VI en vóór zijne Opera omnia, met deze dichtregels van Erycius Puteanus

‘Plena animo facies, Sophiâque, Themique

In picto vivus corpore sermo viget.

Scripta viro Sophiamque stilo Themidemque loquantur:

In scriptis dicas numen utrumque loqui.’

Zijn ambtgenoot Maximiliaan Witteboort hield den 22 Oct. eene lijkrede op hem. Vijf dagen later werd er eene andere gehouden in de kapel der Congregatie der H. Maagd, onder bestuur der Jesuiten, van welke orde de overledenen lid was. Hij huwde met Maria, dochter van Nikolaas van der Stegen, Raadsheer in den Raad van Braband en van Margaretha, dochter van Hendrik Sterck, Tresorier van de orde van

[p. 536]

't guldevlies, en Tresorier-Generaal der koninklijke finantien ten tijde van Karel V, en verwekte bij haar 3 zonen en 4 dochters, die hem alle overleefden. I Philippus, waarschijnlijk de oudste werd Lecentiaat in de regten; huwde Maria Florence Fogelwijder, en stierf den 17 Dec. 1678. Men vindt zijn graftombe in het koor der parochie kerk van St. Quentin. 2: Petrus Paulus, kanunnik van Seclin, in het bisdom van Doornik, stierf den 1 Aug. 1609. 3. Maria werd den 28 Junij 1630 non in het klooster der ongeschoeide karmelitinnen te Leuven. Van de overige is geen berigt tot ons gekomen.

Volgens Valerius Andreas, bezat Gudelinus al de eigenschappen, die een goed regtsgeleerde vormen; een gezond oordeel, een doordringenden geest en een vindingrijk vernuft. Hij verstond het Grieksch en Hebreeuwsch, en had zich ook op de wiskunde toegelegd. Hij prijst ook zijne zedigheid en regtschapenheid.

Hij schreef:

Orationes Variae. o.a. één in laudem S. Ivonis. Lovanii 1618 in 12^o.

Commentariorum dejure novissimo libri sex, optimâ methodo, accuratè ac eruditè conscripti; additis harum, vicinarumque regionum moribus. Antv. Hieron. Verdussius, 1620. fol. It. Arnhemii, Jacobus Biesius 1639 4^o. Ibid. Idem 1643 4^o. 1661 4^o. It. editio altera (3^a vel 4^a) emendatior, indicibus et summariis auctior. Antv. Hier. Verdussius 1644 fol. It. Francof, 1668 4^o. De schrijver overleed onder het afdrukken der eerste uitgaaf. Zijn beide zonen Philippus en Petrus Paulus bezorgden de uitgaaf van 1620.

De jure pacis, Commentarii ad mores Belgii & Franciae conscripti; ad constitutionem Frederici de pace Constantiensi. Lov.; Philippus Dormalius 1620 4^o. Editio 2^a Lov., Jac. Zegers 1641 4^o. met dezen titel: Commentarius in quo praecipuae de hoc jure Quaestiones distinctis capitibus eleganter pertractantur.

De Jure Feudorum, commentarius elegans et ad mores Belgii scriptus, Lov. Henr. Hastenius 1624 4^o It.

De Jure Feudorum et pacis, Commentarii, ad mores Belgii ac Franciae conscripti; quibus in hac iteratâ editione accessere Henrici Zoëzii J.C. Praelectiones Feudales, Lov., Jac. Zegers, 1641 4^o. It. Lugd. Bat. 1648 12^o. It. editio IV^a correctior Colon. Johan. Busaeus 1663 12^o. It. Francof. 1668 4^o.

Syntagma Regularum Juris utriusque novo methodo, & congruo ordine digestum; adjectis passim harum vicinarumque regionum moribus..... Antverp., Hier. Verdussius 1646 fol.

Ad Titulos Dig. & Cod. de Testamentis, commentarius, Juris Romani & morum hodiernorum differentias continens. Lov., Petrus Zangrius & Petr. Sassenus 1653. kl. 12^o., door Valerius Andreas uitgegeven.

Alle deze werken, uitgenomen de Orationes, zijn verzameld en

[p. 537]

met dezen titel uitgegeven: Cl. Viri Petri Gudelini, Juris utriusque Doctoris, Academiae Lovaniensis Antecessoris Opera omnia in unum volumen redacta, ac de novo in lucem producta..... opus, adiu avideque expetitum, de Scholis Foroque utilissimum; additis Summariis, & Indice generali rerum et materiarum in toto opere contentarum. Antv. Hier. Verdussius 1685, met zijn portret.

Hij liet in handss. na:

Praelectiones ad Iit. Digestorum de Haereditatis petitione, de rei vindicatione, de usufructu, de servitutibus.

Men schrijft hem nog Notae et scholia ad Decretales & Elucidationes ad Instituta toe.

Zie M. Witteboort, J.U.D. in Authoris obitum funebris oratio, habita Lovanii in exequiüs, 22 Oct. 1619 opgenomen in Henning Witten, Memor. juric. decade I. p. 57-66; Eucomium Parthenium ex oratione funebri habita in Oratorio Sodalitatis Ictorum apud P.P. Bibl. Belg. Societ Jesu 27 Oct. 1619; Val. Andreas, Bibl. Belg. p. 740, 742; Fast. p. 45, 156, 198, 199; Paquot, Mém. pour servir à l' Hist. Litter. des Pays-Bas T. III. p. 519 seqq. Biogr. Univ. i.v. Goubelin; Foppens, Bibl. Belg. T. II. p. 980; voorts Kok, Hoogstraten, Lucscius, Moreri.