Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 7

[Frederik Boudewijn von Gagern]

GAGERN (Frederik Boudewijn von), zoon van Hans Christoph Ernst von Gagern, Nassausch Minister, en van Charlotte van Gangreben, werd den 24^sten October 1794 te Weilburg geboren. Zijn vaderlijk geslacht behoorde tot de rijksridderschap en zijne moeder stamde af van eene familie uit Westphalen. Na het voorbereidend onderwijs ontvangen te hebben, bragt hij twee jaren aan de Hoogeschool te Göttingen door, tot dat zijn jeugdige moed, die dikwijls aanleiding gaf tot tweegevechten, hem de verwijdering van de Universiteit op den hals haalde. Hij trad hierop, als Luitenant der dragonders, in dienst van den Keizer van Oostenrijk, diende in 1812 in Rusland onder den Prins van Schwartzenberg en was in 1813 tegenwoordig bij de veld, slagen bij Culm, Dresden en Leipzig. Na Neêrlands herstelling werd hij als Kapitein bij den Generalen staf geplaatst, nam deel aan den veldtogt van 1815 en was bij Quatrebras, waar hij een kogel door den arm kreeg, en bij Waterloo. Na in onderscheidene betrekkingen als staf-officier te zijn gebruikt, en na alle rangen doorloopen te hebben, werd hij in 1830, kort na den opstand in Brussel, benoemd tot Chef van den staf bij het korps van den Hertog Bernhard van Saxen Weimar. Hij nam aan de gewigtigste gevechten tot op het bombardement van Antwerpen deel, en zag zich in Maart 1831, terwijl Saxen Weimar Gouverneur Generaal in Luxemburg was, belast met de behandeling bij de bondsvergadering wegens de beschermende bezetting van dat gedeelte des bondsgebieds. Het niet gelukken van deze zijne pogingen veroorzaakte hem veel verdriet. Kort daarop met zijnen Divisiechef uit Luxemburg naar het leger van Noord-Brabant ontboden, nam hij deel aan den tiendaagschen veldtogt in 1831. De Hertog van Saxen Weimar verzocht den Koning, om de verdiensten van datgene wat voornamelijk, in het meer belangrijk gevecht bij Hasselt en Leuven, de tweede divisie

[p. 13]

als voorhoede had verrigt, aan den Chef van den staf, den Majoor von Gagern, toe te kennen. Hij werd in 1838 tot Kolonel Kommandant van het 5^de regiment ligte Dragonders aangesteld, hetwelk te Deventer in garnizoen was. In het volgende jaar werd hij aan den jongen Prins Alexander der Nederlanden tot het doen eener reis naar Rusland toegevoegd. In 1843 bevorderd tot Chef van de brigade kavallerie, werd hij tevens Adjudant in buitengewone dienst van Koning Willem II, die hem om zijn karakter en talenten hoogachtte. Het volgende jaar tot Generaal Majoor aangesteld, werd hem door dien vorst eene belangrijke zending opgedragen naar Oost-Indie, in verband met eene reorganisatie van het Indische leger en met opzigt tot de op Java gebouwde vestingwerken. Bij zijne terugkomst in het vaderland, in Junij 1847, werd hij benoemd tot Bevelhebber der reserve brigade en tot Gouverneur der residentie en provincialen kommandant van Zuid Holland. Kort daarna werd hem op zijn verzoek toegestaan zich voor eene maand naar Baden te begeven, juist in den tijd dat aldaar in 1848 oproerige bewegingen onder Hecker en Struve de rust des lands bedreigden. Hij vergat in die oogenblikken zijne verpligtingen ten opzigte van zijn aangenomen vaderland, en stelde zich, op verzoek der Badensche regering, aan het hoofd der Duitsche troepen, die tegen de rustverstoorders werden beschikbaar gesteld. Door liefde jegens zijnen evenmensch gedreven, vertoonde hij zich zelf als parlementair aan de nabij Kandern verzamelde insurgenten, om hen te nopen de wapenen neder te leggen en zoodoende verdere slagting te voorkomen. Door een verraderlijk schot van een der muiters sneuvelde hij op den 20^sten April 1848 als het slagtoffer zijner misschien te ver gedrevene menschlievendheid.

De Generaal von Gagern was Ridder der Militaire Willemsorde 3de klasse, Ridder der orde van den Nederlandschen Leeuw, Kommandeur der orde van de Witte Valk van Saxen Weimar, Ridder der Stanislaus orde 2^de klasse van Rusland en Ridder Grootkruis der orde van de Eikenkroon.

Zie verder Het leven van den Generaal Frederik von Gagern naar het Hoogd. van H. von Gagern, door Mr. C.C.E. D'Engelbronner, Amst. 1858. 8^o 2 deelen met Portr.